Τι είναι η Νευροανάδραση;
Η Νευροανάδραση (neurofeedback, ή EEG biofeedback) είναι μία στρατηγική μάθησης, η οποία καθιστά το άτομο ικανό να μεταβάλλει την εγκεφαλική του δραστηριότητα.
Συγκεκριμένα, χρησιμοποιεί το ποσοτικό ηλεκτροεγκεφαλογράφημα (qEEG) για να παρακολουθεί την λειτουργία του εγκεφαλικού φλοιού σε πραγματικό χρόνο. Όταν ο εγκέφαλος δυσλειτουργεί παρουσιάζοντας ανεπιθύμητα συμπτώματα (π.χ. υπερβολικό
άγχος ή ένταση, ελλειμματική προσοχή, κατάθλιψη, κτλ) η κατάσταση δυσλειτουργίας μπορεί να απεικονισθεί στο qEEG.
Σκοπός της Νευροανάδρασης είναι η εκπαίδευση του εγκεφάλου, ώστε να επιτευχθούν τα φυσιολογικά επίπεδα των εγκεφαλικών κυμάτων και κατ' επέκταση των σωματικών και ψυχολογικών λειτουργιών. Η Νευροανάδραση βασίζεται σε πάνω από 40 χρόνια πανεπιστημιακής έρευνας σε κορυφαία ιδρύματα όπως το UCLA, αλλά και κλινικής εμπειρίας στις ΗΠΑ και τη Δυτική Ευρώπη. Αρχικά χρηματοδοτήθηκε από τη NASA την δεκαετία του ΄60.
Πού χρησιμοποιείται η Νευροανάδραση
Η Νευροανάδραση χρησιμοποιείται σε πολλές περιπτώσεις στις οποίες ο εγκέφαλος
παρουσιάζει ορισμένες αποκλίσεις από την φυσιολογική λειτουργία του.
Πώς λειτουργεί η Νευροανάδραση;
Ο εγκέφαλος είναι εξαιρετικά ευπροσάρμοστος και έχει απεριόριστες μαθησιακές ικανότητες.
Είναι σε θέση να βελτιώνει την απόδοσή του, μέσω της διαδικασία της αυτορρύθμισης, υπό
την προϋπόθεση ότι θα λαμβάνει τα απαραίτητα μηνύματα σχετικά με τις αλλαγές που πρέπει να γίνουν.
Αυτό επιτυγχάνεται τροφοδοτώντας τον εγκέφαλο με πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο λειτουργίας του και παροτρύνοντάς τον, μέσω της επιβράβευσης, να προβεί στις επιθυμητές αναπροσαρμογές . Έτσι, κατά τη διάρκεια της εκπαίδευσης, παροτρύνουμε τον εγκέφαλο
να διατηρεί την επιθυμητή κατάσταση (π.χ. συγκέντρωση ή/και χαλάρωση). Βαθμιαία
ο εγκέφαλος μαθαίνει, ακριβώς όπως μαθαίνει ο,τιδήποτε άλλο. Και, όπως συμβαίνει με τα υπόλοιπα είδη μαθήσεως, ο εγκέφαλος έχει την τάση να διατηρεί τη νέα ικανότητα.
Για να κάνουμε Νευροανάδραση, τοποθετούμε ένα ηλεκτρόδιο στο τριχωτό μέρος της κεφαλής του παιδιού και ένα ηλεκτρόδιο σε κάθε αυτί τα οποία συνδέουμε σε έναν ηλεκτροεγκεφαλογράφο. Τα ηλεκτρικά σήματα του εγκεφάλου στέλλονται ενισχυμένα σε έναν ηλεκτρονικό υπολογιστή, ο οποίος με τη σειρά του απομονώνει τις συχνότητες που θέλουμε να εκπαιδεύσουμε. Τα ηλεκτρόδια ανιχνεύουν τα εγκεφαλικά κύματα, η συμπεριφορά των οποίων απεικονίζεται γραφικά σε μια οθόνη υπό την μορφή ενός παιχνιδιού. Στόχος του εκπαιδευομένου είναι η αύξηση, σε συγκεκριμένη περιοχή του εγκεφάλου, των επιθυμητών κυμάτων και η μείωση των ανεπιθύμητων ούτως ώστε να εξομαλυνθεί η εγκεφαλική λειτουργία.
Πόσο καιρό διαρκεί, συνήθως, η εκπαίδευση;
Η Νευροανάδραση είναι μία δυναμική μαθησιακή διαδικασία, γι'αυτό τα αποτελέσματα εμφανίζονται σταδιακά. Στις περισσότερες περιπτώσεις, τα πρώτα σημάδια βελτίωσης σε ένα παιδί εμφανίζονται σε 10 συνεδρίες. Η ολοκλήρωση της εκπαίδευσης κυμαίνεται από 20 - 40 ή παραπάνω συνεδρίες, αναλόγως με τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων. Στην περίπτωση ΔΕΠ χρειάζονται τουλάχιστον 20 συνεδρίες, ενώ στη ΔΕΠΥ χρειάζονται περίπου 40 συνεδρίες, ή ακόμη περισσότερο για τις σοβαρές περιπτώσεις.
Συχνότητα συνεδριών
Στα προκαταρκτικά στάδια εκπαίδευσης, οι συνεδρίες πρέπει να είναι συχνές και
σταθερές, δηλαδή το παιδί πρέπει να παρακολουθεί δύο, τρείς ή περισσότερες συνεδρίες ανά εβδομάδα. Όσο τα συμπτώματα αρχίζουν να εξασθενούν και η κατάσταση αρχίζει να σταθεροποιείται, σταδιακά ο ρυθμός των συνεδριών αρχίζει να μειώνεται.
Τι αποτελέσματα μπορεί να προσδοκάτε εσείς οι γονείς;
Στην περίπτωση της ΔΕΠ/Υ, παρατηρείται μείωση ή εξαφάνιση της παρορμητικότητας,
της διάσπασης προσοχής και της υπερκινητικότητας στο παιδί. Η μείωση των παραπάνω συμπτωμάτων μπορεί να οδηγήσει σε αξιοσημείωτη βελτίωση της σχολικής απόδοσης. Η βελτίωση της συμπεριφοράς στο παιδί είναι ορατή και σε άλλους τομείς: παιδιά που παρουσίαζαν πολλά βίαια ξεσπάσματα, είχαν επιθετικές τάσεις κατάφεραν να θέσουν υπό έλεγχο αυτές τις συμπεριφορές. Το ποσοστό επιτυχίας της Νευροανάδρασης κυμαίνεται στο επίπεδο του 95%, με ένα μικρό μόλις ποσοστό παιδιών να μην μπορούν να ωφεληθούν από αυτή, το οποίο όμως είναι από την αρχή εντοπίσιμο, μέσω του ποσοτικού ηλεκτροεγκεφαλογραφήματος.
Τα αποτελέσματα πλέον της Νευροανάδρασης σε περιπτώσεις ΔΕΠΥ έχουν γίνει ευρέως αποδεκτά και μάλιστα σε τέτοιο βαθμό, ώστε η Αμερικάνικη Παιδιατρική Εταιρεία στην ετήσια έκθεσή της, να την κατατάσσει στην πρώτη θέση μαζί με την φαρμακευτική αγωγή. Θα πρέπει επίσης να σημειώσουμε ότι η Νευροανάδραση έχει μόνιμα αποτελέσματα μετά το πέρας των συνεδριών και άρα καθιστά την χρήση φαρμακευτικής αγωγής μη αναγκαία.
Η Νευροανάδραση δεν είναι μια παρεμβατική μέθοδος, δηλαδή δεν εκπέμπει ηλεκτρισμό ή
κάποια άλλη ενέργεια στον εγκέφαλο του παιδιού. Απαιτεί όμως προσπάθεια και κόπο από το παιδί. Είναι μία ενεργητική, για τον εκπαιδευόμενο - παιδί, διαδικασία και άρα η επιτυχία της εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το βαθμό συμμετοχής του.
Πηγή