Οι γονείς και ο παιδαγωγός χρειάζεται να παρατηρούν στενά τη συμπεριφορά του παιδιού ώστε να αναγνωρίσουν έγκαιρα πιθανές δυσκολίες του. Τα «σημάδια» εκείνα που αποτελούν πρώιμες ενδείξεις μαθησιακών δυσκολιών συνοψίζονται στα ακόλουθα κύρια σημεία:
Γνωστικός τομέας
- Το παιδί παρουσιάζει δυσκολίες στην αναγνώριση σχημάτων, χρωμάτων και μεγεθών.
- Στην ταξινόμηση, αντιστοίχιση και σύγκριση αντικειμένων.
- Στην κατανόηση της λογικής αλληλουχίας και της χρονολογικής σειράς των γεγονότων (π.χ. πριν, τώρα, μετά).
- Στην απομνημόνευση οπτικών και ακουστικών ερεθισμάτων (π.χ. γράμματα, λέξεις, προτάσεις).
- Στην εκτέλεση καθημερινών δραστηριοτήτων (π.χ. πλύσιμο χεριών πριν το φαγητό).
- Στην οργάνωση και ολοκλήρωση μιας δραστηριότητας (π.χ. χάνει συχνά προσωπικά αντικείμενα, Περνάει από το ένα παιχνίδι στο άλλο, αφήνει μια ζωγραφιά στη μέση).
- Στην εκτέλεση των οδηγιών του/ της νηπιαγωγού.
Γλωσσικός τομέας
- Το παιδί δυσκολεύεται στην αναγνώριση και μίμηση ήχων. στην άρθρωση φωνημάτων ή/ και λέξεων (π.χ. «θ» αντί «σ», «ζ» αντί «δ», «λ» αντί «ρ»).
- Στην ακουστική διάκριση φωνημάτων που μοιάζουν ηχητικά (π.χ «φάλασσα» αντί «θάλασσα»).
- Στην αναγνώριση και ονομασία γνωστών αντικειμένων.
- Στην κατανόηση της σημασίας λέξεων που ακούει συχνά.
- Στην εκμάθηση νέων λέξεων.
- Στο σχηματισμό και στη χρήση ολοκληρωμένων προτάσεων που έχουν νόημα.
- Στην αναγνώριση πολλών γραμμάτων της αλφαβήτου.
- Το παιδί εκδηλώνει: παραλείψεις συμφώνων όταν εμφανίζονται σε συμπλέγματα (π.χ. «τένο» αντί «τρένο» ) αντιστροφές φωνημάτων ή συλλαβών (π.χ. «στραβός» αντί «σταυρός» ).
Κινητικός τομέας
- Το παιδί εμφανίζει δυσκολίες σε δραστηριότητες αδρής κινητικότητας (π.χ. πιάσιμο μπάλας, κατέβασμα σκάλας) ή λεπτής κινητικότητας (π.χ. κόψιμο με ψαλίδι, ζωγραφική εντός πλαισίου).
- Στο συντονισμό χεριού-ματιού (π.χ. αντιγραφή απλών σχημάτων, κούμπωμα φερμουάρ).
- Στον προσανατολισμό στο χώρο (μπροστά-πίσω, πάνω-κάτω, αριστερά-δεξιά).
- Στις δραστηριότητες αυτό-υπηρέτησης (πλύσιμο, ντύσιμο, φαγητό, τουαλέτα).
Κοινωνικό-συναισθηματικός τομέας
- Το παιδί: αγχώνεται και αντιδρά όταν αποχωρίζεται τους γονείς του.
- Δυσκολεύεται να προσαρμοστεί σε νέες καταστάσεις.
- Αποφεύγει τις ομαδικές δραστηριότητες (παιχνίδια).
- Δυσκολεύεται να δημιουργήσει και να διατηρήσει φιλίες.
- Δεν εκφράζει τα συναισθήματα και τη γνώμη του.
- Δεν ακολουθεί τους κανόνες λειτουργίας της τάξης και μπαίνει συχνά τιμωρία.
- Εκδηλώνει συχνά επιθετικές μορφές συμπεριφοράς. παρουσιάζει υπερευαισθησία στην κριτική και στην αποτυχία.
- Γίνεται συχνά αποδέκτης πειραγμάτων και αρνητικών σχολίων από τους συνομηλίκους του.
Αν ένα παιδί προσχολικής ηλικίας εκδηλώνει πολλές από τις προαναφερθείσες μορφές συμπεριφοράς, τότε είναι πολύ πιθανό να εμφανίσει μαθησιακές δυσκολίες.
Παιδιά με τέτοιες δυσκολίες έχει παρατηρηθεί ότι εγκαταλείπουν πιο εύκολα την προσπάθεια, αρνούνται τη συμμετοχή τους σε οποιαδήποτε μαθησιακή διαδικασία ή ομαδική δραστηριότητα, δεν πιστεύουν στον εαυτό τους, εκδηλώνουν διασπαστική συμπεριφορά και συχνά οδηγούνται σε σχολική αποτυχία. Κατά συνέπεια, τίθεται σε κίνδυνο η πορεία τους τόσο σε ακαδημαϊκό όσο και σε κοινωνικό επίπεδο.
Πηγή