 |
| πηγη |
Γιατί τα παιδιά ασκούν bullying;
Τι εμπνέει τους «ψευτόμαγκες» να λειτουργούν επιθετικά; Τι κάνει ορισμένους ανθρώπους πιο ευκολότερους στόχους στο bullying, από άλλους; Και κυρίως: Πώς θα το σταματήσουμε;Αυτά τα ερωτήματα βρέθηκαν στο επίκεντρο μιας έρευνας από το ιατρικό τμήμα του Πανεπιστημίου Yale, στην οποία μια ομάδα ερευνητών συνεργάστηκε προκειμένου να «ξεμπλέξει» τις αλληλεπιδράσεις ανάμεσα στους θύτες και τα θύματα και να τους αναπροσδιορίσει με πιο θετικό τρόπο.
Στην ομάδα των ειδικών και ο Δρ. Denis Sukhodolsky, ο οποίος μαζί με τους συναδέλφους του εξετάζουν τους βιολογικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες που υποβόσκουν στη χρήση ισχύος με σκοπό τη βλάβη, τον εξευτελισμό και την προσβολή άλλων. Στόχος τους: Να αναγνωρίσουν τρόπους που θα βοηθήσουν όλα τα παιδιά και τους εφήβους να διάγουν πιο ομαλές σχέσεις και τελικά να βγάλουν το bullying από τη ζωή τους.
Και αυτό πρέπει να γίνει άμεσα: Τα ποσοστά του bullying στον δυτικό κόσμο –και στην Ελλάδα συγκεκριμένα- αυξάνονται χρόνο με τον χρόνο, σε βαθμό που τείνει να αποτελεί κοινωνική επιδημία, οδηγώντας ακόμα και σε ασθένειες. Έρευνες συνδέουν το bullying στην παιδική ηλικία με μια μακρά λίστα προβλημάτων σωματικής και ψυχικής υγείας, όπως η παχυσαρκία, η κατάθλιψη και ο υψηλότερος κίνδυνος χρόνιων ασθενειών. Φαίνεται, μάλιστα, πως οι δυσμενείς επιπτώσεις στην υγεία είναι πολύ πιο σοβαρές από το να έχει κακοποιηθεί κανείς από έναν ενήλικα ως παιδί! Άλλες έρευνες συνδέουν τα θύματα bullying με χαμηλά οικονομικά εισοδήματα και χειρότερη ποιότητα ζωής στο μέλλον.
Ο Sukhodolsky συμφωνεί με αυτά τα ευρήματα. «Είναι τεράστια η επίδραση του bullying στο άγχος, την κατάθλιψη και τη χαμηλή αυτοπεποίθηση», λέει ο ίδιος, και αυτό ισχύει τόσο για τα θύματα όσο και για τους θύτες. «Αυτοί που ασκούν bullying νιώθουν τις αρνητικές επιπτώσεις που έχει αυτή η συμπεριφορά τους», προσθέτει και εξηγεί, ότι βιώνουν σύγχυση, ντροπή και κοινωνικό αποκλεισμό. «Πολλοί θύτες δεν ξέρουν πώς αλλιώς να φερθούν. Κανείς στη ζωή τους δεν τους έχει εξηγήσει τι σημαίνει να πληγώνεις τα αισθήματα κάποιου.»
Οι δύο πλευρές του ίδιου νομίσματος
Χρησιμοποιώντας ως εργαλεία πραγματικά παραδείγματα, ο Sukhodolsky και η ομάδα του βρήκαν, ότι πολλοί θύτες παρουσιάζουν έντονα χαρακτηριστικά «αναισθησίας». Ο όρος δεν χρησιμοποιήθηκε επικριτικά, αλλά για να περιγράψει την ανικανότητα κάποιου να αναγνωρίσει ότι ο άλλος δεν νιώθει καλά ψυχολογικά. Τέτοιοι άνθρωποι, λέει ο Sukhodolsky, είναι «ανάπηροι στην ικανότητα να αντιληφθούν τη δυσφορία κάποιου». Τα παιδιά αυτά, δηλαδή, τείνουν να έχουν μεγάλες δυσκολίες στη διαχείριση του θυμού τους και στην επιθετικότητα. Πολλά έχουν τέτοιες εμπειρίες ζωής που πιθανώς συμβάλλουν στην συμπεριφορά τους.Με τη χρήση μαγνητικής απεικόνισης, οι ερευνητές βρήκαν, επίσης, διαφορές στους εγκεφάλους των παιδιών που έχουν την τάση να ασκούν bullying στους άλλους. Άλλες μελέτες έδειξαν, ότι ο τρόπος που τα μεγαλώνουν οι γονείς τους και κάποια τραύματα στην παιδική ηλικία μπορεί να βλάψουν την κοινωνική και συναισθηματική τους ανάπτυξη.
Η έλλειψη κοινωνικής συνείδησης είναι ένα στοιχείο που οι νταήδες συχνά έχουν κοινό με τα θύματά τους, τα οποία κατά κανόνα έχουν τις δικές τους διαπροσωπικές δυσκολίες. Μπορεί να πρόκειται για παιδιά με μη ελκυστικές συνήθειες, π.χ. που σκαλίζουν τη μύτη τους. Ένα τέτοιο παιδί πρέπει να βρει βοήθεια στο να αναπτύξει τις κοινωνικές του ικανότητες. Άλλες φορές θύματα γίνονται παιδιά με αυτισμό, με κάποιο τικ, με ΔΕΠΥ. Πολλά από αυτά δεν συνειδητοποιούν καν, ότι κάποιες συμπεριφορές τους θεωρούνται μη αποδεκτές ή μπορεί να προκαλέσουν ανεπιθύμητη προσοχή.
 |
| πηγη |
Ένα αληθινό παράδειγμα
Μια ψηλή 17χρονη με το ψευδώνυμο Kerry παίζει στην ποδοσφαιρική ομάδα του σχολείου τη. Παρόλο που έχει ΔΕΠΥ και διάχυτο άγχος, η μαμά της την περιγράφει ως χαρούμενη και κοινωνική. Η Kerry θεωρεί τον εαυτό της δημοφιλή, λέει η μαμά της, αλλά στην πραγματικότητα έχει υπάρξει αρκετές φορές θύμα bullying και, δυστυχώς, έχει βρεθεί και εκείνη στη θέση του νταή.Η μαμά της λέει, ότι η Kerry είναι ένα ευχάριστο, εξωστρεφές κορίτσι, αλλά δυσκολεύεται με την διαχείριση θυμού και συχνά είναι αναίσθητη ως προς τα αισθήματα των άλλων. «Όταν δεν γίνεται αυτό που θέλει, θυμώνει τρομερά. Ξεπερνά τα όρια και δεν το καταλαβαίνει καν!». Ωστόσο, το κορίτσι παίρνει φαρμακευτική αγωγή για τη ΔΕΠΥ, ενώ το παρακολουθεί και ψυχολόγος και μόνο έτσι καταφέρνει να έχει κοινωνική ζωή.
Αυτό που βοηθά το θύμα βοηθά και τον νταή
Είναι πολλοί αυτοί που όταν ακούν για περιστατικά bullying απαντούν «απλά αγνόησέ το» -όμως αυτό είναι το χειρότερο που μπορεί να κάνει κανείς. Τόσο το παιδί που δέχεται, όσο και αυτό που ασκεί bullying χρειάζονται άμεσα βοήθεια από ειδικούς και ιδιαίτερα από σχολικούς ψυχολόγους, οι οποίοι θα μιλήσουν τόσο με το παιδί και τους γονείς του, όσο και με τους εκπαιδευτικούς που σχετίζονται με αυτό.Χρειάζεται όλοι αυτοί μαζί να συνεργαστούν, για να βρουν τρόπους διαχείρισης του θυμού και της επιθετικότητας του μεν νταή, αλλά και να αναπτύξουν τα κοινωνικά ταλέντα του θύματος, ώστε να μην αντιμετωπίσει τέτοια θέματα στην υπόλοιπη ζωή του. Στόχος είναι να βοηθηθούν τα παιδιά και οι έφηβοι έτσι ώστε να αναγνωρίζουν τι είναι αυτό που πυροδοτεί τις κακές συμπεριφορές τους, αλλά και να προβλέπουν τι θα συμβεί μετά –με τον τρόπο θα μπορούν να παίρνουν καλύτερες αποφάσεις.
Φιλίες, όχι φιλονικίες
Ο Sukhodolsky δίνει έμφαση στο ότι δεν υπάρχει μία μόνο απλή λύση στο bullying, αλλά λέει ότι έχει υπάρξει πρόοδος από τότε που το ζήτημα ήρθε στο φως της δημοσιότητας, στις αρχές της δεκαετίας του 1990, έπειτα από έναν μεγάλο αριθμό αυτοκτονιών εφήβων. Σήμερα, τα πράγματα έχουν προχωρήσει τόσο, ώστε το bullying να θεωρείται ποινικό αδίκημα. «Επιπλέον, όλα τα σχολεία είναι υποχρεωμένα να έχουν ένα προληπτικό σχέδιο δράσης, προκειμένου να βοηθούν τα παιδιά που κινδυνεύουν είτε να πέσουν θύματα είτε να γίνουν νταήδες», λέει ο ίδιος.Οι καλύτερες λύσεις, πάντως, προσθέτει ο Sukhodolsky είναι αυτές που απευθύνονται στις αναπτυξιακές δυσκολίες και στις διαφορές μάθησης ανάμεσα στα παιδιά. Αυτές απαιτούν τη στήριξη και του σχολείου και της οικογένειας –την ίδια ώρα τα παιδιά πρέπει να ενθαρρύνονται να μιλούν ανοιχτά για τις κοινωνικές τους δυσκολίες και να βοηθούν το ένα το άλλο. Για παράδειγμα, λέει ο ψυχίατρος, «ένα παιδί που βρίσκεται στο φάσμα του αυτισμού μπορεί να γίνει ομάδα με ένα κοινωνικά ικανό παιδί, να περνά χρόνο μαζί του στο διάλειμμα ή στο φαγητό. Το ένα μπορεί να βοηθήσει το άλλο να αναπτύξουν σωστές κοινωνικές συμπεριφορές».
Ο καλύτερος τρόπος για να νικηθεί το bullying, καταλήγει ο Sukhodolsky, είναι διδάσκοντας τα παιδιά να εξυπηρετούν το ένα τις διαφορές του άλλου. «Δεν μπορούμε να αντικαταστήσουμε το bullying με την απομόνωση. Χρειάζεται να το αντικαταστήσουμε με φιλίες!»
Πηγη