 |
| πηγη |
Αγωνιούν για την ομαλή ανάπτυξή του, χαίρονται για τα επιτεύγματά του αλλά πολλές φορές το συγκρίνουν με άλλα παιδιά. Αν και κάθε παιδί έχει διαφορετικό ρυθμό ανάπτυξης, οι επιστήμονες χρησιμοποιούν τα λεγόμενα «αναπτυξιακά ορόσημα» για να καθορίσουν αν έχει φυσιολογική ή αναπτυξιακή καθυστέρηση.
«Όταν μιλάμε για την ανάπτυξη του παιδιού, αναφερόμαστε στην ικανότητά του να κάνει όλο και πιο σύνθετα πράγματα καθώς μεγαλώνει. Από τη γέννηση του και μέχρι την ηλικία των 5 ετών εξελίσσονται τα πιο σημαντικά στάδια ανάπτυξής του, τα οποία θα σηματοδοτήσουν τη μετέπειτα εξέλιξη του σε διάφορους τομείς.
Βέβαια, θα πρέπει να τονίσουμε ότι τα αναπτυξιακά στάδια δεν εμφανίζονται σε όλα τα παιδιά με τον ίδιο ρυθμό, όμως οι ηλικίες που αναφέρονται αναλυτικά παρακάτω είναι ενδεικτικές για την κατά μέσο όρο εκδήλωση των αντίστοιχων χαρακτηριστικών», εξηγεί ο Μηνάς Καπετανάκης, MD, PhD c, Παιδίατρος – ειδικός Παιδονευρολόγος, Διδάκτωρ Παιδονευρολογίας στο Πανεπιστήμιο Lund Σουηδίας και μέλος της Παιδονευ-ρολογικής Εταιρείας Σουηδίας.
0 – 1 μηνός
Φέρνει τα χέρια σε μέση γραμμή, δηλαδή κοντά στα μάτια και το στόμαΤα χέρια είναι αρχικά τον περισσότερο χρόνο σφιχτές γροθιές
Γυρίζει το κεφάλι και προς τις δύο πλευρές όταν είναι μπρούμυτα
Το κεφάλι «πέφτει» πίσω όταν ανασηκώνετε το παιδί, η ικανότητα στήριξης της κεφαλής είναι μέτρια
Το
αντανακλαστικό του ξαφνιάσματος ή moro. Εκλύεται από έναν ξαφνικό
δυ-νατό θόρυβο ή από απότομες κινήσεις, όπως όταν ξεντύνουμε το βρέφος
τεντώνε-ται, εκτείνει συμμετρικά τα χέρια και τα πόδια, ανησυχεί ή
κλαίει, και αμέσως μετά φέρνει γρήγορα τα χέρια και πόδια στη μέση
γραμμή
Αντανακλαστικό και όχι κοινωνικό χαμόγελο
Αισθητηριακή ανάπτυξη (όραση, ακοή, όσφρηση, αφή)
Εστιάζει σε απόσταση ως και περίπου 30 εκατοστά
Τα μάτια κινούνται και συχνά μοιάζει να «αλληθωρίζει»
Προτιμά ασπρόμαυρα σχέδια καθώς η έγχρωμη όραση δεν είναι ακόμα πλήρως α-νεπτυγμένη, αλλά περισσότερο από όλα προτιμά τα πρόσωπα
Προτιμά τις γλυκές μυρωδιές και αναγνωρίζει τη μυρωδιά του μητρικού γάλακτος
2 – 3 μηνών
Ανασηκώνει το κεφάλι και το στήθος όταν βρίσκεται μπρούμυτα
Υποστηρίζει το στήθος με τα χέρια όταν βρίσκεται μπρούμυτα (ανασηκώνεται στους αγκώνες)
Τεντώνει τα πόδια και κλωτσά όταν βρίσκεται ανάσκελα
Ανοιγοκλείνει τις παλάμες. Τον περισσότερο χρόνο οι παλάμες είναι ανοικτές
Φέρνει τα χέρια στο στόμα και σπρώχνει αντικείμενα που κάνουν ήχο
Πιάνει με όλη την παλάμη, πιάνει παιχνίδια με τα δύο χέρια στη μέση γραμμή
Παρατηρεί πρόσωπα, και ακολουθεί κινούμενα αντικείμενα 180ο
Αναγνωρίζει από απόσταση οικεία αντικείμενα και πρόσωπα
4 – 7 μηνών
Ρολλάρει και προς τις δύο κατευθύνσεις (από μπρούμυτα ανάσκελα και αντίστρο-φα)
Κάθεται, δηλαδή έρχεται στην εδραία θέση, αρχικά με υποστήριξη και ύστερα χωρίς
Στηρίζει μέρος του βάρους του στα πόδια
Προσεγγίζει αντικείμενα με το ένα χέρι
Μεταφέρει αντικείμενα από το ένα χέρι στο άλλο
Κρατά αντικείμενα με ολόκληρο το χέρι
Μπορεί να παρακολουθεί κινούμενα αντικείμενα
Γυρίζει στο άκουσμα του ονόματός του
«Θα πρέπει, όμως, να επικοινωνήσετε με τον παιδίατρό σας στην περίπτωση που το παιδί μοιάζει σφιγμένο, με συσπασμένους μύες ή πολύ χαλαρό, δεν μπορεί να κρατή-σει το κεφάλι του ή τον κορμό του στην εδραία θέση, απλώνει μόνο το ένα χέρι, δεν θέλει να το αγκαλιάζετε, δεν δείχνει τρυφερότητα, δεν χαίρεται όταν βρίσκεται με άλλους ανθρώπους, το ένα ή και τα δύο μάτια κινούνται προς τα έξω, έχει ευαισθησία στο φως, δεν ανταποκρίνεται σε ήχους, δεν φέρνει αντικείμενα στο στόμα, δεν γυρίζει από μπρούμυτα ανάσκελα ή το ανάποδο στους 5 μήνες, δεν χαμογελά αυθόρμητα στους 5 μήνες, δεν γελά στους 6 μήνες, δεν προσπαθεί να φτάσει αντικείμενα στους 7 μήνες, δεν παρακολουθεί με το βλέμμα αντικείμενα και προς τις δύο κατευθύνσεις στους 7 μήνες, δεν προσπαθεί να τραβήξει την προσοχή σας ή αν δεν “μπαμπαλίζει” στους 8 μήνες», σημειώνει ο Παιδίατρος – ειδικός Παιδονευρολόγος.
8 – 12 μηνών
Έρχεται και παραμένει σε καθιστή θέση χωρίς βοήθεια
Μπουσουλάει πάνω στην κοιλιά του, έρπει
Στέκεται όρθιο κρατώντας έπιπλα
Περπατάει κρατώντας έπιπλα κατά μήκος
Στέκεται στιγμιαία χωρίς να κρατιέται από πουθενά
Εξερευνά τα αντικείμενα με πολλούς διαφορετικούς τρόπους
Μιμείται χειρονομίες
Θα πρέπει να συμβουλευθείτε τον παιδίατρο αν δεν μπουσουλάει στους 12 μήνες, «σέρνει» τη μια μεριά του σώματός του όταν μπουσουλάει για περισσότερο από 1 μή-να, δεν στέκεται χωρίς βοήθεια, δεν ψάχνει αντικείμενα που κρύβονται μπροστά του, δεν δείχνει σε εικόνες και αντικείμενα, δεν χρησιμοποιεί λέξεις όπως «μαμά» και «μπαμπά», δεν ακούει στο όνομά του ή δεν χρησιμοποιεί χειρονομίες ή νοήματα.
1 – 2 ετών
Περπατά ανεξάρτητα, και όσο πλησιάζει τα 2 έτη, τρέχει
Μεταφέρει ογκώδη ή πολλά παιχνίδια
Μπορεί να σταθεί στις μύτες των ποδιών
Κλωτσά μπάλα
Σκαρφαλώνει και κατεβαίνει από τα έπιπλα χωρίς βοήθεια
Ανεβαίνει και κατεβαίνει σκάλες κρατώντας την κουπαστή ή το χέρι σας
Δείχνει αντικείμενα όταν τα ονομάζετε
Μιμείται συμπεριφορές ενηλίκων και άλλων παιδιών
Αντιλαμβάνεται τον εαυτό του ως ξεχωριστό πρόσωπο από τους άλλους
Χαίρεται όλο και περισσότερο την παρουσία των άλλων παιδιών
«Θα πρέπει να ανησυχήσετε αν το παιδί δεν μπορεί να περπατήσει στους 18 μήνες ή αν περπατά αποκλειστικά στις μύτες ή δεν περπατά στο φυσιολογικό μοτίβο μετά από μερικούς μήνες περπατήματος. Επίσης, αν δεν μπορεί να ακολουθήσει απλές οδηγίες στους 24 μήνες, δεν μπορεί να σπρώξει ένα τροχήλατο παιχνίδι στους 24 μήνες, δεν γνωρίζει τη χρήση κοινών αντικειμένων του νοικοκυριού στους 15 μήνες, δεν μιλά με προτάσεις των δύο λέξεων στους 24 μήνες ή δεν μιμείται πράξεις ή λέξεις», συμβου-λεύει ο Δρ. Μηνάς Καπετανάκης.
3 – 4 ετών
Πηδά και στέκεται στο ένα πόδι για 5 δευτερόλεπτα
Ανεβοκατεβαίνει σκάλες χωρίς υποστήριξη
Κλωτσά μπάλα σε ευθεία
Πετά μπάλα πάνω από το κεφάλι
Μπορεί να πιάσει μια μπάλα που κάνει γκελ
Χρησιμοποιεί ψαλίδι
Ζωγραφίζει κύκλους και τετράγωνα
Αντιγράφει ορισμένα κεφαλαία γράμματα
Χρησιμοποιεί σταθερά κάποιους γραμματικούς κανόνες
Μιλά με προτάσεις των 5-6 λέξεων
Αντιλαμβάνεται την έννοια του μετρήματος και ίσως να μπορεί να μετρήσει λίγο
Ενδιαφέρεται για νέες εμπειρίες
Συνεργάζεται με τα άλλα παιδιά
Παίζει «μαμά και μπαμπάς»
Ντύνεται και ξεντύνεται με ελάχιστη βοήθεια
Αν ωστόσο, σύμφωνα με τον κ. Καπετανάκη, το παιδί δεν μπορεί να κάνει κάτι από τα προαναφερόμενα ή αν αγνοεί τα άλλα παιδιά και δεν απαντά όταν του μιλάτε, αντιστέ-κεται στο ντύσιμο, τον ύπνο και την τουαλέτα, δεν έχει κανέναν αυτοέλεγχο όταν θυμώνει, δεν χρησιμοποιεί προτάσεις με 4 λέξεις και πάνω ή το «εγώ» και το «εσύ» σωστά, τότε θα πρέπει θα πρέπει να ζητήσετε τη βοήθεια ειδικού.
4 – 5 ετών
Στέκεται στο ένα πόδι για 10 δευτερόλεπτα
Πηδά και κάνει κουτσό
Κάνει κούνια και σκαρφαλώνει
Γράφει μερικά γράμματα
Ντύνεται και ξεντύνεται χωρίς βοήθεια
Χρησιμοποιεί πιρούνι, κουτάλι
Θυμάται μέρος μιας ιστορίας. Μιλά με προτάσεις με περισσότερες των 5 λέξεων
Χρησιμοποιεί τον μέλλοντα. Λέει όνομα και διεύθυνση
Μπορεί να καταμετρήσει 10 ή περισσότερα πράγματα
Δείχνει ανεξαρτησία