 |
| πηγη |
Παραθέτω 8 τρόπους όπως έχουν προταθεί από ειδικούς (βλέπε Rae Jacobson) για να βοηθήσετε το παιδί σας όταν λέει ψέματα.
«Δείτε» πίσω από το ψέμα
Ενώ μπορεί να φαίνεται ότι το παιδί σας λέει ψέματα χωρίς λόγο, αυτά τα ψέματα μπορεί να είναι ενδείξεις για το τι τον/την δυσκολεύει. Αν για παράδειγμα λέει ότι δεν πέταξε κάτω το παιχνίδι του αδερφού του, ενώ είναι ξεκάθαρο ότι το πέταξε, μπορεί να μην λέει ψέματα μόνο για να αποφύγει την ευθύνη, αλλά μπορεί και να έχει αναστατωθεί ο ίδιος που δε μπόρεσε να ελέγξει τα αισθήματά του.
Άρα, καλό θα είναι να τον μάθετε στρατηγικές διαχείρισης των συναισθημάτων του, βοηθώντας τον καταρχάς να αναγνωρίσει τι νιώθει και στην συνέχεια, να βρει καλύτερους τρόπους να εκφράσει αυτό που νιώθει.
Μιλήστε του με ενσυναίσθηση
Αν για παράδειγμα είναι η σειρά του να πλύνει τα πιάτα. Όταν αργότερα ρωτήσετε αν το έκανε, και πει ψέματα ότι το έκανε, στην πραγματικότητα ξεκίνησε να τα κάνει άλλα όταν κάτι άλλο τράβηξε την προσοχή του, ξέχασε να τα τελειώσει. Οπότε είπε ψέματα για να μην βρει το μπελά του.
Δείχνοντας ότι καταλαβαίνετε τι τον οδήγησε στο να πει ψέματα είναι πιο πιθανό να τον κάνει να θελήσει να αναλάβει την ευθύνη. Μπορείτε να του πείτε «Ξέρω ότι μπορεί να είναι δύσκολο για σένα να μείνεις συγκεντρωμένος. Αλλά προτιμώ να μου λες την αλήθεια και να τελειώσεις την δουλειά, παρά να μου λες ψέματα. Είναι τα ψέματα που με κάνουν να αισθάνομαι θυμωμένη /στεναχωρημένη».
Προσοχή στο να τεθούν λογικές προσδοκίες
Τα παιδιά με ΔΕΠΥ χρησιμοποιούν τα ψέματα για να γλιτώσουν από δουλειές/εργασίες που τους προκαλούν άγχος. Αν το παιδί έχει πολύ διάβασμα για το σπίτι την συγκεκριμένη ημέρα, μπορεί να πει ψέματα ότι δεν έχει τίποτα, για να αποφύγει να σκεφτεί τι έχει.
Αν μπαίνουν στόχοι που μπορεί να καταφέρει, δε χρειάζεται να λέει ψέματα. Αν έχει μια πολύ μεγάλη εργασία, μπορείτε να του πείτε ότι για κάθε δύο σελίδες που τελειώνει, μπορεί να κάνει ένα μικρό διάλειμμα. Το να γίνει η εργασία έτσι πιο διαχειρήσιμη μειώνει το στρες και του δίνει αυτοπεποίθηση ότι μπορεί να την καταφέρει.
Δώστε ευκαιρίες να πει την αλήθεια
Ακόμα και αφού έχει πει ψέματα είναι σημαντικό να δοθούν ευκαιρίες να πει την αλήθεια (και να επαινείται όταν είναι ειλικρινής ακόμα και εκ των υστέρων). Αν, για παράδειγμα, πει ότι δάνεισε το καινούργιο μπουφάν του σε κάποιο φίλο, αλλά μετά παραδεχτεί ότι το ξέχασε στο λεωφορείο.
Προσπαθήστε να εστιάσετε στην αλήθεια, όχι στο ψέμα. Θα μπορούσατε να πείτε: «Σε ευχαριστώ που μου είπες τι πραγματικά συνέβη. Ξέρω ότι σου είναι δύσκολο να προσέχεις τα πράγματά σου, είμαι περήφανη που είσαι ειλικρινής».
Βοηθήστε τον να σκεφτεί τις συνέπειες
Όταν τα παιδιά με ΔΕΠΥ λένε ψέματα, συχνά το κάνουν παρορμητικά και χωρίς να σκεφτούν τις συνέπειες. Το να συζητήσετε πιθανά ή παλιότερα συμβάντα θα τον βοηθήσει να συνδέσει τα γεγονότα.
Αν πούμε, για παράδειγμα, ότι δεν του επιτρέπεται να παίξει βιντεοπαιχνίδια αν δεν καθαρίσει το δωμάτιό του. Την επόμενη φορά που θα πρέπει να το κάνει, θυμίστε του τι συνέβη την προηγούμενη φορά, όταν είπε ψέματα σχετικά με το ότι το είχε καθαρίσει. Και πάλι έπρεπε να το καθαρίσει, αλλά έχασε το προνόμιο του να παίξει με το βιντεοπαιχνίδι για μία εβδομάδα, επειδή είπε ψέματα.
Μαζί βρείτε τρόπους ή στρατηγικές που λειτουργούν
Τα παιδιά με ΔΕΠΥ συχνά βλέπουν τα ψέματα ως ένα τρόπο να αποφύγουν στρεσογόνες καταστάσεις. Από την πλευρά του παιδιού, το να «χάσει» το τετράδιο μπορεί να σημαίνει λιγότερα αισθήματα ντροπής από ότι αν παραδεχόταν ότι δεν μπορεί να το κάνει καθόλου.
Αυτό μπορεί να είναι μία ευκαιρία να προσφέρετε υποστήριξη στο παιδί. Βρείτε μαζί στρατηγικές που δουλεύουν, ώστε να μπορεί να διαχειριστεί τις δυσκολίες του. Μπορείτε να βρείτε τρόπους, για να μπορεί να υποστηρίξει τον εαυτό του και να μάθει να ζητάει βοήθεια πριν προκύψουν τα προβλήματα.
Δείξτε το σωστό παράδειγμα
Ειδικά τα νεότερα παιδιά βλέπουν τους γονείς τους για να καταλάβουν πώς θα έπρεπε να φέρονται. Αν εσείς χρησιμοποιείτε αθώα ψεματάκια στην καθημερινή σας ζωή, ειδικά για να μην κάνετε πράγματα που θα προτιμούσατε να μην κάνετε, το πιθανότερο είναι ότι το παιδί σας θα πάρει το μήνυμα ότι είναι εντάξει να λέει κανείς ψεματάκια. Καθώς είστε πρότυπο για το παιδί σας, και σας βλέπουν ως παράδειγμα προς μίμηση, είναι σημαντικό μπροστά του να είστε φιλαλήθης πάντα.
Δώστε χρόνο
Θυμηθείτε ότι όλα τα παιδιά λένε ψέματα κάποιες φορές και ότι η συμπεριφορά παίρνει χρόνο για να αλλάξει. Το παιδί σας μπορεί να μην χρησιμοποιήσει τις όποιες στρατηγικές διαχείρισης των συναισθημάτων του αμέσως. Και ακόμα και όταν το κάνει, μπορεί εύκολα να «γλιστρήσει» πίσω σε παλιές τακτικές, όταν αγχογόνες καταστάσεις προκύψουν.
Προσπαθήστε να μην ανησυχείτε ή θυμώσετε αν αυτό συμβεί, και συνεχίστε να δουλεύετε μαζί του στο να καθιερώσει εναλλακτικές μεθόδους διαχείρισης των συναισθημάτων του. Αν το κάνετε αυτό ενώ είναι μικρός, θα βοηθήσει σημαντικά στο να μάθει να χρησιμοποιεί επιτυχείς στρατηγικές διαχείρισης συναισθημάτων και καταστάσεων στο μέλλον.