 |
| πηγη |
Η νηπιακή υπερκινητικότητα είναι μια συχνή ασυμπτωματική πάθηση σε παιδιά κάτω των 5 ετών, και προκαλεί την κίνηση των αρθρώσεων πέραν των συνηθισμένων ορίων. Προκαλείται όταν τα επίπεδα κολλαγόνου στους τένοντες και τους συνδέσμους αλλάζουν, κάνοντας πιο λεπτές και λιγότερο δύσκαμπτες τις ίνες.
Συμβαίνει, κατά μέσο όρο, στο 30% των παιδιών, είναι πιο συχνή στα κορίτσια απ’ ό,τι στα αγόρια σε αναλογία 3 προς 1. Παρότι μειώνεται όσο μεγαλώνει το παιδί, στο 2% των περιπτώσεων, παρατείνεται.
Σε αυτό το άρθρο, θα αποκαλύψουμε ορισμένα χαρακτηριστικά που επιτρέπουν τη διάγνωση της πάθησης. Ταυτόχρονα, θα ρίξουμε μια ματιά στα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της νηπιακής υπερκινητικότητας και, το σημαντικότερο, θα σας πούμε αν πρέπει ν’ ανησυχείτε.
Τι προκαλεί την υπερκινητικότητα;
Η νηπιακή υπερκινητικότητα έχει γενετική φύση. Μελέτες δείχνουν ότι προέρχεται από μια μετάλλαξη στις ίνες που συνθέτουν τους τένοντες, τους μύες, και το δέρμα.
Αυτοί έχουν την ιδιαιτερότητα να τεντώνονται και να επιστρέφουν στην αρχική τους μορφή, ή να προσαρμόζονται σε μια νέα, κάτι που είναι γνωστό ως πλαστικότητα.
Εδώ γίνεται η σύνθεση των πρωτεϊνών που σχηματίζουν τους ιστούς: του κολλαγόνου και της ελαστίνης. Όταν υπάρχει περισσότερη ελαστίνη απ’ ό,τι κολλαγόνο, οι μυς γίνονται πιο ελαστικοί και, έτσι, οι σύνδεσμοι πιο εύθραυστοι. Γι’ αυτό, μπορούν να προκληθούν εύκολα τραυματισμοί στο μυοσκελετικό σύστημα.
Ποια είναι τα πλεονεκτήματα;
Οι φυσικές δραστηριότητες όπως γυμναστική, μπαλέτο, χορός, ή ακροβατικά, μπορούν να θεωρηθούν πλεονεκτήματα της υπερκινητικότητας καθώς αυτή προσφέρει μια ευλυγισία που αγγίζει τα όρια του συγκλονιστικού. Επίσης, είναι ωφέλιμη για μουσικά όργανα, όπως φλάουτο, βιολί, ή πιάνο, τα οποία απαιτούν μια ειδική ευκινησία των δακτύλων.
Στη συγκεκριμένη περίπτωση των ατόμων με υπερκινητικότητα, η διαστολή και η συνεχής ένταση των επαναλαμβανόμενων κινήσεων δεν προκαλούν πόνο όπως σε άτομα με λιγότερη ευλυγισία.
Νηπιακή υπερκινητικότητα – Τα μειονεκτήματα
Η νηπιακή υπερκινητικότητα μπορεί να μεταφραστεί ως ένα πλεονέκτημα για τις προαναφερθείσες φυσικές δραστηριότητες, ακόμη και αν οι ειδικοί συνιστούν προσοχή. Η μυϊκή αδυναμία και η αδεξιότητα των κινήσεων μπορούν να μετατραπούν σε προβλήματα, και να καθυστερήσουν ακόμη και την ψυχοκινητική ανάπτυξη.
Οι εξαρθρώσεις, η τενοντίτιδα, ο πόνος στην πλάτη, η σκολίωση, η οστεοαρθρίτιδα των γονάτων, και, σύμφωνα με έρευνες, άγχος, και κατάθλιψη είναι ορισμένα από τα προβλήματα που μπορεί να εμφανιστούν. Αυτά δε σχετίζονται με την υπερκινητικότητα των αρθρώσεων συνήθως. Ορισμένα συμπτώματα απαιτούν ιδιαίτερη προσοχή.
Μυϊκή υποτονία
Η μυϊκή αδυναμία προκαλεί καθυστέρηση της ψυχοκινητικής ανάπτυξης, της περιστροφής, του καθίσματος, του μπουσουλίσματος, και του περπατήματος. Αυτά τα παιδιά έχουν πολύ ευλύγιστες αρθρώσεις, και ο μυϊκός τόνος τους δεν αντιστέκεται στην κίνηση.
Αυτά τα μωρά δεν κλωτσούν και τα άκρα τους είναι πιο τεντωμένα απ’ ό,τι συνήθως. Μπρούμυτα, αγανακτούν καθώς δε μπορούν να υποστηρίξουν τον εαυτό τους με τα μπράτσα τους ή να σηκώσουν το κεφάλι τους. Όταν τελικά σηκωθούν, προσπαθούν να ανοίξουν τα πόδια τους, τα κάτω άκρα γυρνούν προς τα έξω, και τα γόνατά τους προς τα πίσω.
Η αναστολή της μυϊκής δραστηριότητας
Λόγω του πόνου προκαλείται αναστολή η οποία έχει ως αποτέλεσμα τη μυϊκή ατροφία. Αυτή, με τη σειρά της, μειώνει την αντοχή στην άσκηση και, κατ’ επέκταση, μειώνεται η συμμετοχή του παιδιού σε αθλήματα και παιχνίδια. Οι καθυστερήσεις στην ψυχοκινητική ανάπτυξη και στο περπάτημα είναι επίσης πιθανές.
Σκολίωση και άλλα προβλήματα της στάσης του σώματος
Μελέτες δείχνουν μια στατιστική σχέση μεταξύ της υπερκινητικότητας των αρθρώσεων και της σκολίωσης, λόγω των αλλαγών στη στάση του σώματος. Αυτό προκαλεί κυρτότητες στο πίσω μέρος της σπονδυλικής στήλης, γνωστές και ως κύφωση, και αυξημένη καμπυλότητα στην οσφυϊκή περιοχή.
Πολλά άτομα έχουν επίπεδες πατούσες, καθώς επίσης και τα γόνατά τους είναι πιο κοντά το ένα στο άλλο και γυρνούν προς τα πίσω.
Συμβουλές και συστάσεις προς τους γονείς
Ένα παιδί με υπερκινητικότητα θα πρέπει να γνωρίζει την πάθησή του ώστε ν’ αποτραπούν οι συνεχείς, επαναλαμβανόμενες κινήσεις των αρθρώσεων έξω από το φυσιολογικό πλαίσιο. Αυτή η φυσική υπερκινητικότητα δε μπορεί να ελεγχθεί εύκολα και το παιδί είναι πολύ πιθανό να προσελκύσει ένα κοινό με τις ακροβατικές του δεξιότητες.
Τώρα, καθώς το αφύσικο λύγισμα των αρθρώσεων δεν είναι απαραίτητα κάτι καλό, όπως δηλώνουν οι γιατροί, θα σας προσφέρουμε ορισμένες συστάσεις που θα σας χρησιμεύσουν:
- Εφόσον δεν υπάρχει συγκεκριμένη θεραπεία, οι γονείς θα πρέπει να εκπαιδεύσουν τα παιδιά τους ώστε να προστατεύουν τις αρθρώσεις τους από παρατεταμένες υπερεκτάσεις.
- Προσπαθήστε να οδηγήσετε το παιδί προς αθλήματα και ασκήσεις που δουλεύουν τους μύες και βελτιώνουν την ισορροπία, τη σταθερότητα, και την κινητική επιδεξιότητα.
- Αν το παιδί έχει διαγνωστεί με υπερκινητικότητα από βρέφος, οι γονείς θα πρέπει να προσπαθήσουν να δυναμώσουν τον μυϊκό τόνο του παιδιού. Για να γίνει αυτό, καλό είναι να συμβουλευτείτε έναν φυσικοθεραπευτή.
- Ανάμεσα στις προτεινόμενες ασκήσεις για το σπίτι βρίσκονται εκείνες που διατηρούν το μωρό μπρούμυτα, μια στάση την οποία, δεδομένης της κατάστασης, δεν συμπαθούν καθόλου τα μωρά. Αυτές βοηθούν το μωρό να δυναμώσει την πλάτη, τον αυχένα, και τους γοφούς του. Όμως, καθώς το μωρό ενοχλείται, θα χρειαστεί να το δελεάσετε με παιχνίδια ή ήχους για να σηκώσει το κεφάλι του.
Πότε ν’ αναζητήσετε ιατρική βοήθεια για τη νηπιακή υπερκινητικότητα;
Η νηπιακή υπερκινητικότητα μπορεί να είναι διασκεδαστική μέχρι να εμφανιστεί ο πόνος. Δεν είναι συχνός καθώς μόλις το 5% με 10% αυτών των ατόμων υποφέρουν από δυσφορία. Αν συμβεί αυτό, θα πρέπει να πάτε στον γιατρό επειδή μπορεί να υπάρχει το σύνδρομο υπερκινητικότητας των αρθρώσεων.
Η κλίμακα Beighton είναι αυτή που χρησιμοποιείται περισσότερο για να δούμε αν ένα άτομο είναι υπερκινητικό. Παραδείγματος χάρη, ανάμεσα στις κινήσεις περιλαμβάνεται το άγγιγμα του πήχη με τον αντίχειρα, η έκταση των δακτύλων πέραν των 90 μοιρών, ή το άγγιγμα του πατώματος με τις παλάμες των χεριών χωρίς να λυγίζουν τα γόνατα. Αν το παιδί έχει βαθμολογία 6 από 9 βαθμούς σε αυτή την κλίμακα, τότε υποφέρει από υπερκινητικότητα των αρθρώσεων.
Αυτή η ενοχλητική διαταραχή προκαλεί πόνο στις αρθρώσεις και τα οστά, ακόμη και όταν κρατάτε ένα μολύβι. Συνοδεύεται, επίσης, από δυσφορία στους γοφούς και τα γόνατα, από επίπεδες πατούσες, από βρουξισμό, κόπωση, και αδυναμία.
Το καλοήθες σύνδρομο υπερκινητικότητας διαφέρει από το σύνδρομο Ehlers-Danlos, το οποίο είναι επίσης συγγενές και επηρεάζει και αυτό τους συνδετικούς ιστούς. Το EDS προκαλεί αγγειακά και οπτικά προβλήματα και υπερευαισθησία του δέρματος. Επίσης, συνοδεύεται από τακτικές εξαρθρώσεις, δυσμορφίες της σπονδυλικής στήλης, μυϊκή υποτονία, και εκροή αρθρικού υγρού.
Η νηπιακή υπερκινητικότητα απαιτεί συνεχή άσκηση
Οι γονείς θα πρέπει να προσέχουν για εκδηλώσεις που ίσως αποκαλύψουν μεγαλύτερα προβλήματα. Η πάθηση δε διαγιγνώσκεται εύκολα επειδή τα συμπτώματα είναι αόριστα. Ωστόσο, ο πόνος είναι ένα ανησυχητικό σημάδι.
Μόλις διαγνωστεί με καλοήθη υπερκινητικότητα το παιδί, θα πρέπει να ακολουθήσει τις οδηγίες για την αντιμετώπισή της. Αυτές περιλαμβάνουν μια ισορροπημένη διατροφή, άσκηση, συμμετοχή σε σχολικές δραστηριότητες, και ποιοτικό ύπνο. Θα πρέπει ν’ αποφευχθεί η υπερφόρτωση των αρθρώσεων (π.χ. οι βαριές σχολικές τσάντες) και τα ακραία αθλήματα ή τα αθλήματα επαφής.
Είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι οι περίοδοι αδράνειας αυξάνουν τα συμπτώματα της υπερκινητικότητας. Υπό αυτό το πρίσμα, ένα πρόγραμμα ασκήσεων αντοχής το οποίο επικεντρώνεται σε συγκεκριμένους μυς είναι προτιμότερο. Τέλος, η ποδηλασία και η κολύμβηση βρίσκονται ανάμεσα στις πρώτες επιλογές υγιεινών ασκήσεων.