Parentification: Όταν τα παιδιά παίρνουν τη θέση του γονιού

πηγη

Τελευταία, τα social media έχουν αναδείξει αρκετά ψυχολογικά “trends”, όπως για παράδειγμα το gaslighting. Μέσα από ευφάνταστους και συχνά χιουμοριστικούς τρόπους, οι influencers αποκαλύπτουν και εξηγούν φαινόμενα και συμπεριφορές που προέρχονται από τραυματικές εμπειρίες. Κάτι τέτοιο είναι και το parentification. Όπως εξηγούν οι content creators του TikTok, τα παιδιά που δεν κατάφεραν να βιώσουν την παιδική τους ηλικία καθώς έπρεπε να ‘μεγαλώσουν’ τους γονείς τους, παρουσιάζουν συγκεκριμένες συμπεριφορές ως ενήλικες που κατά συνέπεια τους δυσκολεύουν τη ζωή και τις διαπροσωπικές τους σχέσεις.

Για παράδειγμα, αν δυο γονείς ήταν αδιάφοροι ή ανεύθυνοι ως προς το παιδί τους, τότε εκείνο αυτόματα έπρεπε να μπει στη θέση του ενήλικου και να φροντίσει το ίδιο τον εαυτό του. Μεγαλώνοντας, και πάλι βάση των social media, αυτό το παιδί θα νιώθει πάντα την ανάγκη να φροντίζει τους άλλους, βάζοντας τις δικές του ανάγκες σε δεύτερη μοίρα. Μπορεί μάλιστα να φτάσει στο σημείο να αμελεί εντελώς την ψυχική του υγεία προκειμένου να ικανοποιεί τους άλλους ή και αντίθετα να μην μπορεί να σχετιστεί και να δημιουργήσει πραγματικές, ουσιαστικές σχέσεις.

Ωστόσο, ειδικοί λένε πως όλα αυτά δεν στηρίζονται από μελέτες, παρά μόνο σε μικρό και με αδιευκρίνιστο ιστορικό κοινό. Επιπλέον, ακόμα και υπό τις συνθήκες που περιγράφουν τα social, δεν υπάρχουν αποδείξεις πως όλα τα παιδιά που χρειάστηκε να μεγαλώσουν απότομα έχουν προβληματικές συμπεριφορές ως ενήλικες, ούτε πως είχαν τραυματικές παιδικές εμπειρίες.

Αυτό σε καμία περίπτωση δεν σημαίνει πως δεν υπάρχουν άτομα που αντιμετωπίζουν δυσκολίες στις σχέσεις τους λόγω των συμπεριφορών των γονιών τους. Αντιθέτως υποστηρίζεται από ψυχιάτρους πως το τι είδους γονιός θα γίνεις είναι εγγεγραμμένο στο DNA σου και άρα ακολουθεί ένα μοτίβο πολλών γενεών. Άρα, αν ο όρος parentification δεν είναι επιστημονικά τεκμηριωμένος, σημαίνει ότι δεν είναι πραγματικός; Η απάντηση αναμένεται να αποδειχθεί, όμως το σίγουρο είναι πως αυτό που περιγράφει είναι κάτι με το οποίου ταυτίζονται πολλοί από εμάς.

ΠΗΓΗ

 

 

Είναι τα παιδιά εθισμένα σε μια οθόνη; Και ποιος φέρει την ευθύνη για αυτό;

πηγη

 

Μπορεί η γενιά των millennials και των ακόμα νεότερων millennials να μεγάλωσε με video games και την αρχή των social media (κυρίως το Facebook), ωστόσο κανείς δεν το έβρισκε τότε ανησυχητικό και ποτέ δεν ερευνήθηκε το πως και κατά πόσο αυτό επηρέασε την ψυχολογία τους. Σήμερα ζούμε μια άλλη πραγματικότητα, όπου παιδιά και έφηβοι είναι εθισμένοι σε μια οθόνη, είτε πρόκειται για smartphone είτε για tablet, και αυτό είναι μάλλον αργά για να το αλλάξουμε. Σύμφωνα με το βιβλίο του Jonathan Haidt, The Anxious Generation: How the Great Rewiring of Childhood Is Causing an Epidemic of Mental Illness, η ψυχική υγεία των παιδιών στις ανεπτυγμένες χώρες άρχισε να παρουσιάζει προβλήματα την ίδια περίοδο που τα smartphones ξεκίνησαν να γίνονται ευρέως διαθέσιμα. Κατά των Haidt, αυτή η ‘επιδημία’ όπως την αποκαλεί, έχει άμεση σχέση με τη συμπεριφορά των γονέων, οι οποίοι επιτρέπουν την έκθεση στα παιδιά τους (ελεγχόμενη ή μη) ενώ ταυτόχρονα είναι και οι ίδιοι πάνω από ένα κινητό.

Ωστόσο, φαντάσου μια οικογένεια που από επιλογή δεν διαθέτει ούτε sartphone, ούτε tablet, ούτε καν laptop. Θα την χαρακτήριζες επιεικώς περίεργη και εκτός της σύγχρονης πραγματικότητας. Θέλοντας και μη όλες αυτές οι οθόνες είναι μέρος της καθημερινότητας μας και είναι πολύ δύσκολo πλέον, αν όχι ακατόρθωτο, να μπορεί να είναι κανείς λειτουργικός (κυρίως στο χώρο της εργασίας) χωρίς αυτές. Πρόκειται για ένα πολύ λεπτό ζήτημα που οφείλουν οι ειδικοί να το προσεγγίζουν με τη δέουσα προσοχή. Διαφωνώ κάθετα πως ο γονιός οφείλει να στερήσει από το παιδί του την πρόσβαση στη τεχνολογία. Από την άλλη, ποιος από εμάς μπορεί να είναι σίγουρος πως αυτή η ίδια τεχνολογία που θα το συνοδεύει για το υπόλοιπο της ζωής του δεν κάνει ανεπανόρθωτο κακό στο ψυχισμό του; Το μόνο σίγουρο είναι πως τα επικριτικά βλέμματα που θα δεχθεί ένα παιδί που έχει απορροφηθεί από αυτό που βλέπει στην οθόνη του tablet του δεν θα κέντριζε ποτέ κάποιο άλλο που θα έπαιζε με ένα λούτρινο παιχνίδι ή μια κούκλα. Όμως οι καιροί αλλάζουν και η μόνη μας επιλογή είναι να προσαρμοστούμε όσο καλύτερα γίνεται στα σημεία τους.

ΠΗΓΗ

4 έξυπνες συμβουλές για να τα βγάλεις πέρα με την εφηβεία του παιδιού σου

πηγη

Η εφηβεία μου ήταν μια περίοδος έντονων συναισθημάτων και αλλαγών, όπως συμβαίνει με τους περισσότερους εφήβους. Ήμουν πάντα ένα ήσυχο παιδί, ευγενικό και κάπως συνεσταλμένο. Όταν όμως μπήκα στην εφηβεία άρχισα να αλλάζω. Ένιωθα μια συνεχόμενη σύγχυση, μια έντονη ανάγκη να εκφραστώ, αλλά και μια εσωτερική σύγκρουση ανάμεσα σε αυτό που ήμουν και σε αυτό που ένιωθα πως έπρεπε να γίνω. Όπως είναι φυσικό, οι συγκρούσεις δεν άργησαν να έρθουν με τους γονείς μου. Θυμάμαι πολλές φορές να διαφωνούμε έντονα για μικρά πράγματα, όπως η εμφάνιση, οι φίλοι μου, και οι δραστηριότητες μου. Ο πατέρας μου έπαιρνε συχνά το ρόλο του αυστηρού, ενώ η μητέρα μου προσπαθούσε να είναι η γέφυρα ανάμεσα μας. Αυτό που δεν καταλάβαιναν τότε, ήταν πως η εφηβεία ήταν για μένα μια διαδικασία αναζήτησης ταυτότητας και αυτονομίας.

Με τον καιρό όμως άρχισαν να συνειδητοποιούν ότι δεν μπορούσαν να ελέγξουν κάθε πτυχή της ζωής μου. Αντί γι’ αυτό, αποφάσισαν να μου δώσουν χώρο να ανακαλύψω μόνη μου ποια είμαι. Άρχισαν να δείχνουν περισσότερη εμπιστοσύνη, να με ακούν χωρίς να κρίνουν, και να με υποστηρίζουν στις επιλογές μου, ακόμα και όταν δεν τις καταλάβαιναν πλήρως. Αυτό που εκτίμησα περισσότερο ήταν το πώς κατάφεραν να ισορροπήσουν μεταξύ της ανησυχίας τους και της επιθυμίας τους να με αφήσουν να μεγαλώσω.

Κοιτάζοντας πίσω, βλέπω πόσο σημαντικό ήταν το ότι οι γονείς μου βρήκαν το θάρρος να με αφήσουν να εξερευνήσω τον εαυτό μου, ακόμα κι αν αυτό σήμαινε να περνάνε δύσκολες στιγμές. Η εφηβεία ήταν για μια δύσκολη αλλά απαραίτητη περίοδος, και η στήριξή τους ήταν αυτή που με βοήθησε να βγω πιο δυνατή και πιο σίγουρη για τον εαυτό μου.

Η εφηβεία είναι μια περίοδος έντονων αλλαγών, τόσο για τα παιδιά όσο και για τους ίδιους τους γονείς. Το παιδί μπορεί να φαίνεται διαφορετικό από αυτό που ήξεραν, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι κάτι έχει πάει στραβά. Είναι μια φυσιολογική διαδικασία αναζήτησης ταυτότητας και αυτονομίας.

Άκου χωρίς να κρίνεις: Δώσε χώρο στο παιδί σου να εκφραστεί. Ακόμα κι αν διαφωνείς, προσπάθησε να καταλάβεις τα συναισθήματα και τις σκέψεις του. Το να νιώσει ότι το καταλαβαίνουν είναι πολύ σημαντικό.

Θέσε όρια με ευελιξία: Είναι σημαντικό να υπάρχουν όρια και κανόνες, αλλά αυτά πρέπει να προσαρμόζονται στις ανάγκες και την ωριμότητα του παιδιού. Συζήτα μαζί του για να βρείτε μια κοινή γραμμή επικοινωνίας.

Δείξε εμπιστοσύνη: Εμπιστεύσου το παιδί σου και δείξε του ότι πιστεύεις στις ικανότητες του. Η εμπιστοσύνη σου θα του δώσει αυτοπεποίθηση και θα το ενθαρρύνει να παίρνει υπεύθυνες αποφάσεις.

Υποστήριξε τις επιλογές του: Ακόμα κι αν οι επιλογές του δεν συμβαδίζουν με τις δικές σου αντιλήψεις, προσπαθήστε να το στηρίξεις και να το ενθαρρύνεις να ακολουθήσει τα ενδιαφέροντα του.

ΠΗΓΗ

 

 

 

Πότε ένα παιδί χρειάζεται να πάει στον ψυχολόγο;

πηγη

 Πότε πρέπει να πάει το παιδί σε ψυχολόγο;

Το μικρό παιδί ή ο έφηβος και οι γονείς χρειάζεται να απευθυνθούν σε ειδικό όταν:

• Οι γονείς έχουν απορίες ή διαφωνίες σχετικά με την διαπαιδαγώγησή του
• Η οικογένεια έχει βιώσει μια δοκιμασία, όπως χωρισμό, ασθένεια, θάνατο κλπ. Αυτά τα γεγονότα έχουν επιπτώσεις στη ζωή του παιδιού και πολλές φορές η προληπτική επίσκεψη στον ειδικό αποτρέπει τυχόν μελλοντικούς κινδύνους
• Tο παιδί αντιμετωπίζει πρόβλημα στην εξέλιξή του και πρέπει να γίνει αξιολόγηση της νοημοσύνης και των ικανοτήτων του
• Παρουσιάζει μαθησιακές δυσκολίες, υπερκινητικότητα, διάσπαση στην προσοχή, τραυλισμό, ενούρηση μετά τα 5 χρόνια κ.ά.
• Παρουσιάζει αλλαγή σε διάφορες σημαντικές συμπεριφορές:
• απότομη κάμψη στις σχολικές επιδόσεις
• απότομη αλλαγή στις διατροφικές συνήθειες (αρχίζει να τρώει βουλιμικά ή, αντίθετα, παρουσιάζει ανορεξία)
• δυσκολίες στον ύπνο (υπνηλία ή εφιάλτες ή αϋπνία)
• Κλείνεται στον εαυτό του, αποφεύγει κάθε διάλογο ή επιτίθεται
• Νιώθει άσχημα με τον εαυτό του, είναι αγχωμένο, πιεσμένο, θλιμμένο, φέρεται δειλά και δεν έχει αυτοπεποίθηση
• Παρουσιάζει κατάθλιψη
• Μιλά για θάνατο
• Παίρνει ναρκωτικά ή άλλες ουσίες (π.χ. πίνει συστηματικά)
• Δείχνει να αποφεύγει ένα άτομο που του ήταν προσφιλές και αυτό συμπίπτει με την έναρξη προκλητικής ερωτικής συμπεριφοράς
• Λέει ψέματα και γίνεται μυστικοπαθές
• Αυτοτραυματίζεται ή τραυματίζει κάποιον άλλο
• Εκδηλώνει τάσεις φυγής και λέει “θα σηκωθώ να φύγω από δω μέσα”
• Εμφανίζει παραβατική συμπεριφορά (κλοπές, βανδαλισμοί κ.λπ.)
• Φέρεται με ιδιαίτερα έντονη ανυπακοή στο σπίτι ή στο σχολείο
• Έχει φίλους με σοβαρά προβλήματα συμπεριφορά

Ολόκληρο το άρθρο
 

ΠΗΓΗ

Δυσλεξία: Συμβουλές προς εκπαιδευτικούς κάθε βαθμίδας

πηγη

 

Ερωτήσεις για κάθε εκπαιδευτικό

1. Τι είναι αυτό που κάνω μέσα στην τάξη που το κάνει πιο εύκολο για τον/την _________ ώστε να μάθει;
2. Τι είναι αυτό που κάνω μέσα στην τάξη που το κάνει πιο δύσκολο για τον/την _________ ώστε να μάθει;

Ερωτήσεις να κάνεις στους μαθητές που έχουν μαθησιακές δυσκολίες

1. Τι είναι αυτό που κάνω στη τάξη που το κάνει πιο εύκολο για εσένα να μάθεις;
2. Τι είναι αυτό που κάνω στη τάξη που το κάνει πιο δύσκολο για εσένα να μάθεις;

Τρόποι Μάθησης

Οι τρόποι μάθησης είναι χαρακτηριστικές γνωστικές, συγκινησιακές και φυσιολογικές συμπεριφορές που χρησιμοποιούνται ως σταθεροί δείκτες για το πώς οι μαθητές αντιλαμβάνονται και αλληλοενεργούν στο περιβάλλον μάθησης.

Εκτεταμένη έρευνα για τους τρόπους μάθησης έχει βοηθήσει στο να κατανοήσουμε τη μαθησιακή μέθοδο.  Όπως ο κάθε μαθητής με συγκεκριμένες μαθησιακές δυσκολίες είναι ένα άτομο, ο κάθε μαθητής έχει ένα ατομικό μαθησιακό τρόπο.  Όλοι οι εκπαιδευτικοί πρέπει να καταλάβουν την έννοια του ατομικού μαθησιακού τρόπου, και να μάθουν να είναι εύκαμπτοι στο τρόπο διδασκαλίας τους.  Αυτός είναι ένας πιο θετικός και αποδοτικός τρόπος για να αντιληφθούν μια συγκεκριμένη μαθησιακή δυσκολία, όχι σαν ανικανότητα, αλλά καλύτερα σαν μια διαφορετική μαθησιακή ικανότητα, ένα συγκεκριμένο μαθησιακό τρόπο.  Με αυτή την αντίληψη η ενημέρωση και η πρόωρη αναγνώριση, η καλύτερη επέμβαση και η ισόβιος υποστήριξη και διευκόλυνση μπορούν να βοηθήσουν στο να εμποδίσουν μια συγκεκριμένη μαθησιακή δυσκολία από το να γίνει αναπηρία.

 

Οι σύγχρονες έρευνες και το ενδιαφέρον που υπάρχει στους τρόπους μάθησης βασίζεται σε τρεις έννοιες:

1. Οι άνθρωποι προτιμούν να μαθαίνουν με διάφορους τρόπους και κάτω από διαφορετικές συνθήκες
2. Αυτές οι προτιμήσεις μπορούν να αναγνωριστούν
3. Ο τρόπος διδασκαλίας επηρεάζει τη μάθηση του μαθητή

 

Ο μαθησιακός τρόπος ενσωματώνει πέντε μεταβλητές:

1. Περιβάλλον – περιλαμβάνει την ποσότητα ήχου, τη θερμοκρασία, το φως και το τρόπο που καθόμαστε
2. Αισθήσεις – περιλαμβάνει ώθηση, επιμονή, υπευθυνότητα και δομή
3. Κοινωνία – περιλαμβάνει το να μαθαίνεις μόνος σου, με ζευγάρια ή με φίλους σου, σαν μέρος μιας ομάδας, με ενήλικους ή κάτω από διάφορες καταστάσεις
4. Φυσιολογία – περιλαμβάνει αντιληπτικές μεθόδους, δίαιτα και χρονικό περιθώριο και ευκινησία
5. Ψυχολογία – Περιλαμβάνει σφαιρικές και αναλυτικές προτιμήσεις, ημισφαιρικές, παρορμήσεις έναντι στη αντανακλαστική συμπεριφορά

 

Οι εκπαιδευτικοί πρέπει:

1. Να έχουν υπόψη τον αριθμό των τρόπων μάθησης, των οποίων αναπόφευκτα οι μαθητές τους κάποτε θα τους επιδείξουν
2. Να αναγνωρίσουν ότι ο δικός τους τρόπος μάθησης μπορεί να αντανακλαστεί στον τρόπο που διδάσκουν
3. Να αναγνωρίσουν τους κινδύνους του να επιτρέπουν ένα συγκεκριμένο τρόπο διδασκαλίας και να αγνοήσουν την φωνή των άλλων
4. Να βοηθήσουν τους μαθητές τους στο να ανακαλύψουν το δικό τους τρόπο μάθησης, με την άποψη ότι είναι ικανοί να αναπτύξουν τις ικανότητες τους ακόμη περισσότερο. Επίσης να επεκτείνουν την εμβέλεια των μαθησιακών ικανοτήτων τους με το να συμμετέχουν σε αυτά τα πράγματα που τους κρατούν πίσω ή που τους προκαλούν δυσανασχέτηση.

Οι άνθρωποι στους οποίους κυριαρχεί το αριστερό μέρος του εγκεφάλου τους, και οι οποίοι συνεπώς σκέπτονται κατά ακολουθία, μπορεί να είναι συγκεκριμένοι στο τρόπο μάθησης τους, να είναι πιο λεπτομερείς, να μαθαίνουν μέσα από αναλύσεις, και να χρειάζονται ησυχία για να συγκεντρωθούν. Επίσης μπορεί να είναι θεωρητικοί στο τρόπο μάθησης τους και να χρησιμοποιούν τη λογική τους.  Χρειάζονται όλες τις πληροφορίες εις βάθος, είναι πολύ αναλυτικοί και προσπαθούν συνεχώς να δημιουργούν κάποια δομή. Στους ανθρώπους που κυριαρχεί το δεξί μέρος του εγκεφάλου τους και οι οποίοι συνεπώς σκέπτονται ανάμικτα, μπορεί να είναι συγκεκριμένοι στο τρόπο μάθησης τους και να είναι διστακτικοί, να χρειάζονται χρόνο για έλεγχο, ποικιλία και στήριξη. Επίσης μπορεί να είναι θεωρητικοί στο τρόπο μάθησης τους και να δοκιμάζουν μερικά πράγματα ολιστικά. Ακόμη χρειάζονται να έχουν οπτική επαφή και μια φυσική ικανότητα στο να συνεργάζονται με άλλους.

Έρευνες προτείνουν όπως οι εκπαιδευτικοί είναι άνθρωποι στους οποίους κυριαρχεί το αριστερό μέρος του εγκεφάλου τους, ενώ οι μαθητές με κάποιο μαθησιακό πρόβλημα μπορεί να έχουν δυσκολία στο να επεξεργαστούν μερικές πληροφορίες με το αριστερό μέρος του εγκεφάλου τους και σαν αποτέλεσμα χρησιμοποιούν το δεξί μέρος του εγκεφάλου τους περισσότερο. Συχνά οποιεσδήποτε επιδεξιότητες ή ικανότητες έχουν, τείνουν να ελέγχονται από το δεξί μέρος του εγκεφάλου τους.

ΠΗΓΗ

Η Δυσλεξία στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση

πηγη

 

Τα περισσότερα δυσλεξικά παιδιά μπαίνουν στην εφηβεία έχοντας τη γεύση της σχολικής αποτυχίας και της απόρριψης, το συναίσθημα της ανασφάλειας, το φόβο για το αύριο και την επαγγελματική αποκατάσταση, το παράπονο πως η προσπάθειά τους σπάνια αμείβεται.
Άλλα, αφήνουν πίσω τους την παιδική ηλικία έχοντας καταλάβει και δεχτεί το πρόβλημά τους. ‘Έρχονται στο γυμνάσιο μ’ ενθουσιασμό κι αισιοδοξία, για να διαπιστώσουν σύντομα πως αδυνατούν ν’ ανταποκριθούν στις απαιτήσεις και τις προσδοκίες του καθηγητή, στις διδακτικές του μεθόδους, στην ακαμψία των εκπαιδευτικών τεχνικών και στρατηγικών του. Οι γονείς δυσκολεύονται όλο και περισσότερο να στηρίξουν και να υποστηρίξουν το παιδί. Η συνεργασία τους με τον καθηγητή αυξάνει το άγχος και την ένταση που υπάρχει συχνά μεταξύ παιδιού και οικογένειας, μ’ αποτέλεσμα να συσσωρεύονται τα εκπαιδευτικά και ψυχολογικά προβλήματα δημιουργώντας ένα φαύλο κύκλο.
Έχουμε έτσι μια μαθησιακή δυσκολία που οδηγεί σε σχολική αποτυχία, σε ανασφάλεια, σε εγκατάλειψη της προσπάθειας για μάθηση, σε απογοήτευση του καθηγητή, σε απόρριψη του μαθητή σε τροφοδότηση των εφηβικών προβλημάτων, σε επαναστατικότητα και διαταρακτική συμπεριφορά, σε μεγαλύτερη απόρριψη του παιδιού, σε περισσότερες μαθησιακές δυσκολίες. Έχουμε ένα νοήμονα μαθητή με σκέψη λογική, που πρώτος αυτός, αδυνατεί να καταλάβει το «γιατί» του προβλήματός του.

Ρόλος Καθηγητών

Αν δεχτούμε ότι όλοι οι μαθητές δικαιούνται ίσες ευκαιρίες γιο εκπαίδευση και μάθηση, ο δυσλεξικός έφηβος δικαιούται συμπληρωματική βοήθεια μέσω προγραμμάτων ενισχυτικής διδασκαλίας (βλ. Νόμο 1824 περί Ενισχυτικής Διδασκαλίας ΦΕΚ 30-12-88) και απαλλαγή από τις γραπτές εξετάσεις όπως ορίζει το Π.Δ. 420/30.5.78 για τις «Περιπτώσεις υποκαταστάσεως γραπτών δοκιμασιών υπό προφορικών».
Επί πλέον , ο καθηγητής, ο ευαισθητοποιημένος σε θέματα μαθησιακών δυσκολιών και δυσλεξίας, μπορεί να βοηθήσει σημαντικά το δυσλεξικό μαθητή του μέσα στην τάξη, διότι γνωρίζει ότι:
Η σωστή συναισθηματική – εκπαιδευτική προσέγγιση του μαθητή από το δάσκαλο ή τον καθηγητή του είναι δυνατόν ν’ αλλάξει αποφασιστικά τη στάση που έχει απέναντι στο σχολείο, στην οικογένεια και στην κοινωνία. Να του δώσει την αισιοδοξία και τη
δύναμη που χρειάζεται για να προγραμματίσει το μέλλον του, να επιτύχει τους στόχους του και να γίνει ένα υπεύθυνο, ανεξάρτητο και παραγωγικό μέλος της κοινωνίας.

Ποιο είναι το κατάλληλο πρόγραμμα εκπαίδευσης;

Η απάντηση στο ερώτημα για το κατάλληλο πρόγραμμα εκπαίδευσης του δυσλεξικού δεν είναι η απομάκρυνσή του από τη σχολική τάξη όπου ανήκει. Δε συνεισφέρει θετικά στη νευροφυσιολογική του ωρίμανση η πλήρης τοποθέτησή του σε ειδικό πρόγραμμα ή η επανάληψη της τάξης. Αντίθετα, τέτοιου είδους λύσεις οδηγούν στην ετικετοποίηση, στην εγκατάλειψη της προσπάθειας για μάθηση, και σε περισσότερα εκπαιδευτικά, ψυχολογικά και κοινωνικά προβλήματα.
Σύμφωνα με τα πορίσματα διεθνών ερευνών , τα βασικότερα από τα «σημεία κλειδιά» για την επιτυχή ενσωμάτωση των δυσλεξικών στο πρόγραμμα του κανονικού γυμνασίου -λυκείου είναι τα εξής:

1. Διακριτική Βοήθεια
   Τοποθέτησε το δυσλεξικό μαθητή σε μια θέση όπου μπορείς να ελέγχεις διακριτικά την εργασία του και να τον βοηθάς με μεγαλύτερη ευκολία.
2. Εξατομικευμένη Βοήθεια
   ‘Όποτε και όπου είναι δυνατόν αφιέρωνε λίγο χρόνο στο δυσλεξικό μαθητή σου, προσφέροντας έτσι εξατομικευμένη βοήθεια και διδασκαλία. Όποιες κι αν είναι οι απαιτήσεις του μαθήματος, υπάρχουν πάντα λίγα λεπτά της ώρας για εξατομικευμένη προσέγγιση των μαθησιακών δυσκολιών κάποιου μαθητή σου.
3. Περισσότερο Χρόνο
   Δίνε στο δυσλεξικό περισσότερο χρόνο για την εκτέλεση γραπτής εργασίας κι όταν αξιολογείς το έργο του δίνε μεγαλύτερη σημασία στο περιεχόμενο παρά στην παρουσίαση του κειμένου.
4. Διόρθωση Γραπτού ‘Έργου
   Στη διόρθωση των γραπτών του μη χρησιμοποιείς έντονο χρώμα, Μια
   «κοκκινισμένη» σελίδα οδηγεί σε σύγχυση, σε συναισθήματα χαμηλής αυτοπεποίθησης κι όχι σε αισιοδοξία και πρόοδο, Διόρθωνε μόνο τα βασικότερα σφάλματα. Κάθε μικρή βελτίωση είναι καλύτερη από τη μαθησιακή στασιμότητα ή την οπισθοδρόμηση.
5. Περίληψη Μαθημάτων
   Απαίτησε απ’ αυτόν την περίληψη του μαθήματος κι όχι όλες τις λεπτομέρειες ενός πολυσέλιδου κειμένου. Ζήτησε από κάποιο ή κάποιους συμμαθητές του να τον βοηθούν με τις περιλήψεις, την αντιγραφή και την τήρηση σημειώσεων μέσα στην τάξη.
6. Ευκαιρίες για Αντιστάθμιση των δυσκολιών του
   Φρόντισε να δίνεις ευκαιρίες που θα επιτρέψουν τη συμμετοχή του σε δραστηριότητες όπου είναι ιδιαίτερα ικανός. Κάτι τέτοιο θ’ αντισταθμίσει τις μαθησιακές δυσκολίες του, θα βελτιώσει την εικόνα που έχουν οι άλλοι για το άτομό του και θ’ αυξήσει σίγουρα την αυτοπεποίθησή του.
7. Ευανάγνωστο Κείμενο
   Το ευανάγνωστο κείμενο στον πίνακα βοηθάει πάντα το δυσλεξικό μαθητή στην αντιγραφή και στην κατανόηση του μαθήματος.
8. Καθαρή και Ήρεμη Ομιλία
   Φρόντισε να μιλάς καθαρά και ήρεμα ώστε να αντιλαμβάνεται σωστά κάθε σου λέξη και οδηγία. Μη ξεχνάς πως είναι ευαίσθητος στον πολύ δυνατό κι αυταρχικό τόνο ομιλίας.
9. Αξιολόγηση της Προσπάθειας
   Έχε υπόψη σου ότι ο δυσλεξικός μαθητής χρειάζεται πολύ περισσότερο χρόνο και κόπο απ’ ό, τι οι συμμαθητές του για κάθε εργασία που απαιτεί ανάγνωση ή γραφή. Αν χρησιμοποιείς τα ίδια κριτήρια αξιολόγησης για όλους τους μαθητές σου, οι δυσλεξικοί θα ‘ναι πάντα «οι αδικημένοι» της τάξης. Σίγουρα, δεν υπάρχει τίποτα πιο αποθαρρυντικό για τον έξυπνο έφηβο απ’ το να νιώθει πως οι προσπάθειές του μετρούν ελάχιστα για τον καθηγητή του
10. Συνεχής Ενθάρρυνση
    Φρόντισε να επαινείς κάθε προσπάθεια, ακόμα κι όταν τα αποτελέσματα είναι φτωχά σε σύγκριση με εκείνα των μη δυσλεξικών μαθητών σου. Ενθάρρυνε τον να βελτιώσει την επίδοση του στα δύσκολα γι’ αυτόν μαθήματα δίχως να βρίσκεται σε διαρκή ανταγωνισμό με τους συμμαθητές του.
11. Μη Αγχωγόνοι Τρόποι Εργασίας
    Μη τον υπερφορτώνεις με γραφική δουλειά για το σπίτι. Μ’ αυτό τον τρόπο δε θα ‘χει ελεύθερο χρόνο για τίποτα άλλο. ‘Όποτε είναι δυνατόν , ενθάρρυνε την παρουσίαση της εργασίας του με τρόπους μη αγχογόνους, αλλά δημιουργικούς. (π .χ. παρουσίαση μιας μελέτης ή ενός προγράμματος σε κασέτα)
12. Μεγαλύτερη κατανόηση
    Προσπάθησε να κατανοήσεις και να κρίνεις με επιείκεια την έλλειψη οργάνωσης που μπορεί να χαρακτηρίζει την εργασία του, τη συμπεριφορά ή ακόμα και την εμφάνιση του.
    
    

** Η υλοποίηση των παραπάνω προτάσεων για τη σωστή εκπαίδευση των δυσλεξικών εφήβων, προϋποθέτει καθηγητές με εξυπνάδα, χιούμορ, ευκαμψία διδακτικών μεθόδων και στρατηγικών, ευαισθησία, υπομονή και πλήρη γνώση του τι θα διδαχτεί, πώς και γιατί.

** Έχει διεθνώς υποστηριχτεί πως το μεγαλύτερο ποσοστό των δυσλεξικών μαθητών έχει τη νοημοσύνη, την ικανότητα και τον ενθουσιασμό να προοδεύσει σχολικά αν αντιμετωπιστεί με το σωστό τρόπο. Κι οπωσδήποτε, δεν υπάρχει μεγαλύτερη ικανοποίηση για τον εκπαιδευτικό, απ’ το να δει τους κόπους του ν’ αμείβονται, παρακολουθώντας τη σχολική πρόοδο του δυσλεξικού μαθητή του, τη σχολική και κοινωνική του ενσωμάτωση και την επιτυχή ένταξη του στην παραγωγική διαδικασία και την ενεργό ζωή του ενήλικα.

ΠΗΓΗ

Δυσλεξία: Συμβουλές προς δασκάλους

πηγη

 

Παρουσία μαθησιακών δυσκολιών στο δημοτικό

Σε περίπτωση που διαπιστώσετε ότι ένας μαθητής παρουσιάζει χαρακτηριστικά μαθησιακών δυσκολιών φροντίστε να ενημερώσετε τους γονείς και ξεκινήστε τον *«μηχανισμό εντοπισμού  παιδιών με ειδικές ανάγκες» (κυρίως για μαθητές της Α΄ και Β΄ δημοτικού). Αν το παιδί εξακολουθεί να παρουσιάζει δυσκολίες μετά από συγκεκριμένο χρονικό διάστημα (δύο μήνες περίπου), φροντίστε να γίνει παραπομπή στην ΕΕΕΑΕ ή στην ΥΕΨ.

*«Μηχανισμός Εντοπισμού παιδιών με Ειδικές ανάγκες» προϋποθέτει τη συνεργασία γονέα – εκπαιδευτικού για κάποιο χρονικό διάστημα. Γίνεται μια πρώτη εκτίμηση των αδυναμιών του παιδιού και ακολουθεί προσπάθεια βελτίωσης τους.

Κατάλληλες Πρακτικές στο Δημοτικό

• Όπου είναι εφικτό, αφιερώνετε λίγο περισσότερο χρόνο στο μαθητή με δυσλεξία
• Αξιολογήστε τον περισσότερο προφορικά
• Επεξηγήστε τις οδηγίες των ερωτήσεων του διαγωνίσματος
• Δώστε περισσότερο χρόνο να σκεφτεί και να πει ή να γράψει την απάντηση
• Βοηθήστε διακριτικά, τοποθέτησε το δυσλεκτικό μαθητή σε μια θέση όπου μπορείτε να ελέγχετε διακριτικά την εργασία του και να τον βοηθάτε με μεγαλύτερη ευκολία
• Δώστε στο δυσλεκτικό παιδί περισσότερο χρόνο για την εκτέλεση μιας γραπτής εργασίας και όταν αξιολογείτε το έργο του, δώστε μεγαλύτερη σημασία στο περιεχόμενο, παρά στην εμφάνιση κειμένου
• Στη διόρθωση των γραπτών του μη χρησιμοποιείτε έντονο χρώμα (π.χ κόκκινο). Μια “κοκκινισμένη” σελίδα οδηγεί σε σύγχυση, σε συναισθήματα χαμηλής αυτοπεποίθησης κι όχι σε αισιοδοξία και πρόοδο. Διορθώστε μόνο τα βασικότερα λάθη. Κάθε μικρή βελτίωση είναι καλύτερη από τη μαθησιακή στασιμότητα ή την οπισθοδρόμηση.
• Ζητήστε από το μαθητή την περίληψη του μαθήματος κι όχι όλες τις λεπτομέρειες
• Φροντίστε να δίνετε ευκαιρίες που θα επιτρέπουν τη συμμετοχή του σε δραστηριότητες στις οποίες είναι ιδιαίτερα ικανός. Αυτό θα αντισταθμίσει τις μαθησιακές του δυσκολίες, θα βελτιώσει την εικόνα που έχουν οι άλλοι γι’ αυτόν και θ’ αυξήσει την αυτοπεποίθησή του.
• Μη χρησιμοποιείτε τα ίδια κριτήρια για όλους τους μαθητές, ο καθένας έχει τις ιδιαιτερότητές του, τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα του
• Δώστε στο παιδί ευκαιρίες να δείξει τις γνώσεις του μέσω της προφορικής έκφρασης
• Να διορθώνετε τα ορθογραφικά λάθη μόνο στις ασκήσεις της ορθογραφίας
• Μην επιμένετε, ούτε και να περιμένετε ότι, αφού τα λέει σωστά, θα τα γράφει και σωστή
• Στην προφορική αξιολόγησή του βοηθήστε το παιδί με διευκρινιστικές και καθοδηγητικές ερωτήσεις
• Μην αξιολογείτε τη “λογική” αλληλουχία των σκέψεων του παιδιού, αλλά το περιεχόμενο του λόγου του, δηλαδή κατά πόσο σας δίνει, έστω και “ακατάστατα”, το ζητούμενο
• Στα γραπτά διαγωνίσματα διαβάστε μεγαλόφωνα τις ερωτήσεις σε όλη την τάξη
• Φροντίστε να επαινείτε και να επιβραβεύετε κάθε προσπάθεια, ακόμη κι όταν τα αποτελέσματα είναι φτωχά. Αναζητήστε στο παιδί κάτι καλό για να επιβραβεύσετε (π.χ «Χαίρομαι ιδιαίτερα που προσπάθησες να γράψεις τόσα πράγματα για την οικογένεια σου»), παρά κάτι κακό για να επικρίνετε (π.χ «πολύ άσχημα τα γράμματα σου, δεν καταλαβαίνω τι γράφεις»).
• Συνεργαστείτε με τον γονιό για να περιοριστεί η κατ’ οίκον εργασία και να δοθεί έμφαση στην ποιότητα και όχι στην ποσότητα

Ρόλος Δασκάλου

1. Αποδεχτείτε το γεγονός ότι ο καθένας μαθαίνει διαφορετικά και αναγνωρίστε την ιδιαιτερότητα στη μάθηση κάθε μαθητή
2. Μιλήστε ειλικρινά με τον μαθητή και τους γονείς, εξηγείστε στο μαθητή με δυσλεξία, ότι δεν είναι βλάκας
3. Ενισχύστε τη θετική αυτοεικόνα του μαθητή.  Δώστε γνήσιο έπαινο όποτε είναι δυνατό· προωθείστε εκδηλώσεις που οδηγούν σε επιτυχία (για το δυσλεξικό μαθητή)
4. Επιμορφώστε τον εαυτό σας για τη διαφορετικότητα στη μάθηση και τη δυσλεξία
5. Υποστηρίξτε το σπίτι και την οικογένεια και αναμείξετε και τους γονείς
6. Γίνετε ενήμεροι για τους διαφορετικούς τρόπους μάθησης και γίνετε ευλύγιστοι στη μέθοδο διδασκαλίας
7. Διαφοροποιήστε τον τρόπο διδασκαλίας στην τάξη τροποποιώντας την κατ’ οίκον εργασία και την εργασία στην τάξη, το υλικό, τα κείμενα, τα διαγωνίσματα
8. Μάθετε περισσότερα όσον αφορά τη δομή της γλώσσας
9. Ενθαρρύνετε και υποστηρίξτε μια ολοκληρωμένη πολιτική του σχολείου στις διαφορές μάθησης και στην πρώιμη εξέταση, εντοπισμό και παρέμβαση

Διαφοροποίηση

Διαφοροποίηση είναι η μέθοδος με την οποία οι στόχοι του προγράμματος μάθησης, οι μεθόδοι διδασκαλίας και οι δραστηριότητες μάθησης είναι σχεδιασμένες ώστε να αναγνωρίζουν και ικανοποιούν τις ανάγκες του κάθε παιδιού ξεχωριστά, μέσα στην τάξη.  Η ικανοποίηση αυτών των αναγκών είναι η κύρια ευθύνη όλων των δασκάλων.  Υπάρχει αναγκαιότητα για διαφοροποίηση των εργασιών που είναι κατάλληλες σύμφωνα με την ικανότητα του κάθε παιδιού ξεχωριστά, καθώς και το στάδιο ανάπτυξής του.

Όλη η διδασκαλία θα πρέπει να ξεκινά από τις πρόσφατες επιτυχίες του μαθητή.  Είναι σπουδαίο να ξεκινά κανείς από την ήδη υπάρχουσα κατανόηση του μαθητή.  Ο δάσκαλος θα πρέπει να ξέρει τη διαδικασία μάθησης.  Εξειδικευμένες ικανότητες ίσως απαιτούν διδασκαλία και αξιολόγηση των αναγκών και θα πρέπει να στοχεύουν στους τρόπους με τους οποίους επιτυγχάνεται η μάθηση.

 

Επίσημα tests και κατάλογοι για έλεγχο μπορούν να είναι χρήσιμοι, αλλά μια προσεκτική παρατήρηση του μαθητή ο οποίος προσπαθεί να λύσει μια συγκεκριμένη άσκηση θα οδηγήσει σε πολύτιμες πληροφορίες σε ότι αφορά τον τρόπο μάθησης του συγκεκριμένου μαθητή.

 

Το σχολικό πρόγραμμα από μόνο του και ο τρόπος με τον οποίο παρουσιάζεται μπορούν να συμβάλουν στην «αποτυχία του μαθητή» π.χ. οι δυσκολίες μάθησης των παιδιών μπορεί να απορρέουν από το ίδιο το πρόγραμμα ή τον δάσκαλο.  Είναι αναγκαίο για το δάσκαλο να επιλέγει και να σχεδιάζει διαφορετικές ασκήσεις κατάλληλες για τις ικανότητες του κάθε μαθητή καθώς και τις δυνατότητες και το στάδιο ανάπτυξής του.  Η ικανοποίηση αυτών των αναγκών είναι η κύρια ευθύνη όλων των εκπαιδευτικών.

 

Το σημείο διαφοροποίησης βρίσκεται στο συνδυασμό της διδασκαλίας με τις ατομικές ανάγκες.  Εντοπίζοντας τις γνωστικές ικανότητες του μαθητή, ο δάσκαλος παρέχει ευκαιρίες μάθησης σε κάθε μαθητή.  Αυτές οι ευκαιρίες χρειάζεται να γίνει αντιληπτό ότι είναι κατάλληλες για το μαθητή, ώστε να έχει ενδιαφέρον. Οι νοητικές δραστηριότητες, τις οποίες αυτή ή αυτός καλείται να αναλάβει, θα πρέπει να έχουν σκοπό.

Γιατί διαφοροποίηση;

Επειδή:

• Οι προσδοκίες των δασκάλων τείνουν να είναι πολύ χαμηλές
• Οι μέθοδοι διδασκαλίας τείνουν να είναι πολύ στενές και  υπερβολικά καθοδηγητικές
• Η διδασκαλία τείνει να στοχεύει στο μεσαία ομάδα μαθητών, ανεξάρτητα από το πως είναι διαχωρισμένοι οι μαθητές
• Ο διαχωρισμός σύμφωνα με την ικανότητα, από μόνος του, δεν είναι ικανοποιητική βάση για να μας επιβεβαιώσει ότι οι διαφορές μεταξύ των μαθητών ικανοποιούνται σωστά

Στρατηγικές στήριξης για την Τάξη

1. Οργάνωση εκ των προτέρων: δώστε γραπτές ή προφορικές περιλήψεις με επικεφαλίδες και υποεπικεφαλίδες, νοηματικούς χάρτες ή ερωτήσεις πριν τις αναγνωστικές ή τις γραπτές εργασίες· ποτέ μην συμπεραίνετε ότι η γνώση επιτυγχάνεται φυσιολογικά μέσω του διαβάσματος.
2. Αλφαβητική διαδοχή:  επειδή ο μαθητής θα χρειαστεί τη χρήση λεξικού σε όλη του τη ζωή, η διαδοχή των γραμμάτων θα πρέπει να τυγχάνει εξάσκησης συχνά· όταν επιτευχθεί, διδάξετε συγκεκριμένες δεξιότητες του λεξικού· ενθαρρύνετε τη χρήση μικρών λεξικών τσέπης.
3. Βοηθητική τεχνολογία: κασέτες μαγνητοφώνου, ορθογράφοι, υπολογιστές με πακέτα γλωσσικά, υπολογιστές που μεταφέρονται, υπολογιστές που ενεργοποιούνται με τη φωνή, προγράμματα για γραφή κειμένων, για διάβασμα κειμένου, διδάξετε τη χρήση του πληκτρολογίου νωρίς.
4. Αποφύγετε μεγάλες αντιγραφές και αχρείαστες ορθογραφίες: επιτρέψετε τη χρήση μαγνητοφώνου στις τάξεις ή αφήστε το μαθητή να φωτοτυπήσει τις σημειώσεις σας ή σημειώσεις συμμαθητή του· αφήστε συμμαθητή του να χρησιμοποιήσει NCR ή λαδόκολλα για να κάνει αντίγραφα.
5. Αποφύγετε τις αχρείαστες απομνημονεύσεις
6. Αποφύγετε τους άσπρους πίνακες και το φως της φλορέντζας:  πολλοί μαθητές έχουν πρόβλημα με την αντανάκλαση.
7. Βιβλιοδείκτες ή χάρακες: μπορεί να είναι χρήσιμοι για τους μαθητές ώστε να βλέπουν που είναι όταν διαβάζουν
8. Βιβλία σε κασέτες: δώστε τις κατάλληλες πληροφορίες ανάλογα με την ηλικία και τα απαιτούμενα κείμενα και βοηθητικά, ανεξάρτητα από τις ικανότητες ανάγνωσης του μαθητή.
9. Μάθηση μέσω συνεργασίας: συνομιλία δασκάλου-μαθητή, διδασκαλία μεταξύ παιδιών, συζήτηση σε ομάδες, αμοιβαία διδασκαλία.
10. Διόρθωση:  είναι καλύτερη όταν είναι εξατομικευμένη, βαθμολογείστε το περιεχόμενο και τη μεταφορά του στο γραπτό λόγο χωριστά, ενθαρρύνετε και καθοδηγείστε την αυτοδιόρθωση ώστε να αυξήσετε τη μάθηση και την αυτοενημερότητα· μειώστε τον αριθμό των διορθώσεων.
11. Άμεσες και επεξηγηματικές οδηγίες:  όταν δίνεται μία οδηγία κάθε φορά, και σε συντομία, αυξάνονται οι πιθανότητες να γίνουν κατανοητές και να ακολουθηθούν.
12. Πειθαρχία:  λαμβάνετε υπόψη την ειδική μαθησιακή δυσκολία προτού επιπλήξετε τους μαθητές  για το γεγονός ότι δεν κάνουν την εργασία τους· όταν προσπαθείτε να κερδίσετε πειθαρχία, αποφύγετε τις τιμωρίες που στηρίζονται στη γραπτή εργασία, αποφύγετε εκτενή κηρύγματα, όταν εξηγήσετε τι έκανε λάθος, ζητήστε του να επαναλάβει την εργασία (αυτή η επανάληψη θα βοηθήσει την επεξεργασία και θα αυξήσει την κατανόηση).
13. Μην επιμένετε στην προφορική ανάγνωση:  εάν ο μαθητής βρίσκει δυσκολία με την ανάγνωση και το θεωρεί ενοχλητικό, μην τον αναγκάσετε να το κάνει· ίσως προκαλέσετε πρόβλημα στην πειθαρχία και επίσης τον ταπεινώνεται δημόσια.· εάν η προφορική ανάγνωση είναι απαραίτητη, δείξτε του τι πρέπει να διαβάσει από πριν, ώστε να εξασκηθεί στο σπίτι.
14. Μη γράφετε πάρα πολλά στον πίνακα: ένας μαύρος ή άσπρος πίνακας με πολλά γραφόμενα είναι δυσκολότερο να διαβαστεί και δυσκολότερο για τον μαθητή να βρει τις νέες πληροφορίες και να εντοπίσει πού βρίσκονται· λίγα-λίγα είναι καλύτερα· σβήνετε προτού γράψετε περισσότερα.
15. Ενθαρρύνετε τη μελέτη/ τις ομάδες μάθησης και τις ομαδικές μελέτες: πολλοί μαθητές θα μάθουν περισσότερα με την υποστήριξη μιας ομάδας· η ομαδική εργασία τους επιτρέπει να χρησιμοποιήσουν και άλλες ικανότητες (π.χ. καλλιτεχνικές, προφορικές, μηχανικές, χρήση της λογικής, προσωπικές)
16. Δώστε εργασίες, οδηγίες, και επεξηγήσεις γραπτά και προφορικά: δυο τρόποι παρουσίασης βοηθούν καλύτερα και αυξάνουν τις πιθανότητες κατανόησης και εφαρμογής.
17. Γραφική παρουσίαση: παρέχετε εικονικές πληροφορίες με παραστάσεις, γραφικά, χάρτες, πίνακες, φωτογραφίες, πόστερς· διδάξετε συγκεκριμένες αναγνωστικές ικανότητες ερμηνεύοντας εικονικές πληροφορίες.
18. Ομαδοποίηση: να είστε ευέλικτοι για το πώς και πότε θα διαχωρίσετε την τάξη σε ομάδες εργασίας· η ομαδοποίηση δεν είναι ανάγκη να γίνεται με βάση τις ικανότητες· σκεφτείτε την ομαδοποίηση με βάση  μικτές ικανότητες.
19. Ατομική βοήθεια: στο κανονικό αναλυτικό πρόγραμμα σημαντική βοήθεια δεν είναι εφικτή, όμως προσπαθήστε να δίδετε συστηματικά λίγα λεπτά την εβδομάδα προς επιβεβαίωση ότι ο μαθητής επιτυγχάνει τουλάχιστο σε μέρος της εργασίας του/ της.
20. Τρόπος μάθησης: να λαμβάνετε υπόψη πάντοτε τον τρόπο με τον οποίο μαθαίνει ο μαθητής· πολλοί μαθητές με ειδική μαθησιακή δυσκολία έχουν περισσότερο ολικό ή σφαιρικό τρόπο μάθησης σε αντίθεση με την κατά σειρά και συστηματική μέθοδο προσέγγισης των περισσότερων δασκάλων.
21. Δώστε τους ευκαιρίες ξεκούρασης:  για πολλούς μαθητές με ειδική μαθησιακή δυσκολία η μάθηση και οι απαιτήσεις μιας σχολικής ημέρας είναι πιο κουραστικές απ΄ότι στους συνομήλικους· αυτό οφείλεται στο βαθμό συγκέντρωσης με τον οποίο πρέπει να λειτουργούν και στην αυξημένη προσπάθεια που χρειάζονται για να μάθουν και να προφτάσουν τους συμμαθητές τους.
22. Ικανότητα μνήμης: πρόβλημα μπορεί να είναι η μία ή και οι δύο, (βραχυπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη μνήμη)· πολλοί μαθητές με ειδική μαθησιακή δυσκολία φαίνεται ότι δεν κατακτούν φυσιολογικά ικανοποιητικές στρατηγικές(π.χ. επανάληψη) ώστε να υποστηρίζουν τη μνήμη· αυτά μπορούν να διδαχθούν άμεσα στην τάξη· αποφύγετε άμεσους ανταγωνισμούς μεταξύ εκείνων με φυσιολογικά καλή μνήμη και αυτών χωρίς καλή μνήμη.
23. Δώστε πρότυπα και επιδείξετε τα: μην εξηγήσετε απλώς πώς να γίνει κάτι, δείξετε πώς γίνεται, βήμα προς βήμα και μιλήστε εκ των προτέρων με τους μαθητές πριν από κάθε ανεξάρτητη εργασία· ενθαρρύνετε να εκφραστούν καθώς εργάζονται ανεξάρτητα, π.χ. επαναλάβετε ότι είχατε εξηγήσει και κατά  την διάρκεια της εργασίας.
24. Τροποποιήστε τη δομή των διαγωνισμάτων: Δοκίμαστε εναλλακτικούς τρόπους για να τροποποιήσετε τα γραπτά διαγωνίσματα. π.χ. προφορικά διαγωνίσματα, πολλαπλές επιλογές σε ερωτήσεις, σωστό/λάθος συμπλήρωμα των κενών σε μερικές ερωτήσεις, πρακτικά διαγωνίσματα, συνεχής εκτίμηση πορτοφολίου. Για τα γραπτά διαγωνίσματα δώστε περισσότερο ή απεριόριστο χρόνο και/ ή χρησιμοποιήστε ένα αναγνώστη ή ένα γραφέα ή ένα κασετόφωνο για ηχογράφηση· οι ερωτήσεις των διαγωνισμάτων μπορούν να γραφτούν σε κασέτα.
25. Τροποποιήστε τις προσδοκίες σας για τις εργασίες στο σπίτι: Μειώστε την ποσότητα των εργασιών, αποφύγετε αχρείαστη επανάληψη γραφής των ερωτήσεων, καθορίστε το μέγιστο χρόνο που μπορούν να εξαντλήσουν σε κάποιο μάθημα ή εργασία.  Οι γονείς μπορούν να ελέγχουν και να αναγράφουν το χρόνο που χρειάζεται για όλες τις εργασίες στο σπίτι.
26. Τροποποιήστε το είδος των εργασιών στο σπίτι: Προσπαθήστε προφορικές, ή οπτικοακουστικές εργασίες, ή χρησιμοποιήστε γραφικές παραστάσεις π.χ. εικονογραφήσεις, περιγράμματα και άλλα.  Να δέχεστε εργασία που έγινε σε ηλεκτρονικούς υπολογιστέ.
27. Τροποποιήστε τους τρόπους διδασκαλίας: Ελέγξετε την αναγνωστικότητα, απλοποιήστε τη γλώσσα, τυπώστε προσεκτικά κείμενα, χρησιμοποιήστε τίτλους και υποτίτλους, μειώστε τις πολλές λεπτομέρειες, υπογραμμίστε τα κύρια σημεία, χρησιμοποιήστε γραφικές παραστάσεις, χρησιμοποιήστε συμπαγή υλικά.
28. Πολυαισθητηριακό :  Οι μαθητές έχουν πέντε αισθήσεις και σαν αποτέλεσμα πέντε τρόπους μάθησης.  Χρησιμοποιήστε περισσότερες από ένα τρόπο διδασκαλίας σε κάθε μάθημα.  Αυτό θα ενισχύσει τη μάθηση και θα αντισταθμίσει οποιαδήποτε αισθητηριακή ή νοηματική δυσκολία ή δυσκολία στην επεξεργασία.
29. Νεωτερισμός: η προσοχή στην τάξη μπορεί εύκολα να αποκατασταθεί και να διατηρηθεί αν η παρουσίαση ή η δραστηριότητα έχει νεωτερισμό.
30. Διαγνωστικό:  Σαν μέρος του προγράμματος πάντα να ελέγχετε το παρόν επίπεδο γνώσης, ικανοτήτων ή κατανόησης πριν να προγραμματίσετε και το περιεχόμενο και τον τρόπο διδασκαλίας.
31. Δακτυλογραφήστε:  παρά να γράφετε χρησιμοποιώντας στυλό τα φυλλάδια και τα διαγωνίσματα ή παρά να γράφετε πάνω στον πίνακα.
32. Προσφέρετε επιλογές για τα αναγνωστικά κείμενα:  Διαβάστε βιβλία μέσα στην τάξη, ή χρησιμοποιήστε κασέτες ραδιοφώνου ή βιντεοκασέτες, δράμα, συζητήσεις μέσα στην τάξη, οργανώστε μικρές ή μεγάλες ομάδες για συζητήσεις μεταξύ των μαθητών, CD-ROMs και άλλα.
33. Προσφέρετε συγκεκριμένη εκπαίδευση:  Για να στηρίξετε τη παρούσα και τη μέλλουσα ανεξάρτητη εργασία, εκπαιδεύσετε τους μαθητές σας στο να απαντούν προφορικά και γραπτά ερωτήσεις, να ετοιμάζουν γραπτές εργασίες, να διορθώνουν τυπογραφικά δοκίμια, να ακούουν, να διαβάζουν, να παίρνουν σημειώσεις, να σκέπτονται.
34. Αναγνώστης ή/ και γραφέας: Αφήστε ένα από τους γονείς, συγγενή ή φίλο του παιδιού να γράφει ή/και να διαβάζει τις εργασίες που έχει να κάνει ο μαθητής στο σπίτι του.
35. Επαναλήψεις:  Να κάνετε συχνές επαναλήψεις και αναθεωρήσεις.  Οι μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες συνήθως χρειάζονται πιο συχνές επαναλήψεις και γενικά περισσότερη ενίσχυση παρά οι άλλοι συμμαθητές τους.
36. Διευθετήσεις θέσεων: Βάλτε το μαθητή με μαθησιακές δυσκολίες να καθίσει σε μια θέση απ’όπου μπορείτε να τον βοηθάτε εύκολα, μειώνοντας την αμηχανία που μπορεί να έχει.  Αυτός ο μαθητής πρέπει να κοιτάζει το μπροστά μέρος της τάξης έτσι ώστε να μπορεί εύκολα να δει εσάς και τον πίνακα.  Το να πρέπει να γυρίζει δεξιά και αριστερά θα προκαλέσει αποπροσανατολισμό και επιπρόσθετες δυσκολίες στο να αντιγράψει πληροφορίες από το πίνακα.
37. Δομή διδασκαλίας για επιτυχία: Εφικτή επιτυχία θα δώσει κίνητρα και θα ενισχύσει την αυτοπεποίθηση, εκμεταλλευτείτε κάθε ευκαιρία για γνήσιο έπαινο όπου είναι δυνατό, μετρήστε την επιτυχία σε σύγκριση με το άτομο και όχι με άλλους.
38. Καθήκον ανάλυσης:  Να αναλύσετε όλα τα θέματα μάθησης.  Να έχετε υπόψη σας για προαπαιτούμενη διδασκαλία και ικανότητες, να διαχωριστούν οι στόχοι, μικρά βήματα και βραχυπρόθεσμοι στόχοι επιτυγχάνονται πιο εύκολα και αποτελούν θετικό κίνητρο.
39. Σχέση καθηγητή και μαθητή: Να έχετε συχνή και θετική σχέση, να παρέχετε πιο άμεση βοήθεια και πιο συχνές συμβουλές.  Να έχετε προγράμματα με περιόδους όπου θα συζητάτε συγκεκριμένες εργασίες ή την γενική τους πρόοδο.
40. Χρησιμοποίησε μεθόδους διδασκαλίας που επικεντρώνονται στους μαθητές:  π.χ. ολόκληρη η τάξη, συζήτηση μεταξύ μαθητών, προφορικές εκθέσεις, δράμα, και άλλα.
41. Παραχώρηση χρόνου:  Δώστε περισσότερο χρονικό διάστημα για προφορικές απαντήσεις σε μαθητές που είναι πιο αργοί στην επεξεργασία της γλώσσας.

ΠΗΓΗ

Χαρακτηριστικά Δυσλεξίας ανα ηλικία

πηγη

 

Προσχολική Ηλικία

Ο εντοπισμός της δυσλεξίας κατά την προσχολική ηλικία, είναι σχεδόν αδύνατος. Η δυσλεξία ως ειδική αναγνωστική δυσκολία, εξ ορισμού, προϋποθέτει ότι το παιδί θα πρέπει να έχει έρθει σε επαφή με την αναγνωστική λειτουργία, ώστε να μπορέσουμε να δούμε ότι υπάρχει δυσκολία να μάθει ανάγνωση. Υπάρχουν, ωστόσο, κάποια δεδομένα που η επιστημονική έρευνα των τελευταίων χρόνων έχει συνδέσει με τις μαθησιακές δυσκολίες και τα οποία μπορεί να αποτελούν προάγγελο μαθησιακών δυσκολιών. Παρόλο που από μόνα τους αυτά τα γεγονότα δεν αποτελούν κριτήρια διάγνωσης, εντούτοις, η ύπαρξη τους, αυξάνει την πιθανότητα το παιδί να αναπτύξει στο μέλλον μια μαθησιακή δυσκολία. Λέμε δηλαδή ότι αυτά τα παιδιά είναι «σε κίνδυνο να αναπτύξουν Μαθησιακές Δυσκολίες ». Μερικά από τα δεδομένα αυτά μπορεί να είναι:

• Επιπλοκές κατά τον τοκετό, όπως για παράδειγμα περιστατικά υποξίας (περιτύλιξη ομφάλιου λώρου, μειωμένη οξυγόνωση)
• Αργοπορία στην κατάκτηση σημαντικών αναπτυξιακών ορόσημων (π.χ ομιλία, βάδιση)
• Ιστορικό κληρονομικότητας Μαθησιακών Δυσκολιών (γονείς ή άλλοι στενοί συγγενείς)
• Ύπαρξη Διαταραχής Ελλειμματικής Προσοχής με / χωρίς υπερκινητικότητα
• Ξεχνάει πράγματα που νομίζατε ότι τα ξέρει, ή, δυσκολεύεται να μάθει τραγουδάκια στο νηπιαγωγείο
• Δυσκολεύεται να ακολουθήσει απλές ή πολύπλοκες οδηγίες που προϋποθέτουν σειριακή επεξεργασία (π.χ πήγαινε στο δωμάτιο και φέρε τα παπούτσια σου… ή φέρε τα παπούτσια σου και το κασκόλ σου και κλείσε το φως από το δωματίου του αδερφού σου καθώς έρχεσαι…)
• Μέχρι την προδημοτική, το παιδί δεν έχει μάθει τα βασικά χρώματα και σχήματα
• Συγχύζει τις λέξεις που δηλώνουν κατεύθυνση (αριστερά δεξιά) ή χρόνο (πριν, μετά) ή χώρο (εδώ, εκεί)
• Δυσκολία στο συγχρονισμό των κινήσεων, οι οποίες μπορεί να εκδηλώνονται ως τάση του παιδιού να σκοντάφτει, να παραπατάει ή να πέφτει (αδεξιότητα)
• Δυσκολία στο ντύσιμο (να κουμπώσει σωστά τα κουμπιά, να βάλει σωστά τα παπούτσια)
• Δυσκολία να χρησιμοποιήσει ψαλίδι, να δέσει τα κορδόνια του, να πιάσει το μολύβι, να ιχνογραφήσει σχέδια, να χαράξει γραμμές, να ενώσει τελείες ή να βάψει μια εικόνα χωρίς να ξεφύγει από τις γραμμές

Πρώτες τάξεις δημοτικού

• Δυσκολία στο να μάθει ανάγνωση, ή να ακολουθήσει το ρυθμό της τάξης
• Δυσκολία στο να θυμάται την ορθογραφία που έμαθε
• Δυσκολία στο να αντιγράψει σωστά από τον πίνακα
• Το παιδί θεωρείται έξυπνο και τείνει να είναι πολύ καλός όταν τον ρωτούν προφορικά
• Δυσχέρεια στην αποστήθιση ποιημάτων ή τραγουδιών με ομοιοκαταληξία (ιδιαίτερα στο νηπιαγωγείο)
• Δισταγμός όταν πρόκειται να αποφασίσει ποιο χέρι θα χρησιμοποιήσει για να πιάσει το μολύβι, την μπάλα κλπ
• Ανοργάνωτος. Δυσκολία στο να βάλει και να βγάλει τα βιβλία του από την τσάντα, να βρει το μολύβι ή τη γόμα του ή να τακτοποιήσει το γραφείο του
• Τάση να χάνει εύκολα τα βιβλία και τα τετράδιά του ή να ξεχνάει τα πράγματά του στο σχολείο
• Δυσκολία να χρησιμοποιήσει ψαλίδι, να δέσει τα κορδόνια του, να πιάσει το μολύβι
• Δυσνόητη γραφή
• Αντιστροφές γραμμάτων ή αριθμών (π.χ ‘3’ αντί ‘ε’, ‘9’ αντί ‘ρ’)
• Δυσκολία στην προφορά πολυσύλλαβων λέξεων, σύνθετων προτάσεων
• Όταν διαβάζει, συχνά προφέρει διαφορετική λέξη από αυτό που βλέπει (π.χ ‘πλέκω’ αντί ‘πλένω’, ‘τάξη’ αντί ‘τόξο’)
• Απροθυμία ή/και άρνηση για την παρακολούθηση των σχολικών μαθημάτων και το διάβασμα

Πρωτοβάθμια Ηλικία

• Σε επίπεδο ανάγνωσης, τα χαρακτηριστικά της δυσλεξίας, είναι κυρίως η διστακτική, επίπονη, μονότονη, αργή και διακεκομμένη (συλλαβική) ανάγνωση
• Μπορεί να παρατηρηθούν επίσης επαναλήψεις ή προσθέσεις γραμμάτων και συλλαβών (π.χ κουκλάκι ή κουκούλα αντί κούκλα)
• Σύγχυση παρόμοιων οπτικά ή ακουστικά γραμμάτων όπως «α» με «ο» ή «θ» με «δ», ή «β» με «φ»
• Παραλείψεις μικρών λέξεων ή συλλαβών μέσα στη λέξη (π.χ ταξί ή τάδι αντί ταξίδι)
• Δυσκολία στην αναγνώριση διφθόγγων και συλλαβισμός δίψηφων ή τρίψηφων συμφώνων. Δυσκολία ανάγνωσης μεγάλων λέξεων, ιδιαίτερα λέξεις με πολύπλοκα συμπλέγματα συμφώνων (π.χ ποδοσφαιριστής, γκρίζο)
• Ελλιπής κατανόηση κειμένου, κυρίως στις λεπτομέρειες
• Λανθασμένη ή καθόλου χρήση σημείων στίξης (π.χ κόμματα, τελείες, τόνοι)
• Παραλείψεις γραμμάτων καθώς διαβάζει (π.χ ‘τη’ αντί ‘της’, ‘το’ αντί ‘του’, ‘σπίτι’ αντί ‘σπιτιού’)
• Πολλές φορές φαίνεται να «μαντεύουν», να συμπληρώνουν το κείμενο με παραπλήσιες φωνητικά ή νοηματικά λέξεις (π.χ διαβάζει «πα-ράθυρο» αντί «πα-ρατηρώ»)
• Υπάρχει αντικατάσταση λέξεων ή παρόμοιων γραμμάτων (πλένω-πλέκω), αντιστροφή (τα – ατ), πρόσθεση ή παράλειψη συλλαβών ή/και λέξεων και συντακτικά λάθη
• Σε επίπεδο γραφής/γραπτής έκφρασης, μπορεί να παρατηρηθούν αντικαταστάσεις (βράβυ αντί βράδυ), αντιστροφές (τνύνω αντί ντύνω), παραλείψεις (κάκι αντί καπάκι), προσθέσεις (ποταμάκι αντί ποτάμι)
• Μπορεί επίσης να υπάρχει δυσανάγνωστη γραφή, δυσκολία να γράψει πάνω στη γραμμή ή/και να ενώνει ή να διαχωρίζει λέξεις
• Βλέπουμε επίσης ηχητική γραφή (ανορθογραφία) (π.χ πέζο αντί παίζω)
• Μη τήρηση γραμματικών κανόνων π.χ να ξεκινά μια πρόταση με μικρό γράμμα, να σμίγει μικρά και κεφαλαία μέσα στις λέξεις
• Φτωχό λεξιλόγιο
• Επαναλήψεις λέξεων όταν γράφει (χρησιμοποιεί συνέχεια λέξεις που νιώθει ότι ξέρει)
• Δυσκολία συγκέντρωσης
• Απροθυμία για το σχολείο, το διάβασμα και το γράψιμο
• Προβλήματα με μαθήματα που απαιτούν από το μαθητή να απομνημονεύσει μηχανικά π.χ κανόνες γραμματικής, ή πίνακες πολλαπλασιασμού
• Απουσία οργάνωσης και τάξης στα βιβλία και τα τετράδιά του
• Απογοήτευση, αισθήματα κατωτερότητας, έλλειψη αυτοπεποίθησης και συχνά απότομη και βίαιη συμπεριφορά στο σπίτι ή στο σχολείο
• Καλλιτεχνικές τάσεις και δημιουργικά ταλέντα

Δευτεροβάθμια Ηλικία

Εάν δεν έχει γίνει διάγνωση μέχρι αυτή την ηλικία, πιθανόν αρκετά απ’ τα χαρακτηριστικά που έχουν ήδη αναφερθεί να ισχύουν και τώρα. Κάποια παιδιά όμως μπορεί να έχουν καταφέρει να βρουν τρόπους ώστε να μη φαίνονται τόσο έντονα. Αν δούμε αρκετά καλά όμως μπορεί να ανακαλύψουμε πως μπορεί να έχουν μάθει να ξεγλιστρούν από “εργασίες” που θα μπορούσαν να εκθέσουν το πρόβλημα τους. Γενικά:

• Προσπαθούν να αποφύγουν όσο περισσότερο γίνεται να διαβάσουν ένα κείμενο στην τάξη, ή να γράψουν
• Συνήθως παραμένει η «αταξία» στα προσωπικά τους αντικείμενα
• Συχνές εναλλαγές στη διάθεση
• Παραμένει η διαφορά μεταξύ αντίληψης, γνώσεων και ακαδημαϊκών επιδόσεων (δηλαδή φαίνονται έξυπνοι, μπορεί να αποδώσουν προφορικά αλλά δεν αποδίδουν γραπτώς και αποτυγχάνουν στα διαγωνίσματα)

 

Ειδικότερα, σ’ αυτές τις ηλικίες μπορεί να εξακολουθούν να υπάρχουν:

• Δυσκολία στην ανάγνωση, ιδιαίτερα στις μεγάλες, πολυσύλλαβες και δύσκολες λέξεις
• Παράλειψη και εσφαλμένη ανάγνωση λέξεων όταν διαβάζουν δυνατά
• Δυσκολεύονται να κατανοήσουν αυτό που διαβάζουν και μπορεί να ζητούν από άλλους να τους το διαβάσουν
• Μπορεί να εξακολουθεί να υπάρχει δυσκολία στη συγκέντρωση της προσοχής
• Κατά τη διάρκεια του διαβάσματος ή όταν γράφουν παρασύρονται από τις σκέψεις τους και μοιάζουν να ονειροπολούν
• Στα γραπτά τους μπορεί να παρουσιάζονται ακόμη παραλείψεις γραμμάτων ή και λέξεων (π.χ τελικά ‘ς’ ‘ν’, ‘το’ αντί ‘του’)
• Απουσία τόνων στα γραπτά τους
• Πολλά και συχνά περίεργα, για την ηλικία τους, ορθογραφικά λάθη (π.χ πέζο, εγό, είμε)
• Φτωχή χρήση λεξιλογίου. Χρησιμοποιούν απλές και συνήθεις λέξεις για ν’ αποφύγουν τα ορθογραφικά λάθη
• Απουσία συνοχής και ροής των κειμένων που συντάσσουν. Συνήθως τα γραπτά τους είναι σύντομα και μ’ αρκετές μουτζούρες, αρκετές φορές δυσανάγνωστα. Δίνουν την αίσθηση ότι γνωρίζουν κάτι αλλά αδυνατούν να το περιγράψουν και να το εκφράσουν σωστά
• Δυσκολεύονται με τις ξένες γλώσσες, ιδιαίτερα με το λεξιλόγιο ενώ τα πηγαίνουν πολύ καλά στα προφορικά
• Συχνά κάνουν “επιπόλαια” λάθη δίνοντας την αίσθηση ότι “δεν ήταν εκεί όταν έγραφαν”
• Έλλειψη προγραμματισμού κι οργάνωσης σε ότι κάνουν, καθώς γράφουν, μπορεί να “πετάνε” από το ένα θέμα στο άλλο, για να τελειώνουν πιο γρήγορα
• Αδυνατούν να διαχειριστούν σωστά το χρόνο τους
• Χάνουν ή ξεχνούν και δεν μπορούν να βρουν τα πράγματά τους
• Σε αρκετές περιπτώσεις δίνουν την αίσθηση της αδιαφορίας
• Δυσκολία καταγραφής των καίριων σημείων του μαθήματος
• Αποτυχία στα διαγωνίσματα, καθώς η απόδοση μειώνεται όταν ο μαθητής αισθάνεται την πίεση του χρόνου
• Ανάλογα με το πλήθος των προβλημάτων που αντιμετώπισαν στο Δημοτικό Σχολείο, τις επιπρόσθετες αποτυχίες που πιθανόν να βιώνουν στη μέση εκπαίδευση, αλλά και την έλλειψη κατανόησης στο σπίτι, οδηγούν σε απογοήτευση, έλλειψη αυτοπεποίθησης, χαμηλή αυτοεικόνα που πολύ συχνά, στους έφηβους, εκφράζονται με άρνηση κι επιθετικότητα

  ΠΗΓΗ

 

Που οφείλεται η δυσλεξία; Τι απαντά ο αναπτυξιολόγος

πηγη

 

Τα παιδιά με δυσλεξία σκέφτονται με εικόνες, μαθαίνουν καλύτερα όταν όλες οι αισθήσεις παίρνουν μέρος και έχουν συνήθως ζωηρή φαντασία. Που οφείλεται η δυσλεξία και πώς μπορείτε να την αναγνωρίσετε; Ο Παιδίατρος – Αναπτυξιολόγος Ανδρέας Πετρόπουλος απαντά.

Η δυσλεξία είναι αρκετά διαδεδομένη. Οι ειδικοί εκτιμούν ότι επηρεάζει περίπου το 7% των ανθρώπων παγκοσμίως. Τα άτομα χωρίς συμπτώματα παραμένουν και χωρίς διάγνωση, έτσι η δυσλεξία μπορεί να επηρεάζει έως και το 20% των ανθρώπων παγκοσμίως. Μάθετε που οφείλεται η δυσλεξία και πώς μπορείτε να την αναγνωρίσετε.

 

Τι είναι η δυσλεξία;

Η δυσλεξία δεν είναι μια μαθησιακή δυσκολία αλλά μια εγγενής δυσκολία των παιδιών η οποία σχετίζεται με κάποια εγκεφαλική δυσλειτουργία, η οποία υπάρχει εκ γενετής και δυσκολεύει την ανάγνωση και τις εργασίες που σχετίζονται με τη γλώσσα. Συμβαίνει λόγω διαταραχών στον τρόπο με τον οποίο ο εγκέφαλoς επεξεργάζεται τη γραφή, ώστε να μπορεί να την κατανοήσει. Οι περισσότεροι άνθρωποι μαθαίνουν ότι έχουν δυσλεξία κατά τη διάρκεια της παιδικής τους ηλικίας και παραμένει ένα πρόβλημα δια βίου. Η δυσλεξία είναι επίσης γνωστή ως «αναπτυξιακή δυσλεξία». Αυτή η διαταραχή έχει τρεις κύριους υποτύπους:

• Ανάγνωση (δυσλεξία)
• Γραφή (δυσγραφία)
• Μαθηματικά (δυσαριθμησία)

Που οφείλεται η δυσλεξία

Τι που οφείλεται η δυσλεξία και ποια είναι είναι η αιτία, δεν είναι ακόμη ξεκάθαρη. Ωστόσο, αρκετές ενδείξεις υποδεικνύουν πώς και γιατί συμβαίνουν οι περισσότερες περιπτώσεις.

Κληρονομικότητα

Ένα παιδί με έναν γονέα με δυσλεξία έχει 30% έως 50% πιθανότητες να την κληρονομήσει. Γενετικές παθήσεις όπως το σύνδρομο Down μπορούν επίσης να κάνουν τη δυσλεξία πιο πιθανό να συμβεί.

Διαφορές στην ανάπτυξη και λειτουργία του εγκεφάλου

Έρευνες δείχνουν ότι τα άτομα με δυσλεξία έχουν διαφορές στη δομή του εγκεφάλου, τη λειτουργία και τη χημεία και αυτό εξηγεί που οφείλεται η δυσλεξία: σε νευρολογική διαταραχή. Η ακριβής θέση των δυσλειτουργούντων κυκλωμάτων του εγκεφάλου δεν έχει ακόμα εντοπισθεί με ακρίβεια.

Από πρόσφατες νευροφυσιολογικές και παθολο-ανατομικές μελέτες εγκεφάλων δυσλεξικών ανθρώπων καθώς και από πειραματικά δεδομένα, ενισχύεται η πεποίθηση ότι η δυσλεξία οφείλεται σε φλοιώδη εγκεφαλική μικροδυσγενεσία συγκεκριμένων περιοχών του εγκεφάλου. Η μικροδυσγενεσία είναι αποτέλεσμα διαταραχών στη μετανάστευση νευρικών κυττάρων που συμβαίνουν κατά τη διάρκεια των τελευταίων μηνών της εμβρυϊκής ζωής.

Διαταραχές στην ανάπτυξη και λειτουργία του εγκεφάλου

Λοιμώξεις, τοξικές εκθέσεις και άλλοι παράγοντες μπορεί να διαταράξουν την ανάπτυξη του εμβρύου και να αυξήσουν τις πιθανότητες για μετέπειτα ανάπτυξη δυσλεξίας.

Παράγοντες κινδύνου

Διάφοροι παράγοντες κινδύνου μπορεί να συμβάλουν στο εάν κάποιος αναπτύξει δυσλεξία, όπως:

Τοξικές εκθέσεις: Η ρύπανση του αέρα και των υδάτων μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης δυσλεξίας. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τα βαρέα μέταλλα (όπως ο μόλυβδος ή το μαγγάνιο), τη νικοτίνη και ορισμένες χημικές ουσίες που χρησιμοποιούνται ως επιβραδυντικά φλόγας.

Έλλειψη πρόσβασης σε αναγνωστικό υλικό: Ο κίνδυνος ανάπτυξης δυσλεξίας είναι υψηλότερος για τα παιδιά που μεγαλώνουν σε οικογένειες όπου το διάβασμα δεν ενθαρρύνεται ή όπου το υλικό ανάγνωσης δεν είναι διαθέσιμο.

Περιορισμοί μαθησιακού περιβάλλοντος: Τα παιδιά με λιγότερη μαθησιακή υποστήριξη στο σχολείο είναι πιο πιθανό να αναπτύξουν δυσλεξία.

Πώς η δυσλεξία επηρεάζει την κατανόηση της γλώσσας

Η ανάγνωση ξεκινά με τον προφορικό λόγο. Στην πρώιμη παιδική ηλικία, η ομιλία ξεκινά με την παραγωγή απλών ήχων. Καθώς μαθαίνει το παιδί περισσότερους ήχους, μαθαίνει επίσης πώς να χρησιμοποιεί ήχους για να σχηματίζει λέξεις, φράσεις και προτάσεις. Η εκμάθηση της ανάγνωσης περιλαμβάνει τη σύνδεση ήχων με διαφορετικά γραπτά σύμβολα (γράμματα).

Εδώ μπαίνει η δυσλεξία. Παρεμβαίνει στο πώς ο εγκέφαλος χρησιμοποιεί την προφορική γλώσσα για να «αποκωδικοποιήσει» τη γραφή. Ο εγκέφαλος έχει πρόβλημα να επεξεργαστεί αυτό που διαβάζει το παιδί, ειδικά στο να «σπάσει» τις λέξεις σε ήχους ή να συσχετίσει τα γράμματα με τους ήχους κατά την ανάγνωση.

Ποια είναι τα χαρακτηριστικά της δυσλεξίας

Σύμφωνα με τον Αμφιάραο, μία εταιρεία παροχής ψυχοκοινωνικών υπηρεσιών υψηλού επιστημονικού επιπέδου, τα πιο συχνά συμπτώματα στη γραφή και στην ανάγνωση είναι:

• • Αντιστροφής της σειράς των γραμμάτων της αλφαβήτου και των γραμμάτων μέσα στις συλλαβές ή τις λέξεις (ρο αντί ορ, πα αντί απ κ.α.).
  • Σύντμηση λέξεων (παίζω αντί παίζοντας).
  • Αντικατάσταση λέξεων με άλλες (μαύρος αντί σκοτεινός).
  • Παράλειψη συνδετικών λέξεων (ο, το, σε, με, και).
  • Ασυνέπεια στην ορθογραφία μιας λέξης ακόμα και μέσα στην ίδια σελίδα.
  • Πρόσθεση γραμμάτων στις λέξεις (σπππίτι).
  • Παράληψη γραμμάτων στις λέξεις (χμα αντί χώμα ή ποτα αντί πόρτα).
  • Αντιστροφή στη σειρά των γραμμάτων ή / και των συλλαβών σε μια λέξη (λπένω αντί πλένω, νωπι αντί πίνω).
  • Αντικατάσταση γραμμάτων σε λέξεις που συγχέονται και μοιάζουν φωνολογικά (Θάσος αντί δάσος).
  • Δυσκολία στον τονισμό των λέξεων.
  • Χρήση κεφαλαίων γραμμάτων μέσα στη λέξη και όχι στην αρχή της (άνεΜος).
  • Αστάθεια κατά τη γραφή στο σχήμα, στο μέγεθος και στην κλίση των γραμμάτων.
  • Κακή χρήση των γραμμάτων και των περιθωρίων.
  • Αργό γράψιμο.

Τα πιο συχνά συμπτώματα στον προσανατολισμό:

• Δεν μπορεί να διακρίνει εύκολα τα δεξιά από τα αριστερά. Δεν μπορεί να ακολουθήσει τις οδηγίες και να βαδίσει αριστερά ή δεξιά, πάνω ή κάτω, μέσα ή έξω.
• Δυσκολεύεται να δείξει με το δεξί χέρι το αριστερό αυτί κ.ά.

Τα πιο συχνά συμπτώματα στην ανάγνωση:

• Κάνει πολλές επαναλήψεις προσπαθώντας να μένει στο θέμα.
• Διαβάζει αργά, με δισταγμό, συλλαβίζοντας, και η ανάγνωσή του δεν έχει ροή.
• Χάνει πολλές φορές τη σειρά στο βιβλίο την ώρα που διαβάζει.
• Δυσκολεύεται να γυρίσει από το τέλος της μιας γραμμής στην αρχή της επόμενης.
• Δεν χρωματίζει τη φωνή του όταν διαβάζει ή τη χρωματίζει εκεί που δε χρειάζεται.
• Δε σταματά στην τελεία και στο κόμμα

 ΣΥΝΕΧΕΙΑ

 ΠΗΓΗ

 

 

 

Δυσλεξία: Τα 6 συμπτώματα που πρέπει να προσέξουν οι γονείς στα παιδιά τους

πηγη

 

Η δυσλεξία αποτελεί μία μορφή μαθησιακής δυσκολίας που προκαλεί προβλήματα στην ανάγνωση, τη γραφή και την ορθογραφία. Οι μαθησιακές δυσκολίες συχνά αναγνωρίζονται στην παιδική ηλικία και περιλαμβάνουν τη δυσαριθμησία (διαταραχή στα μαθηματικά), τη δυσγραφία (διαταραχή στη γραπτή έκφραση), την αφασία (διαταραχή στον προφορικό λόγο) και τη δυσλεξία (διαταραχή στην ανάγνωση και ορθογραφία).

Η διάγνωση της δυσλεξίας δεν συνδέεται με κάποια σωματική ή ψυχολογική διαταραχή. Μπορεί να θεωρηθεί νευρολογική ιδιαιτερότητα και χαρακτηρίζεται από δυσκολίες στην ακριβή ή/και ευχερή αναγνώριση λέξεων και αδυναμίες στις δεξιότητες ορθογραφίας και αποκωδικοποίησης.

 

Σύμφωνα με τους ειδικούς, η έγκαιρη ανίχνευση της δυσλεξίας στα παιδιά είναι ιδιαίτερα σημαντική και υπάρχουν έξι βασικά σημάδια τα οποία πρέπει να προσέχουν οι γονείς για να εντοπίσουν αν το παιδί τους έχει αυτή τη μαθησιακή δυσκολία. Μάλιστα, αποτελέσματα ερευνών δείχνουν ότι οκτώ στους δέκα δυσλεξικούς μαθητές εγκαταλείπουν το σχολείο χωρίς διάγνωση, κάτι που θα μπορούσε ενδεχομένως να επηρεάσει τις μελλοντικές ακαδημαϊκές και επαγγελματικές τους ευκαιρίες.

Διανύοντας την Εβδομάδα Ευαισθητοποίησης για τη Δυσλεξία (7-13 Οκτωβρίου), οι ειδικοί στον τομέα της εκπαίδευσης τονίζουν ότι με τη σωστή καθοδήγηση, τα παιδιά με δυσλεξία μπορούν να ξεπεράσουν τις προκλήσεις και να διακριθούν ακαδημαϊκά.

 

Τα έξι συμπτώματα δυσλεξίας που πρέπει να προσέχουν οι γονείς

1. Δυσκολία εκμάθησης ομοιοκαταληξιών
2. Αργή ανάπτυξη ομιλίας
3. Δυσκολία στην εκμάθηση του αλφαβήτου
4. Δυσκολεύεται να εκτελέσει περισσότερες από μία οδηγίες
5. Σύγχυση με λέξεις που δείχνουν κατεύθυνση
6. Δυσκολία με τη βραχυπρόθεσμη μνήμη

1. Δυσκολία εκμάθησης ομοιοκαταληξιών

Τα παιδιά μπορεί να δυσκολεύονται να θυμηθούν ή να απαγγείλουν απλές ομοιοκαταληξίες. Αυτό συμβαίνει επειδή τα παιδιά με δυσλεξία μπορεί να δυσκολεύονται να αναγνωρίσουν λέξεις με ομοιοκαταληξία ή να χωρίσουν τις λέξεις σε μεμονωμένους ήχους.

2. Αργή ανάπτυξη ομιλίας

Τα δυσλεξικά παιδιά μπορεί να αρχίσουν να μιλούν αργότερα από τους συνομηλίκους τους ή να δυσκολεύονται να εκφραστούν καθαρά. Συχνά παλεύουν με τη φωνολογική επεξεργασία, επηρεάζοντας την ικανότητά τους να παράγουν με ακρίβεια ήχους ομιλίας.

3. Δυσκολία στην εκμάθηση του αλφαβήτου

Η ανάμνηση της αλληλουχίας των γραμμάτων ή η συσχέτιση τους με τους ήχους τους μπορεί να αποτελέσει εμπόδιο για τα δυσλεξικά παιδιά λόγω δυσκολιών στη διαδοχική μνήμη και στην αντιστοιχία φωνήματος-γραφήματος.

4. Δυσκολεύεται να εκτελέσει περισσότερες από μία οδηγίες

Τα δυσλεξικά παιδιά μπορεί να δυσκολεύονται να ακολουθήσουν πολλές οδηγίες, ξεχνώντας μέρη ή ανακατεύοντας τη σειρά, κάτι που θα μπορούσε να αποδοθεί σε δυσκολίες που έχουν να κάνουν με τη μνήμη και την αλληλουχία.

5. Σύγχυση με λέξεις που δείχνουν κατεύθυνση

Λέξεις που υποδεικνύουν κατεύθυνση όπως «αριστερά», «δεξιά», «πάνω» και «κάτω» μπορεί να μπερδεύουν αυτούς που έχουν δυσλεξία, ένα κοινό χαρακτηριστικό που συχνά συνεχίζεται και στην ενήλικη ζωή.

6. Δυσκολία με τη βραχυπρόθεσμη μνήμη

Η βραχυπρόθεσμη μνήμη μπορεί επίσης να είναι μια πρόκληση, καθώς τα παιδιά δυσκολεύονται να ανακαλέσουν πληροφορίες που έλαβαν πρόσφατα, όπως το όνομα ενός φίλου ή απλές οδηγίες, καθώς η δυσλεξία μπορεί να επηρεάσει τη μνήμη που είναι υπεύθυνη για την προσωρινή διατήρηση και επεξεργασία πληροφοριών.

Τα πιο κοινά σημάδια δυσλεξίας στα παιδιά περιλαμβάνουν:

• Ανάγνωση: Δυσκολεύεται να διαβάσει λέξεις, διαβάζει αργά ή κάνει λάθη όταν διαβάζει δυνατά.
• Γράψιμο: Ασυνεπής ορθογραφία, γραφή λέξεων προς τα πίσω ή σύγχυση παρόμοιων γραμμάτων.
• Γραμματική: Δυσκολία εκμάθησης γραμματικών κανόνων.
• Προσοχή: Δυσκολία στην προσοχή, στο να καθίσει ακίνητος ή στο να ακούει ιστορίες.
• Λεπτές κινητικές δεξιότητες: Δυσκολεύεται να ζωγραφίσει μέσα σε ένα συγκεκριμένο πλαίσιο (πχ. σε έτοιμα μπλοκ ζωγραφικής με ασκήσεις χρωματισμού) ή κάνει ακατάστατες πινελιές.
• Άγχος: Ανάπτυξη άγχους, ειδικά όταν διαβάζει δυνατά.
• Οικογενειακό ιστορικό: Άλλα μέλη της οικογένειας με παρόμοιες αδυναμίες.

Πώς να στηρίξετε παιδιά με δυσλεξία:

• Χρησιμοποιήστε πολλαπλές αισθήσεις για μάθηση: Ενσωματώστε οπτικές, ακουστικές και απτικές δραστηριότητες. Για τα μικρότερα παιδιά, το τραγούδι του αλφαβήτου μπορεί να είναι ευεργετικό. Οι μεγαλύτεροι μαθητές μπορεί να βρουν χρήσιμη τη χρωματική κωδικοποίηση διαφορετικών τμημάτων του λόγου ή τη δημιουργία νοητικών χαρτών για δομές ιστορίας.
• Χωρίστε τις εργασίες σε μικρότερα βήματα: Οι μεγάλες εργασίες μπορεί να είναι τρομακτικές για τους δυσλεξικούς μαθητές.
• Δώστε επιπλέον χρόνο για ανάγνωση και γραφή: Η ελαχιστοποίηση της πίεσης χρόνου μπορεί να βοηθήσει τα παιδιά να επεξεργαστούν τις πληροφορίες πιο αποτελεσματικά. Για τους μικρότερους μαθητές, παρατείνετε το χρόνο της ιστορίας ή χρησιμοποιήστε χρονόμετρα άμμου για εργασίες γραφής για να κάνετε τον χρόνο οπτικό. Για τα μεγαλύτερα παιδιά, δώστε επιπλέον χρόνο για εργασίες για το σπίτι και εργασίες ανάγνωσης. Δημιουργήστε έναν ήσυχο χώρο μελέτης χωρίς περισπασμούς στο σπίτι και ενθαρρύνετε τακτικά διαλείμματα για να διατηρήσετε τη συγκέντρωσή τους.
• Αξιοποιήστε τη χρήσιμη τεχνολογία: Χρησιμοποιήστε βοηθητικά εργαλεία κατάλληλα για την ηλικία για να υποστηρίξετε τη μάθηση.
• Εστιάστε στα δυνατά σημεία: Είναι ζωτικής σημασίας να εντοπίσετε και να γαλουχήσετε τους τομείς όπου το παιδί σας έχει καλές επιδόσεις, προκειμένου να τονώσετε την αυτοπεποίθηση και το κίνητρό του.

 ΣΥΝΕΧΕΙΑ

 ΠΗΓΗ