 |
| πηγη |
Τα παιδιά με δυσλεξία σκέφτονται με εικόνες, μαθαίνουν καλύτερα όταν όλες οι αισθήσεις παίρνουν μέρος και έχουν συνήθως ζωηρή φαντασία. Που οφείλεται η δυσλεξία και πώς μπορείτε να την αναγνωρίσετε; Ο Παιδίατρος – Αναπτυξιολόγος Ανδρέας Πετρόπουλος απαντά.
Η δυσλεξία είναι αρκετά διαδεδομένη. Οι ειδικοί εκτιμούν ότι επηρεάζει περίπου το 7% των ανθρώπων παγκοσμίως. Τα άτομα χωρίς συμπτώματα παραμένουν και χωρίς διάγνωση, έτσι η δυσλεξία μπορεί να επηρεάζει έως και το 20% των ανθρώπων παγκοσμίως. Μάθετε που οφείλεται η δυσλεξία και πώς μπορείτε να την αναγνωρίσετε.
Τι είναι η δυσλεξία;
Η δυσλεξία δεν είναι μια μαθησιακή δυσκολία αλλά μια εγγενής δυσκολία των παιδιών η οποία σχετίζεται με κάποια εγκεφαλική δυσλειτουργία, η οποία υπάρχει εκ γενετής και δυσκολεύει την ανάγνωση και τις εργασίες που σχετίζονται με τη γλώσσα. Συμβαίνει λόγω διαταραχών στον τρόπο με τον οποίο ο εγκέφαλoς επεξεργάζεται τη γραφή, ώστε να μπορεί να την κατανοήσει. Οι περισσότεροι άνθρωποι μαθαίνουν ότι έχουν δυσλεξία κατά τη διάρκεια της παιδικής τους ηλικίας και παραμένει ένα πρόβλημα δια βίου. Η δυσλεξία είναι επίσης γνωστή ως «αναπτυξιακή δυσλεξία». Αυτή η διαταραχή έχει τρεις κύριους υποτύπους:
- Ανάγνωση (δυσλεξία)
- Γραφή (δυσγραφία)
- Μαθηματικά (δυσαριθμησία)
Που οφείλεται η δυσλεξία
Τι που οφείλεται η δυσλεξία και ποια είναι είναι η αιτία, δεν είναι ακόμη ξεκάθαρη. Ωστόσο, αρκετές ενδείξεις υποδεικνύουν πώς και γιατί συμβαίνουν οι περισσότερες περιπτώσεις.
Κληρονομικότητα
Ένα παιδί με έναν γονέα με δυσλεξία έχει 30% έως 50% πιθανότητες να την κληρονομήσει. Γενετικές παθήσεις όπως το σύνδρομο Down μπορούν επίσης να κάνουν τη δυσλεξία πιο πιθανό να συμβεί.
Διαφορές στην ανάπτυξη και λειτουργία του εγκεφάλου
Έρευνες δείχνουν ότι τα άτομα με δυσλεξία έχουν διαφορές στη δομή του εγκεφάλου, τη λειτουργία και τη χημεία και αυτό εξηγεί που οφείλεται η δυσλεξία: σε νευρολογική διαταραχή. Η ακριβής θέση των δυσλειτουργούντων κυκλωμάτων του εγκεφάλου δεν έχει ακόμα εντοπισθεί με ακρίβεια.
Από πρόσφατες νευροφυσιολογικές και παθολο-ανατομικές μελέτες εγκεφάλων δυσλεξικών ανθρώπων καθώς και από πειραματικά δεδομένα, ενισχύεται η πεποίθηση ότι η δυσλεξία οφείλεται σε φλοιώδη εγκεφαλική μικροδυσγενεσία συγκεκριμένων περιοχών του εγκεφάλου. Η μικροδυσγενεσία είναι αποτέλεσμα διαταραχών στη μετανάστευση νευρικών κυττάρων που συμβαίνουν κατά τη διάρκεια των τελευταίων μηνών της εμβρυϊκής ζωής.
Διαταραχές στην ανάπτυξη και λειτουργία του εγκεφάλου
Λοιμώξεις, τοξικές εκθέσεις και άλλοι παράγοντες μπορεί να διαταράξουν την ανάπτυξη του εμβρύου και να αυξήσουν τις πιθανότητες για μετέπειτα ανάπτυξη δυσλεξίας.
Παράγοντες κινδύνου
Διάφοροι παράγοντες κινδύνου μπορεί να συμβάλουν στο εάν κάποιος αναπτύξει δυσλεξία, όπως:
Τοξικές εκθέσεις: Η ρύπανση του αέρα και των υδάτων μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης δυσλεξίας. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τα βαρέα μέταλλα (όπως ο μόλυβδος ή το μαγγάνιο), τη νικοτίνη και ορισμένες χημικές ουσίες που χρησιμοποιούνται ως επιβραδυντικά φλόγας.
Έλλειψη πρόσβασης σε αναγνωστικό υλικό: Ο κίνδυνος ανάπτυξης δυσλεξίας είναι υψηλότερος για τα παιδιά που μεγαλώνουν σε οικογένειες όπου το διάβασμα δεν ενθαρρύνεται ή όπου το υλικό ανάγνωσης δεν είναι διαθέσιμο.
Περιορισμοί μαθησιακού περιβάλλοντος: Τα παιδιά με λιγότερη μαθησιακή υποστήριξη στο σχολείο είναι πιο πιθανό να αναπτύξουν δυσλεξία.
Πώς η δυσλεξία επηρεάζει την κατανόηση της γλώσσας
Η ανάγνωση ξεκινά με τον προφορικό λόγο. Στην πρώιμη παιδική ηλικία, η ομιλία ξεκινά με την παραγωγή απλών ήχων. Καθώς μαθαίνει το παιδί περισσότερους ήχους, μαθαίνει επίσης πώς να χρησιμοποιεί ήχους για να σχηματίζει λέξεις, φράσεις και προτάσεις. Η εκμάθηση της ανάγνωσης περιλαμβάνει τη σύνδεση ήχων με διαφορετικά γραπτά σύμβολα (γράμματα).
Εδώ μπαίνει η δυσλεξία. Παρεμβαίνει στο πώς ο εγκέφαλος χρησιμοποιεί την προφορική γλώσσα για να «αποκωδικοποιήσει» τη γραφή. Ο εγκέφαλος έχει πρόβλημα να επεξεργαστεί αυτό που διαβάζει το παιδί, ειδικά στο να «σπάσει» τις λέξεις σε ήχους ή να συσχετίσει τα γράμματα με τους ήχους κατά την ανάγνωση.
Ποια είναι τα χαρακτηριστικά της δυσλεξίας
Σύμφωνα με τον Αμφιάραο, μία εταιρεία παροχής ψυχοκοινωνικών υπηρεσιών υψηλού επιστημονικού επιπέδου, τα πιο συχνά συμπτώματα στη γραφή και στην ανάγνωση είναι:
-
- Αντιστροφής της σειράς των γραμμάτων της αλφαβήτου και των γραμμάτων μέσα στις συλλαβές ή τις λέξεις (ρο αντί ορ, πα αντί απ κ.α.).
- Σύντμηση λέξεων (παίζω αντί παίζοντας).
- Αντικατάσταση λέξεων με άλλες (μαύρος αντί σκοτεινός).
- Παράλειψη συνδετικών λέξεων (ο, το, σε, με, και).
- Ασυνέπεια στην ορθογραφία μιας λέξης ακόμα και μέσα στην ίδια σελίδα.
- Πρόσθεση γραμμάτων στις λέξεις (σπππίτι).
- Παράληψη γραμμάτων στις λέξεις (χμα αντί χώμα ή ποτα αντί πόρτα).
- Αντιστροφή στη σειρά των γραμμάτων ή / και των συλλαβών σε μια λέξη (λπένω αντί πλένω, νωπι αντί πίνω).
- Αντικατάσταση γραμμάτων σε λέξεις που συγχέονται και μοιάζουν φωνολογικά (Θάσος αντί δάσος).
- Δυσκολία στον τονισμό των λέξεων.
- Χρήση κεφαλαίων γραμμάτων μέσα στη λέξη και όχι στην αρχή της (άνεΜος).
- Αστάθεια κατά τη γραφή στο σχήμα, στο μέγεθος και στην κλίση των γραμμάτων.
- Κακή χρήση των γραμμάτων και των περιθωρίων.
- Αργό γράψιμο.
Τα πιο συχνά συμπτώματα στον προσανατολισμό:
- Δεν μπορεί να διακρίνει εύκολα τα δεξιά από τα αριστερά. Δεν μπορεί να ακολουθήσει τις οδηγίες και να βαδίσει αριστερά ή δεξιά, πάνω ή κάτω, μέσα ή έξω.
- Δυσκολεύεται να δείξει με το δεξί χέρι το αριστερό αυτί κ.ά.
Τα πιο συχνά συμπτώματα στην ανάγνωση:
- Κάνει πολλές επαναλήψεις προσπαθώντας να μένει στο θέμα.
- Διαβάζει αργά, με δισταγμό, συλλαβίζοντας, και η ανάγνωσή του δεν έχει ροή.
- Χάνει πολλές φορές τη σειρά στο βιβλίο την ώρα που διαβάζει.
- Δυσκολεύεται να γυρίσει από το τέλος της μιας γραμμής στην αρχή της επόμενης.
- Δεν χρωματίζει τη φωνή του όταν διαβάζει ή τη χρωματίζει εκεί που δε χρειάζεται.
- Δε σταματά στην τελεία και στο κόμμα
