 |
| ΠΗΓΗ |
Πόσες φορές έχεις ακούσει τη φράση:
«Μην του δίνεις τόση ζάχαρη, θα γίνει πιο υπερκινητικό!»
Και πόσες φορές αναρωτήθηκες αν τελικά η ζάχαρη… φταίει για όλα;
Ας ρίξουμε λίγο επιστημονικό φως σε αυτή την υπόθεση.
Τι είναι η ΔΕΠΥ;
Η ΔΕΠΥ (ή αλλιώς Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας) είναι μια νευροαναπτυξιακή διαταραχή που επηρεάζει τη συγκέντρωση, τον αυτοέλεγχο και τον ρυθμό κίνησης των παιδιών (και όχι μόνο – αφορά και ενήλικες!). Δεν είναι μια "μόδα" ή απλώς ένα ζωηρό παιδί. Είναι κάτι πιο βαθύ, που συνδέεται με τη χημεία του εγκεφάλου.
Και πού ''κολλάει'' η ζάχαρη;
Αχ αυτή η ζάχαρη. Μας γλυκαίνει τη μέρα αλλά… της φορτώνουμε πολλές ενοχές!
Οι ερωτήσεις που απασχολούν τους ερευνητές είναι απλές αλλά σημαντικές:
- Προκαλεί η ζάχαρη ΔΕΠΥ;
- Επιβαρύνει τα συμπτώματα;
- Πρέπει να τη φοβόμαστε ή απλώς να τη σεβόμαστε;
Η απάντηση; Δεν είναι (ακόμα) μαύρο-άσπρο.
Τι λένε οι πρόσφατες μελέτες;
Μεγάλη μελέτη σε παιδιά 6-11 ετών:
Δεν βρήκε σαφή σύνδεση μεταξύ κατανάλωσης ζάχαρης και εμφάνισης ΔΕΠΥ. Ούτε η σακχαρόζη ούτε τα γλυκά φάνηκαν να ευθύνονται για την υπερκινητικότητα (PMC, 2018).
Παιδιά κάτω των 2 ετών και ζαχαρούχα ποτά
Εδώ τα πράγματα αλλάζουν. Κατανάλωση ζάχαρης σε πολύ μικρή ηλικία (βλ. χυμοί, αναψυκτικά) φάνηκε να σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης συμπτωμάτων ΔΕΠΥ στην προσχολική και σχολική ηλικία (PubMed, 2024).
Μετα-ανάλυση (δηλαδή πολλές μελέτες μαζί):
Ναι, κάποια συσχέτιση υπάρχει. Παιδιά με αυξημένη κατανάλωση ζαχαρούχων ποτών και σνακ, εμφάνιζαν περισσότερα συμπτώματα παρορμητικότητας και δυσκολίας συγκέντρωσης. Όμως: δεν σημαίνει ότι η ζάχαρη προκαλεί ΔΕΠΥ – απλώς μπορεί να επηρεάζει συμπεριφορές που της μοιάζουν (Science Direct, 2020).
Οπότε… φταίει ή όχι;
Όχι ακριβώς.
Η ζάχαρη δεν φαίνεται να προκαλεί τη ΔΕΠΥ, αλλά:
- Μπορεί να ενισχύει υπερκινητικές συμπεριφορές, ειδικά σε παιδιά που είναι ήδη ευάλωτα.
- Επηρεάζει τα επίπεδα ενέργειας και τη διάθεση – που μπορεί να μπερδέψουν τους γονείς ή τους παιδαγωγούς.
- Σε πολύ μικρή ηλικία, επηρεάζει τον αναπτυσσόμενο εγκέφαλο και το μικροβίωμα του εντέρου, κάτι που πλέον θεωρείται νευροαναπτυξιακός ρυθμιστής.
Τι μπορεί να κάνει ένας γονιός;
