![]() |
πηγη |
Ανάπτυξη και ενδυνάμωση του εαυτού
Δημιουργία και βελτίωση κοινωνικού εαυτού
Συναισθηματική εκπαίδευση και αυτοεκτίμηση
Ανάπτυξη κοινωνικών δεξιοτήτων και σχέσεων
Άρθρα που αφορούν την ενημέρωση σε θέματα ειδικής αγωγής,εκπαίδευσης,ψυχολογίας,λογοθεραπείας,εργοθεραπείας και πολλά άλλα.
![]() |
πηγη |
Ανάπτυξη και ενδυνάμωση του εαυτού
Δημιουργία και βελτίωση κοινωνικού εαυτού
Συναισθηματική εκπαίδευση και αυτοεκτίμηση
Ανάπτυξη κοινωνικών δεξιοτήτων και σχέσεων
![]() |
πηγη |
![]() |
πηγη |
Για να αλλάξουμε συνήθειες χρειάζεται επίγνωση, μνήμη, θέληση, αποφασιστικότητα, επιμονή, αυτοέλεγχος. Μέρος της δουλειάς ενός λογοθεραπευτή είναι να ενεργοποιήσει αυτά τα χαρακτηριστικά στους θεραπευόμενούς του ώστε να κατακτήσουν την κορυφή της νέας τους δεξιότητας ομιλίας: την αυτοματοποίηση ή αλλιώς γενίκευση του ήχου στον ελεύθερο λόγο.
Η αυτοματοποίηση για την επιστήμη της λογοθεραπείας είναι η ικανότητα του ατόμου να μεταφέρει μία νέα δεξιότητα ομιλίας που έχει μάθει στον έξω κόσμο, σε όλα τα περιβάλλοντα πέρα από τον χώρο θεραπείας. Τότε και μόνο τότε μπορούμε να μιλάμε για πλήρη κατάκτηση του στόχου και τότε μπορεί να θεωρηθεί η θεραπεία ολοκληρωμένη. Στη θεραπεία των αρθρωτικών και φωνολογικών διαταραχών η γενίκευση του ζητούμενου ήχου σε κάθε πλαίσιο είναι για πολλούς θεραπευόμενους η δυσκολότερη και πιο απαιτητική διαδικασία ολόκληρου του θεραπευτικού προγράμματος. Κάποιοι κάνουν τη μετάβαση ευκολότερα και άλλοι χρειάζονται προσεκτική και συστηματική καθοδήγηση.
Οι αποτελεσματικότερες τεχνικές αυτοματοποίησης απαιτούν αυτοέλεγχο από τον θεραπευόμενο. Επιλέγονται προσεκτικά με βάση παράγοντες όπως η ηλικία, το γνωστικό και γλωσσικό επίπεδο, η ακουστική ικανότητα, οι κινητικές δεξιότητες, τα ενδιαφέροντα και η προσωπικότητα του θεραπευόμενου, ο χρόνος και το διαθέσιμο υλικό, ο βαθμός εμπλοκής της οικογένειας στη διαδικασία. Όπως και τα υπόλοιπα στάδια χρειάζεται προσεκτική εποπτεία από τον λογοθεραπευτή. Η γενίκευση δεν είναι η απαγγελία λιστών λέξεων με τον ήχο αρθρωμένο σωστά, ούτε η ανάγνωση λέξεων ή κειμένων με τον ήχο αρθρωμένο σωστά, ούτε η επανάληψη λέξεων με τον ήχο αρθρωμένο σωστά, ούτε η διαρκής διόρθωση από τον συνομιλητή. Όλες αυτές είναι διαδικασίες που χρησιμοποιούνται στη θεραπεία αλλά δε βοηθούν την αυτοματοποίηση του ήχου στον αυθόρμητο λόγο. Μπορεί κάποιες από αυτές τις τεχνικές να εφαρμοστούν για να βοηθήσουν την έναρξη της γενίκευσης αλλά η ίδια η διαδικασία στοχεύει στον αυθόρμητο λόγο και οι τεχνικές που την αφορούν περιλαμβάνουν ελεύθερη ομιλία. Οι λογοθεραπευτές συνδυάζουμε την εξάσκηση με το παιχνίδι όταν εργαζόμαστε με παιδιά ώστε να επιτύχουμε αυτή τη φυσικότητα στην αλληλεπίδραση και σε όλες τις διαδικασίες που απαιτείται να συμβούν κατά τη διάρκεια της θεραπείας. Η γενίκευση μπορεί να απαιτεί πολλές επαναλήψεις ή περισσότερη εξάσκηση μέσα από διασκεδαστικές δραστηριότητες. Η εξισορρόπηση μεταξύ του παιχνιδιού και της δουλειάς δημιουργεί το θετικότερο κλίμα για την ενεργοποίηση της αυτοματοποίησης καθώς εξασφαλίζει την επαρκή εξάσκηση με τη λειτουργική απόδοση.
Κάποιες δραστηριότητες αυτοματοποίησης ήχων της ομιλίας είναι:
Walkie-Talkies: σε ποιο παιδί δεν αρέσει να μιλά στο τηλέφωνο ή στον ασύρματο; Συνδυάζουμε με παιχνίδια ρόλων ή σενάρια (πχ. γινόμαστε πυροσβέστες που πηγαίνουμε να σβήσουμε τη φωτιά). Μεγάλη επιτυχία έχει επίσης το “τηλέφωνο” που φτιάναμε ως παιδιά με τα ποτήρια και τον σπάγκο!
Οριοθέτηση: οριοθετούμε τον χρόνο, τον τόπο ή το πρόσωπο στο οποίο θα προσπαθεί το παιδί να μιλά με τον ήχο του σωστά (πχ. κάθε πρωί 8:00 με 8:20, κάθε φορά που είναι στο αυτοκίνητο ή όποτε μιλά στη γιαγιά). Έτσι, μαθαίνει να αυτοελέγχεται σε ένα ασφαλές και άνετο περιβάλλον πριν αρχίσει να γενικεύει τον ήχο παντού και πάντα.
Μπουμ! παραλλαγής: αντί για επανάληψη της λέξης, φτιάχνουμε προτάσεις ή μικρές ιστορίες με κάθε λέξη που βρίσκουμε ή συνεχίζουμε την ίδια ιστορία εναλλάξ.
Τα ζάρια ιστοριών Rory’s Cubes με κάθε τρόπο.
Το παιχνίδι Dobble.
Το παιχνίδι Στο κεφάλι το ‘χω.
Το παιχνίδι Μάντεψε ποιος.
Παιχνίδια ρόλων και δραματοποίηση.
Η χαμένη λέξη: Φτιάχνουμε μια πρόταση από την οποία λείπει μια λέξη και πρέπει το παιδί να την επαναλάβει προσθέτοντας όποια λέξη θέλει στο κενό. Πχ “νομίζω πως υπάρχει ένα ________ μέσα στη σούπα μου”. Συμπληρώνουμε την πρόταση εναλλάξ αλλάζοντας κάθε φορά τη λέξη. Συνδυάζεται υπέροχα με τα walkie-talkies.
Εξωγήινοι: φανταζόμαστε πως είμαστε εξωγήινοι που επισκέπτονται τη γη και ονομάζουμε πράγματα του περιβάλλοντός μας με ψευδολέξεις.
Σπασμένο τηλέφωνο: όταν δουλεύουμε σε ομάδα ή στο σπίτι.
Αλυσίδες λέξεων: Πρόκειται για παιχνίδι μνήμης. Ο πρώτος αναφέρει μία λέξη, οδεύτερος επαναλαμβάνει την πρώτη λέξη και προσθέτει άλλη μία, ο επόμενος (ή εναλλάξ) επαναλαμβάνει τις δύο πρώτες λέξεις και προσθέτει μία τρίτη. Συνήθως το παιχνίδι ξεκινά με μία φράση όπως “Στο δρόμο είδα μία ____, μία _______ και έναν _______” ή “Από το μαγαζί αγόρασα ένα _____ και ένα _______”. Το παιχνίδι συνεχίζεται μέχρι κάποιος παίκτης να μην μπορεί να θυμηθεί την αλυσίδα των λέξεων.
Χτίσε μία ιστορία: Απαιτητικό αλλά με εξαιρετικά οφέλη, το παίζουμε κυρίως με μεγαλύτερα παιδιά. Ο ένας μας ξεκινά λέγοντας μία λέξη και ο άλλος συμπληρώνει με την επόμενη ώστε να διατηρείται μια σχετική μορφο-συντακτική ομαλότητα, πχ. “Εγώ-έχω-τέσσερα-πόδια-που-κοιμούνται-στην-μπανάνα-και-τίποτε-δεν-γελάει-γύρω-από-τον-ουρανό-κλπ”. Η “δόμηση” συνεχίζεται μέχρι να σκάσουμε στα γέλια ή να βαρεθούμε. Η ηχογράφηση βοηθά στην αυτοδιόρθωση και στη διασκέδαση! Μία απλούστερη παραλλαγή του παιχνιδιού μπορεί να γίνει χρησιμοποιώντας τα Rory’s Cubes. Μαθαίνουμε τις ημέρες, τους μήνες, να λέμε την ώρα και να μετράμε.
Τυφλόμυγα: Κρύβω μερικά αντικείμενα σε μια αδιαφανή τσάντα ή μέσω αισθητηριακού παιχνιδιού και καθώς ψηλαφίζει το παιδί, είτε πρέπει να βρει τι είναι αυτό που κρατά ή να το περιγράψει για να το μαντέψω.
Κυνήγι θησαυρού: Εκτός από τον κλασσικό τρόπο με τα κρυμμένα αντικείμενα στο χώρο, υπάρχει και η λίστα. Φτιάχνουμε μια λίστα με λέξεις ή εικόνες ανάλογα με το αν γνωρίζει ανάγνωση ή όχι με πράγματα που μπορεί να συναντήσει στη μέρα του. Πρέπει να σημειώσει όσα βρήκε. Πχ. ψιψίνα, ψητό, ψωμί, ψαροκάικο, ψησταριά, ψείρα (ποτέ δεν ξέρεις), ψάρι, ψεκαστήρας.
Κινούμενα σχέδια και παραμύθια: ζητάμε από το παιδί να μας περιγράψει ένα σύντομο επεισόδιο κινουμένων σχεδίων που είδε ή να μας αφηγηθεί το παραμύθι που διάβασε.
Μάντεψε τι ζωγραφίζεις: Το παιδί μας δίνει σαφείς οδηγίες για να ζωγραφίσουμε μια παράσταση που έχει στο μυαλό του, πχ. “ζωγράφισε μία ευθεία γραμμή, δίπλα κάνε άλλη μία. Ένωσέ τις πάνω άκρες μεταξύ τους με μία άλλη γραμμή κλπ”. Εμείς δεν ξέρουμε τι ζωγραφίζουμε, ωστόσο η εικόνα θα αποκαλυφθεί εάν ακολουθήσουμε πιστά τις οδηγίες του παιδιού και φυσικά εάν μας έχει δώσει τις σωστές οδηγίες. Συνήθως το αποτέλεσμα είναι σουρεαλιστικό αλλά έχει κι αυτό την ομορφιά του.
Παζλ: Αν και θεωρείται σιωπηλή ασχολία, μπορούμε μέσω ερωτήσεων να ενθαρρύνουμε τη λεκτική επικοινωνία.
Ψώνια: Καθώς πρόκειται για καθημερινή δραστηριότητα της οικογένειας μπορεί να αποτελέσει το τέλειο πλαίσιο αυτοματοποίησης του ήχου. Από την καταγραφή της λίστας με τα ψώνια, το δρομολόγιο, την επιλογή των προϊόντων, την πληρωμή μέχρι και την τακτοποίησή τους στο σπίτι, δεν υπάρχει λεπτό και λέξη χαμένη.
Αυτοσχέδια βιβλία: Συγκεντρώνουμε εικόνες με λέξεις με τον ήχο-στόχο ή ενθαρρύνουμε το παιδί να τις ζωγραφίσει και φτιάχνουμε ένα βιβλίο με τη δική μας μοναδική και άκρως ενδιαφέρουσα ιστορία για να αφηγηθεί ξανά και ξανά στους οικείους του, πχ. “Ένα σπουδαίο Σάββατο ο Σάκης το σοβαρό σκουλίκι συνάντησε τον Σωτήρη το σαλιωμένο σαλιγκάρι που σήκωνε σίδερα δίπλα στο στοιχειωμένο σπίτι του στρατηγού Στέλιου του σκίουρου.”
![]() |
ΠΗΓΗ |
Περιεχόμενο διδασκαλίας: (Τι θα διδάξω):
Θα διδάξω το μάθημα αναγνώριση των συναισθημάτων.
Στόχοι: (γνώση, στάσεις, δεξιότητες) Γιατί το διδάσκω:
Οι μαθητές να είναι σε θέση:
Διδακτικά, εποπτικά μέσα και υλικά: (Ποια μέσα θα χρησιμοποιήσω).
![]() |
πηγη |
Σύμφωνα με την Ελληνική Εταιρεία Δυσλεξίας και βιβλιογραφικές έρευνες (Firth, 1980, Potvinetal. 2007, Snowling & Stackhouse, 1997), τα στάδια της ορθογραφημένης αυτόματης είναι τα ακόλουθα οκτώ.
1.Σύλληψη της ιδέας και ταυτόχρονα έλεγχο της συνοχής της ιδέας με το υπόλοιπο κείμενο.
2. Εύρεση των κατάλληλων λέξεων οι οποίες θα εκφράσουν την ιδέα.
3. Φωνημική ανάλυση των λέξεων.
4. Γραμματική και ετυμολογική ποιότητα μέσω της κατανόησης του περιεχομένου της πρότασης.
5. Γραφοφωνημική αντιστοίχιση.
6. Η εύρεση των κατάλληλων γραφημάτων με τη βοήθεια των ορθογραφικών κανόνων.
7. Η ανάκληση του κινητικού μοντέλου απεικόνισης των γραφημάτων.
8. Γραφή κειμένου.
Λάθη δυσορθογραφίας δύνανται να οφείλονται σε διαταραχές της οπτικής και ακουστικής αντίληψης, σε διαταραχές της ανάπτυξης του προφορικού λόγου και σε δυσκολία στην οργάνωση του χώρου και του χρόνου. Δυσλειτουργία στο μηχανισμό της οπτικής μνήμης και παρατηρείται έλλειψη παγιωμένου ορθογραφικού συστήματος.
Δυσορθογραφία και συχνά συμπτώματα
Προσθήκη άχρηστων γραμμάτων | σπππππίτι |
Παραλείψεις γραμμάτων | χμα αντι χώμα ποτα αντί πόρτα |
Λανθασμένη ανάγνωση | τώω αντί τρώω |
Διαλεκτικές επιρροές λόγου | κατσίκ αντί κατσίκι |
Αντιστροφή όλης της λέξης | ιζαμ αντί μαζί |
Αντιστροφή φωνηέντων | εατός αντί αετός |
Αντιστροφή στη σειρά συμφώνων | λπένω αντί πλένω |
Αντιστροφή συμφώνου ή φωνήεντος όταν το ένα ακολουθεί το άλλο | γνεεθιλα αντί γενέθλια |
Αντιστροφή συλλαβών | νωπι αντί πίνω |
Λανθασμένη αντίληψη ήχου με ένα σετ γραμμάτων, όπως υ με ου | |
“Νεογραφισμοί”, γράμματα κολλημένα | |
Τα Διαγνωστικά κριτήρια κατά DSΜ-ΙV (1994) για την Διαταραχή της Δυσορθογραφίας είναι:
-Οι
δεξιότητες ορθής γραφής, όπως μετρούνται με σταθμισμένες δοκιμασίες
ατομικά είναι σημαντικά κατώτερες από τις αναμενόμενες της
χρονολογικής ηλικίας του παιδιού, της νοημοσύνης του και της κατάλληλης
για την ηλικία του εκπαίδευσης.
-Η διαταραχή στο Κριτήριο 1
παρεμποδίζει σημαντικά τη σχολική επίδοση ή τις δραστηριότητες της
καθημερινής ζωής (όπου απαιτείται σύνθεση γραπτών κειμένων). Εννοείται
ότι απαιτείται, οι γραμματικά σωστές προτάσεις και η σωστή οργάνωση
παραγράφων.
-Εάν υπάρχει αισθητηριακό έλλειμμα ή βλάβη, οι δυσκολίες
στις δεξιότητες της γραφής είναι πολύ περισσότερες από αυτές που
απορρέουν από την διαταραχή.
Συχνά, η διαταραχή αυτή συνυπάρχει με Διαταραχή της Ανάγνωσης (Δυσλεξία) ή Διαταραχή των Μαθηματικών (Δυσαριθμησία). Είναι πολύ σπάνιο να εμφανιστεί μόνη της. Συνήθως η διαταραχή γίνεται εμφανής στη δεύτερη τάξη του Δημοτικού (αφού έχει προηγηθεί τυπικά επαρκής διδασκαλία στη σύνθεση προτάσεων), μερικές φορές και αργότερα.
Tα λάθη των παιδιών με δυσορθογραφία μπορούν να ταξινομηθούν σε επτά μεγάλες κατηγορίες οι οποίες αναλύονται παρακάτω (Eistienne, 1971) :
1. Λάθη στην τοποθέτηση των γραφημάτων στο χώρο
α. Αντικατάσταση γραμμάτων από άλλα γειτονικών μορφών.
-διαφορετικά προσανατολισμένα (ρ. 9)
-γειτονικής μορφής (γ,χ)
β. Αντιστροφές
-αντιστροφή αρχικού φωνήεντος (αρ, ρα)
-αντιστροφές μέσα στην συλλαβή ή σε διαδοχικά σύμφωνα (τρία, τίρα)
γ. Παράλειψη γραμμάτων ή συλλαβών
δ. Πρόσθεση γραμμάτων ή συλλαβών
ε. Σύνδεση των λέξεων (της μαμάς του-της μαμάστου)
2. Φωνολογικά λάθη
α. Αντικατάσταση άηχου ηχηρού φωνήματος
β. Απλοποίηση συμπλέγματος (βάφτισα, βάφισα)
γ. Αφομοίωση (παγώνω, παγώγω)
δ. Επένθεση (κλαίω, καλαίω)
ε. Παραποίηση φωνηέντων (πέντε, πέντα)
3. Λάθος χρήση (ιστορική ορθογραφία)
4.Λάθη στη χρήση διαφορετικών γραμμάτων ενός ίδιου ήχου: ευχαριστώ-εφχαριστώ.
5.
Λάθη συμφωνίας γραμματικής κλίσης. Τα παιδιά με δυσορθογραφία μπορεί να
γνωρίζουν τους γραμματικούς κανόνες αλλά δεν μπορούν να τους
εφαρμόσουν.
6. Αντικατάσταση λέξεων: γάτα-σκύλος
7. Ομόηχες λέξεις: λύπη-λείπει.
Στρατηγικές αντιμετώπισης της δυσορθογραφίας:
-δουλεύουμε την ορθογραφική μνήμη(Berry, 2006)
-δίνουμε άμεση διόρθωση του λάθους ώστε ο μαθητής να απομνημονεύει σωστά το λάθος
-προσπαθούμε να σημειώνουμε τα σωστά ορθογραφημένα σημεία και όχι τα λάθη
-μετράμε το σωστό αριθμό λέξεων
-εξασκούμε την αντιγραφή (δείχνοντας τη λέξη στόχο και στη συνέχεια την κρύβουμε για να τη συγκρατήσει στη μνήμη του)
-είμαστε σίγουροι ότι ο μαθητής κατανοεί καλά το είδος κειμένου που γράφει και τις συγκεκριμένες απαιτήσεις
-στοχεύουμε σε μία ορθογραφία σωστά προετοιμασμένη
-συμβουλεύουμε
το μαθητή όταν γράφει κάτι που δεν ξέρει ορθογραφικά να το αφήνει κενό ή
να βάζει κάποιο σημάδι. Έτσι δεν θα καθυστερεί και θα οδηγείται
δίδοντας προτεραιότητα σε ό,τι πρέπει (Scala, Marilyn, 2001)
-ορθογραφία με κενά
-ασκήσεις πολλαπλής επιλογής (όχι πάνω από 3 επιλογές)
-περιορίζουμε τον αριθμό λέξεων εκμάθησης και προσπαθούμε οι συγκεκριμένες λέξεις να έχουν μία θεματική δομή
-αποκωδικοποιούμε φωνητικά τις λέξεις
-δουλεύουμε τις αναλογίες των λέξεων
-δημιουργούμε με το μαθητή ένα οδηγό κειμενικής παραγωγής (κείμενο που διηγείται, επιχειρηματολογίας, κανόνες ..)
-οπτικό σχεδιάγραμμα έκθεσης (χρώματα, σχήματα, σύμβολα).
Ένα στα 20 παιδιά προσχολικής ηλικίας θα εμφανίσει συμπτώματα τραυλισμού και 1 στα 100 θα συνεχίσει να τραυλίζει στη σχολική ηλικία και στην ενήλικη ζωή του.
Ο τραυλισμός εμφανίζεται συνήθως με τη μορφή επανάληψης φθόγγων, συλλαβών, ακόμη και ολόκληρων λέξεων, ενώ συχνά συνοδεύεται και από τα παρατεταμένα κενά μεταξύ των λέξεων. Σε ακραίες περιπτώσεις δεν εκφέρεται καν λόγος, παρά το γεγονός ότι τα όργανα που σχετίζονται με την ομιλία λειτουργούν κανονικά και ενώ το άτομο ξέρει πολύ καλά εκ των προτέρων τι θέλει να πει. Πολλά από τα άτομα που έχουν προβλήματα τραυλισμού συνήθως αντιμετωπίζουν και άλλα ψυχολογικά προβλήματα, τάσεις κοινωνικής απομόνωσης και άλλες φοβίες που σχετίζονται με την επαφή με άλλα άτομα.
Ο τραυλισμός εμφανίζεται συνήθως σε παιδιά ηλικίας 3 έως 6 ετών. Περίπου το 60% με 80% των περιπτώσεων καταφέρνει να διαχειριστεί με επιτυχία τα προβλήματα στην εκφορά του λόγου, ενώ ένα μικρότερο ποσοστό δεν μπορεί να τα ξεπεράσει. Ο τραυλισμός παρατηρείται συχνότερα σε άνδρες παρά σε γυναίκες. Τα παιδιά που τραυλίζουν συχνά νιώθουν ντροπή και άγχος όταν πρέπει να μιλήσουν, γεγονός που επιδεινώνει την κατάστασή τους.
Ακόμα και σήμερα είναι πεποίθηση πολλών ενηλίκων που τραυλίζουν ότι δεν μπορούν να κάνουν τίποτα για τον τραυλισμό τους. Παρότι, από τη στιγμή που ο τραυλισμός γίνει χρόνιος, δεν υπάρχει θεραπεία με την έννοια της ίασης, ο ενήλικος και ο έφηβος που τραυλίζει μπορεί να μειώσει την ένταση και τη συχνότητα των στιγμών του τραυλισμού, να αλλάξει την ομιλία του σε έναν εύκολο και αποδεκτό τρόπο ομιλίας και να μειώσει στο ελάχιστο τις λειτουργικές συνέπειες που μπορεί να έχει ο τραυλισμός στη ζωή του.
Οι επιστήμονες πάντως συγκλίνουν στο ότι η εμφάνιση τραυλισμού σχετίζεται με νευρολογικά ή ψυχολογικά αίτια. Υπό πίεση, η εμφάνισή του εντείνεται. Αλλά υπεύθυνα, θεωρούνται σήμερα και τα γονίδια. Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία τα δύο τρίτα των περιπτώσεων συνδέονται με κάποιου είδους κληρονομικότητα.
Υπάρχουν τρόποι που μπορούν να βοηθήσουν τους ανθρώπους που πάσχουν στη βελτίωση της εκφοράς λόγου. Για παράδειγμα, ειδικά τμήματα υπό την εποπτεία ειδικών λογοθεραπευτών-ψυχοθεραπευτών βοηθούν τα άτομα με τραυλισμό στη βελτίωση της ομιλίας μέσω ειδικών προγραμμάτων. Μία μέθοδος που εφαρμόζεται με επιτυχία εστιάζει στο λεξιλόγιο που τα άτομα αυτά χρησιμοποιούν ήδη άνετα χωρίς να εμφανίζουν προβλήματα. Επίσης, υπάρχει και η υιοθέτηση τεχνικών ομιλίας που δεν εξαφανίζουν μεν το πρόβλημα αλλά το αμβλύνουν αισθητά. Ένας άλλος τρόπος, τέλος, αντιμετώπισης του τραυλισμού είναι… μέσω του τραγουδιού, αφού πρόκειται για μια λειτουργία που εκκινεί από το δεξιό ημισφαίριο του εγκεφάλου. Όπως είναι γνωστό, άλλωστε, όταν το ένα εγκεφαλικό ημισφαίριο δεν λειτουργεί σωστά, το άλλο τότε αναλαμβάνει να καλύψει το κενό.
Αν και η λογοθεραπεία μπορεί να βοηθήσει αποτελεσματικά τα παιδιά, οι γονείς, οι φίλοι και οι δάσκαλοί τους επίσης πρέπει να συνδράμουν. Οι ειδικοί συνιστούν να προσπαθήσετε να κρατήσετε το παιδί μακριά από στρεσογόνες καταστάσεις. Επίσης να του αφήνετε χρόνο και αν αρχίσει να τραυλίζει, καθησυχάστε το και διαβεβαιώστε το ότι δεν υπάρχει πρόβλημα.
Πηγη![]() |
πηγη |
Άργησε να μιλήσει, ελπίζω να μη σημαίνει αυτό κάτι για το σχολείο», «Δεν μπορεί να πει καλά το “ρ”, πότε θα το καταφέρει;», «O δάσκαλος μου είπε ότι είναι πολύ κακός στην ορθογραφία, θα δούμε αν θα διορθωθεί». Είναι μερικές από τις συχνότερες ανησυχίες των γονιών, καθώς το παιδί τους από μωρό γίνεται νήπιο και κατόπιν… υποψήφιος μαθητής. Στο παρελθόν ανάλογες δυσκολίες δεν θα προκαλούσαν τίποτα παραπάνω από τις παρατηρήσεις των γονιών. Σήμερα όμως οι μαθησιακές δυσκολίες καθώς και τα προβλήματα λόγου, επικοινωνίας και ομιλίας μπορούν να λυθούν με μερικές επισκέψεις στο λογοθεραπευτή. Πότε να απευθυνθείτε σε ειδικό και πώς μπορεί να βοηθήσει το παιδί σας;
«θάσος» αντί για «δάσος».
Αρκετά παιδιά γύρω στην ηλικία των 4 ετών δεν μπορούν να πουν καλά
κάποιο γράμμα (κυρίως το «ρ» ή το «σ»), μπερδεύουν φθόγγους που απαιτούν
παρόμοια θέση της γλώσσας στο στόμα (π.χ. το «β» και το «δ») ή φθόγγους
που έχουν την ίδια θέση, αλλά διαφέρουν ηχητικά (π.χ. το «δ» με το
«θ»). Τα προβλήματα άρθρωσης δεν είναι ιδιαίτερα ανησυχητικά και
συνήθως διορθώνονται με τη βοήθεια λογοθεραπευτή σε μικρό χρονικό
διάστημα (από δύο εβδομάδες μέχρι και μερικούς μήνες). O λογοθεραπευτής
εξηγεί στο παιδί πού πρέπει να τοποθετήσει τη γλώσσα και τα χείλη του,
με ασκήσεις τις οποίες χρειάζεται να επαναλαμβάνει και στο σπίτι με τη
βοήθεια των γονιών του. Είναι πιθανό όμως το ίδιο το παιδί να
«καθαρίσει» μόνο του το γράμμα που δυσκολεύεται να πει με την πάροδο του
χρόνου. Ωστόσο, είναι καλό να λυθεί το πρόβλημα πριν ξεκινήσει το
σχολείο, γιατί είναι πιθανό να δημιουργηθεί γενικότερη σύγχυση στη
μαθησιακή διαδικασία.
αντί για «το παιχνίδι μου έσπασε».
Η φράση αυτή αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα παιδιού με ιδιαίτερα
απλοποιημένη έκφραση. Η γενικότερη ανώριμη εικόνα ενός παιδιού 4-5 ετών
συμπληρώνεται με το χαμηλό συντακτικό επίπεδο (π.χ. το παιδί δεν
χρησιμοποιεί άρθρα στις προτάσεις ή «κόβει» τα ρήματα) και το φτωχό
λεξιλόγιο. Φυσιολογικά, σε αυτή την ηλικία τα παιδιά πρέπει να
κατονομάζουν ακόμα και αντικείμενα που δεν βλέπουν, να κατανοούν έννοιες
(όπως τα χρώματα), να μπορούν να περιγράψουν μια εικόνα ή να πουν ένα
σύντομο παραμύθι. Η λογοθεραπεία βοηθά το παιδί μέσα από το παιχνίδι
(κάρτες, πλαστελίνη, παιχνίδια ρόλων) να αυξήσει τα ερεθίσματά του και
επομένως να βελτιώσει τις γλωσσικές του επιδόσεις.
Πρόκειται για πρόσκαιρο φαινόμενο που συνήθως το ξεπερνά μόνο του το
ίδιο το παιδί σε μικρό χρονικό διάστημα. Αντίθετα, ο τραυλισμός που
παρουσιάζεται σε μεγαλύτερη ηλικία είναι πιο δύσκολος στην αντιμετώπισή
του και χρειάζεται παρακολούθηση από λογοθεραπευτή, γιατί είναι πιθανό
να παραμείνει.
Το παιδί λέει επαναλαμβανόμενες συλλαβές (π.χ. «μα-μα», «μπα-μπα»).
Συνδυάζει δύο λέξεις μεταξύ τους και φτιάχνει μικρές προτάσεις (π.χ. «όχι νάνι», «μαμά άτα»).
Η ομιλία του είναι κατανοητή από τους περισσότερους ανθρώπους.
Oι προτάσεις που σχηματίζει είναι
μεγαλύτερες, μπορούν να έχουν οκτώ ή περισσότερες λέξεις, αλλά ο μέσος
όρος είναι προτάσεις περίπου 4-5 λέξεων.
Λέξεις όπως «είναι», «είσαι», «είμαστε»
χρησιμοποιούνται μέσα σε προτάσεις (π.χ. «O Νίκος είναι ο πατέρας της
Μαρίας»), ενώ και λειτουργικές λέξεις, όπως «μέσα», «πάνω», «ένα»,
χρησιμοποιούνται σωστά μέσα σε προτάσεις.
Συνήθως το παιδί καταφέρνει να προφέρει και δύσκολους ήχους, όπως «τ», «τς», «λ», «ρ», «β» και «θ».
Χρησιμοποιεί σωστά όλους τους ήχους στην ομιλία του.
Χρησιμοποιεί σωστά τη γραμματική σε πολλές προτάσεις και ερωτήσεις.
Σημαντικό είναι να παρακολουθείτε την εξέλιξη του παιδιού σας και αν
υποψιαστείτε κάποια προβλήματα, να κρατάτε και ένα ημερολόγιο σχετικά με
τη συμπεριφορά του, το λόγο και τη σκέψη του. Απευθυνθείτε σε
λογοθεραπευτή αν το παιδί σας παρουσιάζει δυσκολίες σε σχέση με τα
παιδιά της ηλικίας του.