ΔΙΑΣΠΑΣΗ ΠΡΟΣΟΧΗΣ & ΥΠΕΡΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑ ΣΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ (Τεχνικές)

πηγη

Τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότεροι γονείς και εκπαιδευτικοί ανησυχούν για τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν τα παιδιά προσχολικής ηλικίας να συγκεντρωθούν, να πειθαρχήσουν σε κανόνες, να τακτοποιούν τα πράγματά τους και να ηρεμούν. Οι γονείς απευθύνονται στις/στους παιδαγωγούς και περιγράφουν πως η κατάσταση στο σπίτι είναι ανυπόφορη και δυσλειτουργική γιατί τα παιδιά τους είναι παρορμητικά, έχουν υπερκινητικότητα και δεν τους προσέχουν καθόλου. Φοβούνται ή δεν γνωρίζουν πώς να αντιμετωπίσουν την κατάσταση. Υπάρχουν πολλοί γονείς που παραβλέπουν τις δυσκολίες και δείχνουν να μην έχουν τη δύναμη να αντιμετωπίσουν την πραγματικότητα, οπότε και δεν απευθύνονται σε κάποιον για να τον συμβουλευτούν.

Η ίδια εικόνα εμφανίζεται και στο σχολείο, όπου εκεί αυτές οι συμπεριφορές γίνονται πιο διακριτές καθώς τα παιδιά καλούνται να βάλουν σε εφαρμογή τις γνωστικές, κινητικές και κοινωνικές τους δεξιότητες. Οι εκπαιδευτικοί αγωνιούν από τη μια για τις επιπτώσεις αυτής της συμπεριφοράς στην εύρυθμη λειτουργία της ομάδας της τάξης αλλά φοβούνται ακόμη περισσότερο (αν δεν έχουν τις απαραίτητες γνώσεις) μια πιθανή διάγνωση για διαταραχή ελλειμματικής προσοχής με ή χωρίς υπερκινητικότητα (ΔΕΠ-Υ). Πρόκειται για ένα αρκετά συχνό πρόβλημα (τουλάχιστον ένας μαθητής σε κάθε τάξη) που αναγνωρίζεται στην προσχολική ηλικία και που εκφράζεται με δυσκολίες στη διαδικασία της μάθησης και στη συμπεριφορά.

Καλό είναι να είμαστε προσεκτικοί και να μην προχωρήσουμε σε βιαστικά συμπεράσματα ως εκπαιδευτικοί αλλά να φανούμε ψύχραιμοι και να καταγράψουμε σε όλους τους τομείς ανάπτυξης τη συμπεριφορά των παιδιών με συγκεκριμένες περιγραφές. Συνήθως τα παιδιά, σε αυτή την ηλικία, δυσκολεύονται να περιορίσουν την κινητικότητά τους και να ελέγξουν τις ορμές τους. Είναι απρόσεκτα, κάνουν σκανταλιές, τρέχουν και χοροπηδούν, συγκεντρώνουν για μικρά διαστήματα την προσοχή τους. Είναι μέρος της φυσιολογικής τους ανάπτυξης να είναι υπερδραστήρια. Ένα ζωηρό ή «άτακτο» παιδί μπορεί να μην έχει ΔΕΠΥ αλλά να είναι απλά γεμάτο ενέργεια πού δεν ξέρει πού και πώς να τη διοχετεύσει. Στη ΔΕΠΥ τα χαρακτηριστικά αυτά εμφανίζονται με ακραίο τρόπο, δυσκολεύουν την καθημερινότητα του παιδιού στο σπίτι και στο σχολείο μειώνουν την λειτουργικότητά του σε καθημερινή βάση. Τα αίτια της διαταραχής αυτής μπορεί να είναι βιολογικά, ψυχολογικά ή κοινωνικά, ενώ τα βασικά συμπτώματά της είναι τρία: η υπερδραστηριότητα, η απροσεξία και η παρορμητικότητα.

πηγη

Συμβαίνει και το αντίστροφο. Ένα παιδί γεμάτο ένταση, που βιάζεται, κάνει ζημιές από «αδεξιότητα», δεν μπορεί να ακολουθήσει τις οδηγίες και συνεχώς κινείται πάνω-κάτω, πιθανά να χρειάζεται περαιτέρω διάγνωση από ειδικούς και όχι μια απλή οριοθέτηση δράσεων και συμπεριφοράς στο σχολικό και οικογενειακό περιβάλλον. Γιαυτό, απαραίτητη κρίνεται μία πρώτη συζήτηση με την/τον παιδαγωγό του παιδιού καθώς οι δυσκολίες πρέπει να εντοπίζονται από τους γονείς ή την/τον νηπιαγωγό πριν το παιδί προχωρήσει στο Δημοτικό. Η έγκαιρη διάγνωση και παρέμβαση βοηθά το ίδιο το παιδί αλλά και το περιβάλλον του (σχολικό, οικογενειακό, κοινωνικό) να μειώσει τις δευτερογενείς δυσκολίες που θα εμφανιστούν (ειδικές μαθησιακές διαταραχές, υψηλά επίπεδα άγχους, διαταραχές λόγου, ομιλίας, συντονισμού κινήσεων, κ.ά.).

Οι βασικές ειδικότητες που θα βοηθήσουν το παιδί με ΔΕΠΥ είναι ο Ειδικός παιδαγωγός, ο Εργοθεραπευτής και η/ο Ψυχολόγος Συμβουλευτικής ή η/ο Κοινωνική/ός Λειτουργός.
Οι άξονες πάνω στους οποίους θα κινηθεί η παρέμβαση στο παιδί με ΔΕΠΥ είναι τρεις:

1. Βελτίωση των μηχανισμών συγκέντρωσης της προσοχής
2.Ενίσχυση των μοντέλων σχεδιασμού και πράξης
3.Οικοδόμηση και στήριξη της αυτοπεποίθησης του παιδιού

Ένα παιδί με ΔΕΠΥ δυσκολεύεται να παρακολουθήσει το μάθημα, να οργανώσει τον προφορικό και γραπτό λόγο, να οργανώσει παιχνίδια και δραστηριότητες, να συνεργαστεί και να συνάψει σχέσεις με τους συμμαθητές του. Διακατέχεται από αυξημένο στρες, θυμό, εντάσεις και χαμηλή αυτοεκτίμηση. Συγκρούεται συχνά με τους γονείς και τους φίλους του γιατί δεν μπορεί να ελέγξει την παρορμητικότητά του. Αισθάνεται ότι κουράζεται εύκολα και δεν μπορεί να ακολουθήσει τις απαιτήσεις του σχολείου, πιστεύει ότι δεν το αγαπούν. Νιώθει ότι δεν αντέχει άλλο τις παρατηρήσεις και τις τιμωρίες.

πηγη

Αυτό που χρειάζεται ένα παιδί που έχει διαγνωστεί με ΔΕΠΥ είναι η καλή οργάνωση της καθημερινότητάς του και η σταθερή επανά- ληψη των δραστηριοτήτων ρουτίνας. Η κλινική ψυχολόγος και ειδική παιδαγωγός Λίνα Συμεωνίδου μας δίνει τις απαραίτητες οδηγίες και πρακτικές για να μπορέσει η/ο νηπιαγωγός να βοηθήσει αποτελεσματικά το παιδί με ΔΕΠΥ αλλά και την υπόλοιπη ομάδα των συμμαθητών/τριών.

Ένα παιδί με ΔΕΠΥ στην τάξη του νηπιαγωγείου αποτελεί μια καθημερινή πρόκληση για την εκπαιδευτικό. Προκειμένου να αντεπεξέλθει θα χρειαστεί πολλαπλά εφόδια:
• την πλήρη κατάρτιση και γνώση σχετικά με τη διαταραχή
• την κατανόηση της σημασίας της διαφοροδιάγνωσης: η ΔΕΠΥ δεν είναι διαταραχή της συμπεριφοράς : το παιδί με ΔΕΠΥ δεν το θέλει που συμπεριφέρεται έτσι, υποφέρει κι αυτό όπως και οι άλλοι γύρω του και ας μην είναι άμεσα εμφανές
• την αποδοχή της διαφορετικότητας
• την επιμονή να βοηθήσει, με εφαλτήριο την απεριόριστη και άνευ όρων αγάπη για το παιδί
• τη φαντασία για τη συνεχή ανεύρεση τρόπων διαχείρισης των δυσκολιών του παιδιού και αυτών που ανακύπτουν για το σύνολο της τάξης

Αρχικά η νηπιαγωγός οφείλει να αφιερώσει ικανό χρόνο στη συστηματική παρατήρηση του μαθητή με ΔΕΠΥ ώστε να φτάσει να αναγνωρίζει πότε διασπάται, πότε μπαίνει σε υπερδραστηριότητα, πότε χάνει τον αυτοέλεγχο του και «γλιστράει» στην παρόρμηση. Στη συνέχεια θα ήταν χρήσιμο να συναντηθεί με τους γονείς του παιδιού και να ενημερωθεί για τους δικούς τους τρόπους διαχείρισης στο σπίτι ή ακόμη και να ζητήσει τη συνεργασία με τους ειδικούς που ενδεχομένως δουλεύουν θεραπευτικά μαζί του. Τέλος, η νηπιαγωγός «ακούει» το παιδί και τις δικές του περιγραφές και αφηγήσεις σχετικά με τις δυσκολίες του. Αξιοποιώντας κριτικά όλες τις παραπάνω πληροφορίες, μπορεί να ενεργοποιήσει πρακτικές και τεχνικές όπως:
Την ώρα της παρεούλας, κρατάει το μαθητή δίπλα της (ως «βοηθό»), του θέτει συχνά ερωτήματα και προνοεί να μη βρίσκεται κοντά σε κάποιο συμμαθητή που τον αποδιοργανώνει
Τοποθετεί τους κανόνες του σχολείου και της τάξης (οπτικοποιημένους) καθώς και τις συνέπειές τους σε κεντρικό σημείο και αν χρειάζεται τους επαναλαμβάνουμε καθημερινά
Δεν «τιμωρεί» για την υπερκινητικότητα ή την απουσία προσοχής αλλά μόνο για την παραβίαση των κανόνων
Οι παρατηρήσεις της ως προς τη συμπεριφορά του παιδιού μέσα στην τάξη, είναι κυρίως επιβραβεύσεις, σαφείς και συγκεκριμένες για τις θετικές συμπεριφορές, ενώ οι παρατηρήσεις για αρνητικές συμπεριφορές θα ήταν καλό να διατυπώνονται με θετικό τρόπο πχ. όχι «μη σκαρφαλώνεις» αλλά «ξέρω ότι είσαι φοβερός ορειβάτης, αλλά θα μπορούσες τώρα να βοηθήσεις τον Νίκο να φτιάξει εκείνο το κάστρο;»
Δεν επιτρέπει το στιγματισμό του μαθητή, μέσω μειωτικών χαρακτηρισμών από τους συμμαθητές του ή τους άλλους εκπαιδευτικούς
Όποτε αλληλεπιδρά με το μαθητή, επιδιώκει να έχει βλεμματικό συντονισμό μαζί του ή να χρησιμοποιεί τη σωματική επαφή (το άγγιγμα) προκειμένου να διατηρήσει την προσήλωση του
Χρησιμοποιεί ηχητικά σήματα (καμπανάκι, χρονόμετρο, μουσικό κομμάτι, διακριτές αλλαγές του χρώματος και του τόνου φωνής της) που ενημερώνουν για την έναρξη και τη λήξη μιας δραστηριότητας
Χρησιμοποιεί οπτικά σήματα και εποπτικά μέσα (ταμπέλα με το σήμα του stop, γαντόκουκλες) για ανανέωση της προσοχής του μαθητή.
Tου επιτρέπει να εκτονώνεται συχνότερα από τα άλλα παιδιά μέσω της κίνησης (τουαλέτα, ανάθεση ευθυνών: φέρε μου , σε παρακαλώ, τα Α4 από το γραφείο…)
Δημιουργεί μια όμορφη και ζεστή γωνιά χαλάρωσης μέσα στην τάξη, που αποκλείει την οπτική επαφή με τον περιβάλλοντα χώρο, με τη χρήση κουρτινών, ώστε να μπορεί να απομονώνεται ο μαθητής όταν χρειάζεται να επιτύχει αυτορρύθμιση
Εντάσσει στο καθημερινό προγραμματισμό περισσότερες ψυχοκινητικές δραστηριότητες καθώς και δραστηριότητες χαλάρωσης και ηρεμίας (διαφόρων τύπων αναπνοές, ταξίδια φαντασίας…)
Αξιοποιεί τις νέες τεχνολογίες (λογισμικά επανατροφοδότησης) ως μέσο να αιχμαλωτίσει το ενδιαφέρον και τη συγκέντρωση της προσοχής

Ας μην ξεχνάμε πως η σχολική τάξη λειτουργεί σαν μικρογραφία της κοινωνίας μας και πως οι ιδιαιτερότητες του καθένα και η διαφορετικότητα γίνονται πρόκληση και πρόσκληση μαζί για την/τον παιδαγωγό να τα συνταιριάξει για την ενδυνάμωση και τον εμπλουτισμό της ομάδας και όχι τη διάλυσή της μέσα από τον στιγματισμό και την περιθωριοποίηση. Η παιδική λογοτεχνία λειτουργεί πάντα ενισχυτικά προς το έργο των παιδαγωγών σε περιπτώσεις ένταξης παιδιών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες. Ένα χρήσιμο και απολαυστικό βιβλίο για τη ΔΕΠΥ στο σχολείο είναι «Το κόκκινο κουτί» της Γλυκερίας Γκρέκου από τις εκδόσεις Ψυχογιός, που μας βοηθά να καταλάβουμε την αγωνία των παιδιών με ΔΕΠΥ, των γονέων του αλλά και των παιδαγωγών, με χιούμορ και αισιόδοξη προοπτική στον τρόπο διαχείρισης των δυσκολιών μέσα στην τάξη.

Διαβάστε περισσότερα

Πηγη

Διαχείριση Θυμού : Κοινωνική Ιστορία (Social Story)

πηγη

ΕΡΓΑΛΕΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΜΑΘΗΣΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΘΥΜΟΥ κοινωνική ιστορία from Eva Skanavi

Ένα γράμμα μια ιστορία (Υλικό 131 Σελίδες)!

πηγη

Ένα γράμμα μια ιστορία - 24 Έμμετρα Παραμύθια

 (Υλικό 131 Σελίδες)!

Ένα γράμμα μια ιστορία - 24 Έμμετρα Παραμύθια from iliadis ilias

Τροχός Γραμμάτων.Παιχνίδι και φύλλα εργασίας για τα παιδιά της πρώτης δημοτικού, για τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες (Υλικό 148 σελίδες!)

πηγη

Τροχός Γραμμάτων.Παιχνίδι και φύλλα εργασίας για τα παιδιά της πρώτης δημοτικού, για τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες

Υλικό 148 σελίδες!

Τροχός Γραμμάτων.Παιχνίδι και φύλλα εργασίας για τα παιδιά της πρώτης δημοτικού, για τα παιδιά με μαθησιακές και άλλες δυσκολίες και για τα παιδιά του νηπιαγωγείου. (http://blogs.sch.gr/goma/) (http://blogs.sch.gr/epapadi/) from Παπαδημητρακοπούλου Τζένη

Η γραμματική σε 48 σελίδες! Υλικό με ασκήσεις για το δημοτικό.

πηγη

Η γραμματική σε 48 σελίδες!

Υλικό με ασκήσεις για το δημοτικό

 

efolisylis by on Scribd

Το παιδί που τραυλίζει εκφράζει τη δυσκολία του με συσπάσεις

πηγη

O τραυλισμός είναι γνωστός από τα πολύ παλιά χρόνια. Eίναι μια διαταραχή του ρυθμού της ομιλίας, κατά την οποία το παιδί επαναλαμβάνει ήχους, συλλαβές ή λέξεις ή τις επιμηκύνει, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να πει αυτό που θέλει εκείνη τη στιγμή. Eμφανίζεται συνήθως σε παιδιά μεταξύ 2-5 ετών, ηλικία ευαίσθητη, αφού σ’ αυτή την περίοδο το παιδί αναπτύσσει τις γλωσσικές του δεξιότητες και ξεκινά τα πρώτα του βήματα σε κέντρο προσχολικής εκπαίδευσης.

Υπολογίζεται ότι περίπου το 5% όλων των παιδιών θα τραυλίσουν για κάποιο διάστημα της ζωής τους, το οποίο διαρκεί από μερικές βδομάδες μέχρι και αρκετά χρόνια. Γενικά, συναντάμε τον τραυλισμό στο 1% του πληθυσμού.

Εμφανίζεται κυρίως στα αγόρια, η αντιστοιχία είναι 3-4 αγόρια προς 1 κορίτσι.

Το παιδί που τραυλίζει εκφράζει τη δυσκολία του με συσπάσεις στο πρόσωπο ή με κινήσεις στα χέρια ή στα κάτω άκρα, καθώς και με συναισθηματικές εκδηλώσεις, όπως κοκκίνισμα, δυσαρέσκεια.

Όλα τα παιδιά δεν τραυλίζουν με τον ίδιο τρόπο και επηρεάζονται από τις συνθήκες του περιβάλλοντος. Aνάμεσα στα 5 με 10 χρόνια ξεκαθαρίζει η εξέλιξη του τραυλισμού, δηλαδή ή παραμένει και είναι μικρού βαθμού στα δύο τρίτα των περιπτώσεων ή στις υπόλοιπες περιπτώσεις εξελίσσεται και αυξάνει σε συχνότητα και ένταση και σε πολύ σοβαρές περιπτώσεις φθάνει μέχρι την ουσιαστική αλαλία.

Γενικά ελαττώνεται όταν το παιδί διαβάζει με δυνατή φωνή, όμως, ακόμα κι όταν δεν τραυλίζει, παρατηρούνται σχεδόν πάντα τα ίδια χαρακτηριστικά του τραυλισμού, όπως διαταραχή στο ρυθμό και στη μελωδία, μονότονη φωνή.

Συχνά, οι γονείς αναφέρουν ότι παρατήρησαν τα πρώτα συμπτώματα τραυλισμού έπειτα από ένα φόβο ή ένα τραυματικό βίωμα. Aργότερα, στην παιδική ηλικία ή την εφηβεία, μπορεί να παρουσιαστεί τραυλισμός κάποιες φορές αιφνίδια, ύστερα από ένα συναισθηματικό σοκ.

Συνήθη αίτια

Aν αναζητήσουμε τους αιτιολογικούς παράγοντες, θα διαπιστώσουμε ότι είναι πολλοί, όπως η κληρονομικότητα, οι διάφορες νευρολογικές διαταραχές ή οι διαταραχές της πλευρίωσης, της χωροχρονικής αντίληψης κ.λπ. Σημαντικό επίσης ρόλο φαίνεται να παίζει και η στάση των γονιών στις φυσιολογικές δυσκολίες στη ροή της ομιλίας του μικρού παιδιού (2-4 ετών), όπου υπερβολικό άγχος και ανησυχία από την πλευρά τους μπορεί να ενισχύσει τα αισθήματα φόβου και να εγκαταστήσει ένα φυσιολογικό παροδικό «τραυλισμό».

Το 2010, για πρώτη φορά, ερευνητές απομόνωσαν τρία γονίδια που ενοχοποιούνται για τον τραυλισμό, ακόμη όμως μελετάται. Φαίνεται, λοιπόν, ότι ο τραυλισμός είναι το αποτέλεσμα διάφορων παραγόντων που βρίσκονται σε αλληλεπίδραση μεταξύ τους.

Τι μπορείτε να κάνετε…

• Περιμένετε μερικά δευτερόλεπτα ώσπου το παιδί σας ολοκληρώσει αυτό που έχει να πει προτού αρχίσετε να μιλάτε.

• Μειώστε τον αριθμό των ερωτήσεών σας στο παιδί.

• Αντί να το ρωτάτε για όσα λέει, σχολιάστε τα χωρίς να του προκαλείτε αμηχανία.

•Χρησιμοποιείτε τις εκφράσεις του προσώπου σας και τη γλώσσα του σώματος για να καταλάβει το παιδί σας ότι προσέχετε το περιεχόμενο αυτού που θέλει να σας πει και μην επικεντρώνεστε στον τρόπο που το λέει.

• Να ασχολείστε μαζί του κάθε μέρα για συγκεκριμένη ώρα και στο διάστημα αυτό να δίνετε στο παιδί την αμέριστη προσοχή σας. Να το αφήνετε να επιλέγει τι θα ήθελε να κάνει, και να του επιτρέπετε να σας κατευθύνει σε δραστηριότητες. Να αποφασίσει το ίδιο αν θα μιλήσει ή όχι. Να του μιλάτε αργά, χαλαρά, ήρεμα με πολλές παύσεις. Αυτό το μοντέλο μπορεί να αποτελέσει σημαντικό κίνητρο για το παιδί, ώστε να οικοδομήσει σχέση εμπιστοσύνης μαζί σας.

• Βοηθήστε όλα τα μέλη της οικογένειάς σας να μάθουν να μιλούν με τη σειρά και ν’ ακούν, ώστε τα παιδιά που τραυλίζουν να διευκολύνονται όταν υπάρχουν λίγες παύσεις και έχουν την προσοχή των άλλων.

• Αν το παιδί φέρει για συζήτηση το θέμα του τραυλισμού του, μην διστάσετε να μιλήσετε μαζί του ειλικρινά, διαβεβαιώνοντάς το ότι θα το ξεπεράσει.

• Προσπαθήστε να μειώσετε τυχόν σχόλια και επικρίσεις που ενδεχομένως εισπράττει από τους γύρω. Να τους ενημερώσετε ώστε να μην του μιλούν γρήγορα, να μην το διακόπτουν και να μην του κάνουν ερωτήσεις.

• Πάνω από όλα, όμως, να μεταφέρετε στο παιδί το μήνυμα ότι το αποδέχεστε όπως είναι, είτε τραυλίζει είτε όχι.

• απευθυνθείτε σε ειδικό

Τι να αποφεύγετε…

• Nα χρησιμοποιείτε εκφράσεις του τύπου «ηρέμησε», «σκέψου προτού μιλήσεις» ή «μίλα πιο αργά».

• Nα τονίζετε τον τρόπο που μιλάει το παιδί.

• Nα το διακόπτετε όταν μιλάει.

• Nα συμπληρώνετε τις προτάσεις του, επειδή δεν αντέχετε να περιμένετε να τις ολοκληρώσει με το ρυθμό του.

 • Να το κριτικάρετε ή να το εκθέτετε σε δύσκολες καταστάσεις.

 • Να το υπερπροστατεύετε και να είστε χαλαροί στα όρια και στην πειθαρχία.

από το βιβλίο: Μεγαλώστε ευτυχισμένα παιδιά, Α. Καππάτου

Πηγη 

Μαθηματικά ΣΤ' Δημοτικού, υλικό 110 σελίδες!

πηγη

Μαθηματικά ΣΤ' Δημοτικού, υλικό 110 σελίδες!

Mathimatika-St-Dimotikou-te... by on Scribd

Εγχειρίδιο με ασκήσεις για παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες Δ΄ Δημοτικού βασισμένο στο σχολικό βιβλίο της γλώσσας

πηγη

Εγχειρίδιο με  ασκήσεις για παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες Δ΄ Δημοτικού βασισμένο στο σχολικό βιβλίο της γλώσσας

Για να μπορέσετε να διαβάσετε και να κατεβάσετε το υλικό πατήστε στο σύνδεσμο Διαβάστε περισσότερα

ΠΗΓΗ

 

Προπαίδεια και Ζωγραφική;...Και βέβαια!Διασκεδαστικός τρόπος εκπαίδευσης!

Προπαίδεια και Ζωγραφική;...Και βέβαια!

Διασκεδαστικός τρόπος εκπαίδευσης!

Ιδέες...

πηγη

πηγη

πηγη

πηγη

πηγη

πηγη

πηγη

πηγη

 

Λεξιλόγιο βασισμένο στις ενότητες του βιβλίου της Γλώσσας για τη Δ τάξη Δημοτικού Σχολείου. (Υλικό με ασκήσεις)

πηγη

Λεξιλόγιο βασισμένο στις ενότητες του βιβλίου της Γλώσσας για τη Δ τάξη Δημοτικού Σχολείου.

Εξαιρετικό Υλικό 33 σελίδες!

Δεξιλόγιο Δ΄ Δημοτικού by on Scribd

Οι δάσκαλοι στη θέση των μαθητών και οι μαθητές σωστοί δάσκαλοι!

πηγη

Μια ολιγόλεπτη ταινία που δημιουργήθηκε από τους μαθητές και τους εκπαιδευτικούς του Ε.Ε.Ε.Ε.Κ. Βόλου, μάς δημιουργεί πολλά και διαφόρων αποχρώσεων συναισθήματα αλλά τελικά, βοηθά ώστε να ριζοβολήσει το χαμόγελο στα χείλη μας…

 Τούτο εδώ  το φιλμάκι έλαβε μέρος στον διαγωνισμό δημιουργίας ταινίας μικρού μήκους, τον οποίο προκήρυξε το Ελληνικό Παρατηρητήριο ΕΠΑΠΙΔΕ για τη Διαπολιτισμική Παιδεία και Εκπαίδευση, σε συνεργασία με το Τμήμα Κινηματογράφου της Σχολής Καλών Τεχνών του ΑΠΘ με θέμα :

«Xτίζοντας ένα πολύχρωμο σχολείο».

Τί θα γινόταν αν οι δάσκαλοι έπαιρναν την θέση των μαθητών και αντίστροφα;

Μπορεί ένα παιδί, γίνεται ένας έφηβος να «διδάξει» κάτι στους ενήλικους;

Μήπως τα μαγικά κλειδιά για μια ευτυχή και ισορροπημένη ζωή είναι κρυμμένα στην παιδικότητά μας;

Η ταινία που με ενδιαφέρον παρακολουθούμε εδώ, προσπαθεί να αναρωτηθεί για τα παραπάνω ερωτήματα, στηριζόμενη σε εμπειρίες από την εκπαίδευση παιδιών με αναπηρίες.

Πηγη

Η Γραμματική για Β Δημοτικού σε 50 μαθήματα..Υλικό

πηγη

Για να διαβάσετε το βιβλίο στην οθόνη του υπολογιστή σας κάντε κλικ στο παράθυρο του issuu που ακολουθεί ή πατήστε στον παρακάτω σύνδεσμο:

Για να κατεβάσετε το βιβλίο στον υπολογιστή σας πατήστε στον παρακάτω σύνδεσμο:

 

Πηγη

Στο σχολείο, το κλειδί θετικής συμπεριφοράς.

πηγη

«Το κλειδί για την επίλυση πολλών προβλημάτων συμπεριφοράς μαθητών, είναι μέσα στο κάθε σχολείο», επεσήμανε ο Μιχάλης Μάγος, Διευθυντής του Δημοτικού Σχολείου Καθαρής στη Λάρνακα, μιλώντας στην «24», στις 8 Μαϊου 2018, στο περιθώριο της τελετής βράβευσης σχολείων που εφάρμοσαν καλές πρακτικές πρόληψης της βίας και της νεανικής παραβατικότητας, κατά τη σχολική χρονιά 2017 – 2018. Το σχολείο του, εφάρμοσε το Πρόγραμμα ΠροΘΕΣυ (Σχολικό Σύστημα Προώθησης Θετικής Συμπεριφοράς), που όπως μας είπε ο Μ. Μάγος, «αντιμετωπίζει τη συμπεριφορά σαν ένα αντικείμενο μάθησης». Πρόσθεσε ότι «με βάση αυτό, αλλάξαμε τον τρόπο που προσεγγίζουμε τα παιδιά – αντί να τους κάνουμε παρατήρηση, δίνουμε έπαινο στις θετικές συμπεριφορές, οπότε παρατηρήσαμε θετική επίδραση». Η Επιστημονικά Υπεύθυνη του Προγράμματος ΠροΘΕΣυ, Δρ. Λευκή Κουρέα, Επίκουρη Καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Λευκωσίας, τόνισε ότι στην επιτυχία αυτής της προσέγγισης, «έχει βαρύνουσα σημασία, η στήριξη και ενθάρρυνση μιας γερής διευθυντικής ηγεσίας, ενός βοηθητικού εξωτερικού παράγοντα, μιας ενδοσχολικής ομάδας- πυρήνα – δηλαδή έχει σημασία, μια γερή φωνή εκπαιδευτικών, που προσπαθούν σιγά σιγά να σπάσουν αντιστάσεις…».
Να αναφέρουμε ότι η τελετή βράβευσης, οργανώθηκε από το Συμβούλιο για την Πρόληψη και Αντιμετώπιση της Εγκληματικότητας (Υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης) και το Παρατηρητήριο για τη Βία στο Σχολείο (Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού), στα κεντρικά γραφεία της ΠΟΕΔ στη Λευκωσία, στην παρουσία του Υπουργού Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης Ιωνά Νικολάου, της Γενικής Διευθύντριας του Υπουργείου Παιδείας Αίγλης Παντελάκη, της Επιτρόπου Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού Λήδας Κουρσουμπά, του Επιτρόπου Εθελοντισμού και βουλευτών.
Βραβεύτηκαν 7, επαινέθηκαν άλλα 7
Στην εκδήλωση της 8^ης τρέχοντος, βραβεύτηκαν τα ακόλουθα 7 σχολεία: Λύκειο Ιδαλίου για τη Δράση «Μαζί μπορούμε». Α΄ Τεχνική Σχολή Λευκωσίας για τη Δράση «Η αγωγή υγείας, βασικό συστατικό της εκπαίδευσης». Περιφερειακό Γυμνάσιο Λιβαδιών Λάρνακα για τη Δράση «Επίτευξη ομαλού κλίματος στο σχολείο». Δημοτικό Σχολείο Δερύνεια Γ΄ για τη Δράση «Τα παιδιά διοργανώνουν…πρωτάθλημα Σκορ 4». Δημοτικό Σχολείο Λεμεσού ΙΗ Αγίου Αντωνίου για τη Δράση «Κτίζοντας γέφυρες, οικοδομώντας εμπιστοσύνη». Δημοτικό Σχολείο Αγίου Αντωνίου Λευκωσία, για τη Δράση «Αγαπώ, Προλαβαίνω, Μαθαίνω» και Δημοτικό Σχολείο Καθαρής-Δημήτρη Λιπέρτη Λάρνακα, για τη Δράση «Δημιουργώντας ένα θετικό και ασφαλές περιβάλλον στο σχολείο, μέσω του Συστήματος Προώθησης Θετικής Συμπεριφοράς – ΠροΘεΣυ».

πηγη

Έπαινοι αποδόθηκαν στα ακόλουθα σχολεία: Λύκειο Πολεμιδιών για τη Δράση «Συνεργαζόμαστε, δρούμε, προχωρούμε». Παγκύπριο Γυμνάσιο Λευκωσία για τη Δράση «Δραστηριότητες που βοηθούν στην πρόληψη και μείωση της παραβατικής συμπεριφοράς». Β΄ Τεχνική Σχολή Λεμεσού «Γρηγόρης Αυξεντίου», για τη Δράση «Ευαισθητοποίηση της σχολικής κοινότητας σε θέματα εθελοντισμού, σεβασμού του σχολικού περιβάλλοντος και του κοινωνικού συνόλου, με στόχο τη μείωση της παραβατικότητας». Β΄ Δημοτικό Σχολείο Παλουριώτισσας (ΚΒ), για τη Δράση «Χρώματα και αρώματα – μουσικά μονοπάτια – υγιές παιχνίδι – φιλαναγνωσία». Δημοτικό Σχολείο Πέγειας για τη Δράση «Ανάπτυξη θετικών στάσεων συμπεριφοράς και κοινωνικών δεξιοτήτων από τους μαθητές». Δημοτικό Σχολείο Λεμεσού ΙΣΤ Ζακακίου, Πολύκαρπου Βλάχου, για τη Δράση «Ένα χαρούμενο και δραστήριο διάλειμμα», «Όλοι ίσοι στο παιγνίδι, στην παρέα, στη ζωή», «Ενιαία σχολική πολιτική για τη συμπεριφορά και την πειθαρχία». Δημοτικό Σχολείο Πάνω Λευκάρων για τη Δράση «Σεβόμαστε, επικοινωνούμε, συμμετέχουμε, αλλάζουμε». Στη διάρκεια της εκδήλωσης, πραγματοποιήθηκε Έκθεση Καλών Πρακτικών, από εκπροσώπους σχολικών μονάδων και Έκθεση Προγραμμάτων/Δράσεων, από εκπροσώπους κρατικών υπηρεσιών, κοινωνικών φορέων και μη κυβερνητικών οργανισμών.
Ορισμοί προβληματικής συμπεριφοράς
Σύμφωνα με το Πρόγραμμα ΠροΘΕΣυ (Σχολικό Σύστημα Προώθησης Θετικής Συμπεριφοράς), οι προβληματικές συμπεριφορές, διαβαθμίζονται ως εξής, ανάλογα με το επίπεδο σοβαρότητάς τους: Ασήμαντες, είναι οι συμπεριφορές σύντομης διάρκειας, που δεν παρεμποδίζουν τη διδασκαλία και μάθηση. Π. χ. το παιδί ονειροπολεί, σταματά για λίγο, καθώς εργάζεται. Ήπιες, είναι οι συμπεριφορές χαμηλής συχνότητας, που παραβιάζουν τους κανόνες της τάξης, αλλά δεν παρεμποδίζουν σε σοβαρό βαθμό τη διδασκαλία και μάθηση. Π. χ. το παιδί φωνάζει, χωρίς να σηκώνει το χέρι, σηκώνεται από τη θέση του,
παίζει με αντικείμενα στο μάθημα, γράφει σημειώματα. Χρόνιες, είναι οι συμπεριφορές που διακόπτουν το μάθημα, ή παρεμποδίζουν τη μάθηση, εξαιτίας της αυξημένης συχνότητας. Επίσης, ήπιες συμπεριφορές που όταν επαναληφθούν, τρεις-τέσσερις φορές την ίδια μέρα, τότε κρίνονται ως χρόνιες. Π. χ. το παιδί αντιμιλά στον εκπαιδευτικό, δεν κάνει την εργασία, σηκώνεται από τη θέση του. Σοβαρές, είναι οι συμπεριφορές που παρουσιάζουν απειλή στην ασφάλεια και τάξη του σχολικού περιβάλλοντος, καθώς και χρόνιες συμπεριφορές που επαναλαμβάνονται πολλές φορές την ίδια βδομάδα. Π. χ. παράνομες συμπεριφορές, φυσική βία, ασέβεια, βρισιές».

πηγη

Συχνότητα προβλημάτων και αξίες
Η σχετική έρευνα, σε σχέση με τη συχνότητα των προβλημάτων συμπεριφοράς, κατέδειξε τα ακόλουθα:
*Μιλά με άλλους, καθώς διδάσκει ο δάσκαλος: 72%.
*Παίζει – ρίχνει αντικείμενα στο μάθημα: 61%.
*Διακόπτει το μάθημα, χωρίς να σηκώνει χέρι: 50%.
*Καθυστερεί ή αρνείται να εργαστεί στο μάθημα: 44%.
*Σηκώνεται από τη θέση του: 39%.
* Κοροϊδεύει: 33%.
*Ενοχλεί τα πράγματα συμμαθητών του: 22%.
*Αντιμιλά στον δάσκαλο: 22%.
*Τσακώνεται με άλλους (αυλή ή τάξη): 22%.
*Δεν κάνει την κατ’ οίκον εργασία: 11%.
*Βρίζει: 11%.
*Απομονώνει άλλα παιδιά: 11%.
*Καθυστερεί να προσέλθει στην τάξη: 6%.
*Κάνει χειρονομίες: 6%.
*Λέει ψέματα: 6%.
*Μιλά στη σιωπηρή εργασία: 6%.
*Κάνει εργασίες άλλων μαθημάτων στο μάθημα: 6%.
*Δεν συνεργάζεται στην ομάδα: 6%.
Μέσω του Προγράμματος, προωθούνται οι ακόλουθες αξίες: Σεβασμός: α) Είμαι ενεργός ακροατής. β) Χρησιμοποιώ ευγενικές λέξεις. γ) Σηκώνω το χέρι. δ) Κρατώ το επίπεδο της φωνής μου από 0 έως 2. Υπευθυνότητα: α) Μπαίνω στην τάξη μόλις χτυπήσει το κουδούνι. β) Ακολουθώ τις οδηγίες του δασκάλου μου. Ασφάλεια: α) Ζητώ άδεια όταν θέλω να σηκωθώ. β) Διατηρώ τον αυτοέλεγχό μου. γ) Χρησιμοποιώ υλικά και εργαλεία με προσοχή.

Είκοσι χρόνια στις ΗΠΑ και Ευρώπη
Σύμφωνα με τη Δρα Λευκή Κουρέα, το Πρόγραμμα «ΠροΘΕΣυ, «τεκμηριώνεται επιστημονικά, για τουλάχιστον είκοσι χρόνια, στις ΗΠΑ, στον Καναδά, στην Αυστραλία και σε ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Νορβηγία, Ολλανδία, Βρετανία, Φινλανδία και Γερμανία. Στα σχολεία όπου εφαρμόζεται, παρουσιάζεται μείωση των προβλημάτων συμπεριφοράς, αύξηση των μαθησιακών αποτελεσμάτων και βελτίωση του σχολικού κλίματος». Η Δρ. Κουρέα, μας είπε ότι το ΠροΘΕΣυ εφαρμόστηκε πιλοτικά, σε δύο δημοτικά σχολεία της Λεμεσού, μετά από ευρωπαϊκή χρηματοδότηση που έλαβε η ίδια, στο πλαίσιο του Έβδομου Προγράμματος Πλαισίου για Έρευνα και Τεχνολογική Ανάπτυξη. Η χρηματοδότηση προήλθε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, σε ανοικτό διεθνή διαγωνισμό, στην κατηγορία «Άνθρωποι» με κατεύθυνση τη Δράση Marie Skłodowska – Curie International Outgoing Fellowship. Η χρηματοδότηση αυτή, αποτελεί τριετή εφαρμοσμένη εκπαιδευτική έρευνα μεικτής μεθοδολογίας, σε Δημοτικά σχολεία της Αμερικής και της Κύπρου. Για τον σκοπό αυτό, είχε υπογραφεί συμφωνία εταίρων για τη διεξαγωγή της έρευνας, μεταξύ του Πανεπιστημίου Κύπρου και του University of North Carolina at Charlotte.

πηγη

Ποινές και τιμωρίες, αυξάνουν την παραβατικότητα
«Το συγκεκριμένο ερευνητικό έργο», όπως ανέφερε η Δρ. Κουρέα, αποτελεί καινοτόμο πρόταση στα εκπαιδευτικά δρώμενα της Κύπρου. Απώτερος σκοπός του, είναι ο ανασχεδιασμός της πειθαρχίας σε σχολικές μονάδες, με έμφαση στη δημιουργία και ανάπτυξη ασφαλούς, θετικού και ενιαίου σχολικού περιβάλλοντος, μέσα από πολυ-επίπεδη προσέγγιση πρόληψης και αντιμετώπισης μαθησιακών και συμπεριφορικών προβλημάτων.
Στο επίκεντρο, τέθηκε ένα ζήτημα που απασχολεί διαρκώς τους εκπαιδευτικούς, αυτό των προβλημάτων συμπεριφοράς, ήπιας ή και χρόνιας μορφής, που παρουσιάζουν οι μαθητές. Βάσει των αποτελεσμάτων της σχετικής έρευνας, προέκυψε πως όταν το σχολείο εστιάζει μόνο στον μαθησιακό τομέα, δεν είναι αρκετό, για μεγιστοποίηση των μαθησιακών αποτελεσμάτων. Διαπιστώθηκε επίσης, πως η αντιμετώπιση προβλημάτων συμπεριφοράς πυροσβεστικού χαρακτήρα (π. χ. αποβολές, ποινές, τιμωρίες) αυξάνουν την παραβατικότητα και τα προβλήματα συμπεριφοράς, μακροχρόνια. Έτσι, στο πλαίσιο του προγράμματος, το κάθε σχολείο προχώρησε σε ανασχεδιασμό της πειθαρχίας, δίνοντας έμφαση στη δημιουργία και ανάπτυξη ασφαλούς, θετικού και ενιαίου σχολικού περιβάλλοντος, για πρόληψη και αντιμετώπιση μαθησιακών προβλημάτων, αλλά και προβλημάτων συμπεριφοράς. Αρχικά, τα δύο εμπλεκόμενα σχολεία, προχώρησαν σε καταγραφή των προβληματικών συμπεριφορών. Στη συνέχεια, καθορίστηκαν κοινές σχολικές αξίες και αναμενόμενες συμπεριφορές για όλους, δημιουργήθηκαν κοινά σχέδια μαθήματος για διδασκαλία βασικών συμπεριφορών σε όλες τις τάξεις, ενώ παράλληλα καταρτίστηκε ένα σύστημα επιβράβευσης των παιδιών. Τα πρώτα βήματα εφαρμογής του Προγράμματος, παρουσιάστηκαν σε συνέδριο, που πραγματοποιήθηκε τον Ιούνιο 2016, στο Πανεπιστήμιο Κύπρου. Σύμφωνα με τη σχετική παρουσίαση, παρατηρήθηκαν τα εξής:
α) Η μείωση προβλημάτων συμπεριφοράς, απαιτεί συστηματική και συλλογική προσέγγιση στο σχολείο. β) Η συνεχής έμφαση σε χρόνια προβλήματα συμπεριφοράς, αυξάνει τα προβλήματα αυτά και δεν συμβάλλει στην πρόληψη. γ) Η πρόληψη εστιάζεται στο ότι οι κοινωνικές δεξιότητες, διδάσκονται με παρόμοιο τρόπο, όπως οι μαθησιακές δεξιότητες».

Αντί παρατηρήσεις, έπαινοι…
Ειδικότερα, σε ό,τι αφορά το Δημοτικό Σχολείο Καθαρής Λάρνακας, (με 300 μαθητές και 26 εκπαιδευτικούς), όπου το Πρόγραμμα, διαρκείας τριών χρόνων, εφαρμόστηκε φέτος για πρώτη φορά, ο Διευθυντής του Μιχάλης Μάγος, μας είπε ότι «πρόκειται για πρωτογενή πρόληψη, για όλα τα παιδιά, έστω κι αν δεν έχουν πρόβλημα». Συνέχισε, εξηγώντας: «Καταγράφουμε τα πάντα στο σχολείο –  αν ο συνάδελφος εφάρμοσε τις πρακτικές που του υποδείξαμε και βέβαια, τη συμπεριφορά του  μαθητή στην αυλή και στην τάξη. Το κλειδί για την επίλυση πολλών προβλημάτων, είναι κατά 80%, μέσα στο κάθε σχολείο και όχι σε ένα εξωτερικό φορέα. Όταν ένας μαθητής, δεν ξέρει μαθηματικά, λέμε ότι θα τον μάθει μαθηματικά, το σχολείο. Όμως, όταν δεν ξέρει να συμπεριφέρεται, λέμε ότι δεν τον έμαθαν οι γονείς του να συμπεριφέρεται και του βάζουμε τις φωνές. Το Σχολικό Σύστημα Προώθησης Θετικής Συμπεριφοράς, αντιμετωπίζει τη συμπεριφορά, σαν ένα αντικείμενο μάθησης. Ξεκινήσαμε από την περσινή χρονιά – καταγράφαμε συμπεριφορές των παιδιών, στην τάξη και στην αυλή, είδαμε τα προβλήματα στο σχολείο, που προκαλούσαν μεγαλύτερο πρόβλημα, φτιάξαμε σχέδια μαθημάτων και κοιτάξαμε συγκεκριμένες συμπεριφορές. Για παράδειγμα, πολλά παιδιά δεν μπορούσαν να μπουν στην τάξη και σταθήκαμε στην ενότητα, «ενεργός ακροατής». Ποια είναι τα χαρακτηριστικά της ενότητας; Καθορίσαμε τα στάδια και υποδείξαμε στα παιδιά, βιντεάκια όπου βλέπουν τη σωστή συμπεριφορά και αυτά που πρέπει να κάνουν. Για να τους εμπεδωθεί το μήνυμα αυτό, αλλάξαμε τον τρόπο που τα προσεγγίζαμε – αντί να τους κάνουμε παρατήρηση, δίναμε έπαινο στις θετικές συμπεριφορές, οπότε παρατηρήσαμε θετική επίδραση».

Πρώτα πρέπει να αλλάξουν νοοτροπίες…
Μιχάλης Μάγος: «Σημαντικό στοιχείο του Προγράμματος, είναι η πολλαπλή επιμόρφωση του προσωπικού. Στην αρχή, όταν το παρουσιάσαμε, οι συνάδελφοι ήταν επιφυλακτικοί. Δεν μπορούσαν να σκεφτούν, π. χ. ότι δεν πρέπει να θυμώσουν σε κάποιο μαθητή, που κάνει αταξίες. Κι εγώ στην αρχή, είχα τις αμφιβολίες μου για το Πρόγραμμα, γιατί μάθαμε να βλέπουμε με καχυποψία, κάτι καινούργιο – μέχρι που νιώσαμε ότι η μπάλα, είναι στα πόδια μας… Ό,τι γινόταν, γινόταν από εμάς, οι αποφάσεις παίρνονταν από εμάς. Οι επί μέρους διαφωνίες μεταξύ μας, φέρνουν αποτέλεσμα, γιατί υπάρχει κοινή γραμμή στο τι γίνεται στο σχολείο και είναι ένα από τα δυνατά στοιχεία του Προγράμματος. Φυσικά, από τα σημαντικά στοιχεία του προγράμματος, είναι το γεγονός ότι η Δρ. Λευκή Κουρέα, είναι δίπλα μας, όποια απορία και να έχουμε».
Λευκή Κουρέα: «Βλέπουμε ότι για να γίνει αλλαγή σε μια σχολική μονάδα, πρέπει πρώτα να αλλάξουν νοοτροπίες κι αυτό δεν είναι καθόλου εύκολο, στο δικό μας κυπριακό συγκείμενο. Ένα πρώτο σημείο, είναι να δούμε τις αντιδράσεις των ενηλίκων του σχολείου, γιατί ό,τι και να κάνουμε, δεν θα δουλέψει, αν οι ενήλικες δεν έχουν πεισθεί ότι αυτό που θα κάνουν θα τους ωφελήσει σε επαγγελματικό-προσωπικό επίπεδο. Βοηθά λοιπόν, μια γερή, υποστηρικτική, ενθαρρυντική ηγεσία, ένας βοηθητικός εξωτερικός παράγοντας, μια ενδοσχολική ομάδα-πυρήνας, μια γερή φωνή εκπαιδευτικών που προσπαθούν σιγά σιγά να σπάσουν αντιστάσεις…Την πρώτη χρονιά εφαρμογής είχαμε αντιστάσεις. Σιγά σιγά όμως και αξιολογώντας και το πόσο καλά εφαρμόζουμε το Πρόγραμμα, που είναι κάτι πέραν των δεδομένων, χρόνο με το χρόνο αλλάζουμε πράγματα».
Μιχάλης Μάγος: «Μέσα στα χρόνια, στηρίξαμε με αυθορμητισμό, πολλά προγράμματα. Είναι η πρώτη φορά, που δουλεύω με πρόγραμμα, που το βλέπω υποσχόμενο. Στην αρχή το έβλεπα με αρκετή επιφύλαξη, αλλά πείσθηκα, όταν είδα στη συνέχεια, ότι αλλάζει θετικά, κάποιους συναδέλφους. Δεν είναι όλοι γεννημένοι δάσκαλοι και δεν έχουν όλοι, την ικανότητα να στέκονται και να επηρεάζουν μαθητές. Όμως τους συναδέλφους που δεν έχουν την ικανότητα να επηρεάζουν μαθητές, εύκολα τους πλάθει. Υπάρχει ένα υποστηρικτικό περιβάλλον, που τους βοηθά και τους ίδιους».

Πηγη

Προπαίδεια!...Υλικό με φύλλα εργασίας

Μαθαίνω την προπαίδεια!

Αρχείο

Download

 

  Αρχείο: Download

Αρχείο: 

 Download

 Download 

Download 

Αρχείο:

Download

Το «αδέξιο» παιδί (Αναπτυξιακή Διαταραχή Συντονισμού)

πηγη

Το «αδέξιο» παιδί (Αναπτυξιακή Διαταραχή Συντονισμού)

Νευροαναπτυξιακή διαταραχή, γνωστή ως. Αναπτυξιακή Διαταραχή του Κινητικού Συντονισμού...

Υλικό 37 σελίδων

Για να μπορέσετε να το διαβάσετε ή να το κατεβάσετε πατήστε ΕΔΩ