ΕΡΜΗΝΕΥΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΠΑΙΔΙΚΗ ΖΩΓΡΑΦΙΑ

πηγη

Η παιδική ζωγραφιά έχει όλα τα στοιχεία του εικαστικού έργου: σχέδιο, χρώμα, σύνθεση, μορφή και περιεχόμενο. Βλέποντας ένα παιδί να ζωγραφίζει και ακούγοντας τις ερμηνείες που δίνει για τις ζωγραφιές του, είναι σαν να διαβάζουμε την ψυχή του, επειδή μπορούμε να βγάλουμε συμπεράσματα για τη ζωή του, τους προβληματισμούς του και τις ανησυχίες τους. Η γλώσσα των εικόνων στο παιδί, φανερώνει την νοητική και ψυχολογική του εξέλιξη, αποτυπώνει αυτό που βλέπει ή νιώθει , με τον τρόπο που εκείνο το αντιλαμβάνεται.
Μέσα από τα παιδικά σχέδια, μαθαίνουμε ποιες είναι οι θέσεις του παιδιού, οι στάσεις, οι διαθέσεις, οι αντιδράσεις του, οι φόβοι και οι ενοχές του. Γι το λόγο αυτό και τα παιδικά σχέδια είναι αντικείμενο μελέτης από εκπαιδευτικούς, ψυχολόγους και ψυχιάτρους, σε μια προσπάθεια να κατανοήσουν καλύτερα την παιδική ψυχή.

Όταν καλούμε να ερμηνεύσουμε την παιδική ζωγραφιά, στρέφουμε την προσοχή μας:
* Στον τρόπο που γράφει και καλύπτει το χαρτί
*Στην επιλογή των χρωμάτων και της φόρμας
*Στον τρόπο που επιλέγει να προβάλλει τον εαυτό του
*Πια είναι τα ενδιαφέροντα, οι ανησυχίες και οι αφηγηματικές του προτιμήσεις.
Η προτίμηση των χρωμάτων στην παιδική ζωγραφιά έχει σχέση με την ηλικία, το χαρακτήρα και την ψυχολογική κατάσταση του παιδιού. Μέσα από τα χρώματα το παιδί εκφράζεται. Γενικά οι ανοιχτοί τόνοι χρωμάτων δείχνουν εξωστρέφεια, ενώ οι σκοτεινοί την εσωστρέφεια του χαρακτήρα. Η ερμηνεία που δίνεται στην επιλογή των χρωμάτων από το παιδί, είναι οι εξής:
*Πολυχρωμία: αίσθηση χαράς και γιορτής
*Έντονα χρώματα: τα παιδιά την ώρα της ζωγραφικής τους δημιουργίας βρίσκονται σε κατάσταση έντασης.
*Επικράτηση κόκκινου χρώματος: το κόκκινο χρώμα δηλώνει δυναμισμό. Δηλώνει ζωηρές συγκινήσεις και ενστικτώδεις παρορμήσεις. Η συνεχής χρήση του από τα παιδιά, ίσως υποδηλώνει και κάποια νευρωτική συμπεριφορά.
*Επικράτηση του πορτοκαλί χρώματος: το πορτοκαλί χρώμα δηλώνει ζεστή συμπεριφορά, ηρεμία και συναισθηματισμό
*Επικράτηση του κίτρινου χρώματος: δηλώνει δυναμισμό, φιλοδοξία και έντονη δράση.
*Επικράτηση του καφέ χρώματος: το καφέ χρώμα δείχνει ενοχή.
*Επικράτηση του μπλε χρώματος: τα παιδιά που χρησιμοποιούν το μπλε, δείχνουν ανεπτυγμένη λογική και ρυθμιζόμενη συναισθηματική συμπεριφορά.
*Επικράτηση του πράσινου χρώματος: δηλώνει επιμονή, πείσμα, επιθυμία για διάκριση καθώς και στροφή στον εαυτό του.
*Επικράτηση ροζ χρώματος: είναι χρώμα που χρησιμοποιείτε κυρίως από τα κορίτσια και δηλώνει την γυναικεία φύση και την αίσθηση ηρεμίας.
*Η επικράτηση του μαύρου: το προτιμούν κυρίως τα εσωστρεφή παιδιά. Συμβολίζει τον φόβο, την ανησυχία και την επιθυμία περιθωριοποίησης.
*Επικράτηση του γκρίζου: χρησιμοποιείται κυρίως από παιδιά εσωστρεφή, δύσκολα και με πνεύμα αντιλογίας.
*Επικράτηση του άσπρου: τα δειλά παιδιά φτιάχνουν μικρά σχέδια αφήνοντας το υπόλοιπο χαρτί κενό
Το παιδί, μέσα από την παιδική ζωγραφιά, εκφράζεται μέσω τον συμβόλων. Εκφράζει την εσωτερική του ζωή και την εσωτερική του αναγκαιότητα. Συχνά αυτό που δεν μπορεί να πει, αυτό που το στεναχωρεί, το φοβίζει ή το προβληματίζει. Η ερμηνεία, λοιπόν της παιδικής ζωγραφιάς είναι διάσπαρτη από συμβολισμούς, οι κυριότεροι από αυτούς είναι οι εξής:
*Το δεξί μισό του χαρτιού: εκφράζει την λογική και αντιπροσωπεύει τον πατρικό πόλο ή αντικείμενα τοποθετημένα στο δεξί μέρος του χαρτιού δείχνουν εξωστρέφεια και δυναμισμό.
*Το αριστερό μισό του χαρτιού: αντιπροσωπεύει τον μητρικό πόλο και συμβολίζει την στροφή προς το παρελθόν.
*Το μουτζούρωμα: με το μουτζούρωμα το παιδί μπορεί να θέλει να κρύψει κάτι που αυθόρμητα ήρθε στο φως. Κατά τους ψυχολόγους το μουτζούρωμα, αποτελεί σύμπτωμα μεγάλης ψυχοκινητικότητας και απουσίας αναστολών.
*Η καρδιά: συμβολίζει τα πρώτα αισθηματικά σκιρτήματα των παιδιών
Το σπίτι: συμβολίζει τις σχέσεις του παιδιού με την οικογένειά του. Αν η γραμμή του σπιτιού είναι πατημένη και παχιά υποδηλώνει ένα παιδί επιθετικό, απαιτητικό. Ένα σπίτι χωρίς παράθυρα, σημαίνει ότι το παιδί, δεν νιώθει άνετα σ’ αυτό. Ένα καλοζωγραφισμένο σπίτι είναι η έκφραση ενός πλήρους ισορροπημένου παιδιού.
*Το τζάκι : είναι σύμβολο συντροφικότητας, θαλπωρής και αγάπης. Αν ο καπνός της καμινάδας κατευθύνεται δεξιά, το παιδί κοιτάζει αισιόδοξα το μέλλον • αν κατευθύνεται προς τα αριστερά δηλώνει εσωστρέφεια. Και τέλος αν ο καπνός κρύβει τον ήλιο είναι ένδειξη κατάθλιψης
*Ο ήλιος: συμβολίζει συχνά τον πατέρα του παιδιού και από το μέγεθος που επιλέγει το παιδί να του δώσει, εκφράζει τη σημασία που αποδίδει το τελευταίο στο ρόλο του πατέρα.
Το παιδί μέσα από την παιδική ζωγραφιά ανακαλύπτει έναν τρόπο έκφρασης που το ικανοποιεί, απολαμβάνει την ώρα τις ζωγραφικής και ζωγραφίζει με λεπτομέρεια τα όσα σχεδιάζει. Γι το λόγο αυτό καλό θα ήταν να μην επεμβαίνουμε στην παιδική ζωγραφιά. Ο δικός μας ρόλος καλό θα ήταν να είναι βοηθητικός και υποστηρικτικός, έτσι ώστε να βοηθήσουμε να παιδιά να ανακαλύψουν τις αλήθειες, τις έννοιες, την πραγματικότητα. Το παιδί που ζωγραφίζει είναι ένα παιδί που μαθαίνει να βλέπει.


Πηγή

Ποια είναι τα στάδια φυσιολογικής εξέλιξης ανάπτυξης του λόγου και της επικοινωνίας;

Ο προφορικός λόγος είναι άµεσα συνδεδεµένος µε την αναπτυξιακή πορεία του παιδιού αφού είναι το εργαλείο µε το οποίο συμμετέχει στη µαθησιακή διαδικασία. Είναι σημαντικό οι κάθε είδους διαταραχές που μπορούν να προσβάλουν το παιδί αλλά και τον ενήλικα, να μπορούν να προληφθούν ή έστω να αντιμετωπιστούν σε
αρχικό στάδιο. Γι’ αυτό το λόγο είναι καλό ο γονιός να γνωρίζει έναν οδηγό με κάποια στάδια ανάπτυξης του λόγου, για τα πρώτα χρόνια ζωής του παιδιού τα οποία είναι και τα πιο σημαντικά. Παρακάτω παρατείθενται τα στάδια αυτά από την γέννηση του παιδιού εώς τα 4 χρόνια. Με μεγαλύτερη έμφαση στην ηλικία από ο έως 12 μηνών και 2,6 χρονών θα πρέπει να τα έχει εκδηλώσει αυτά τα στάδια καθώς και τα υπόλοιπα στάδια.
Το κλάμα που χαρακτηρίζει τη χρονική περίοδο από τη γέννηση έως τον έκτο μήνα περίπου είναι ο πρώτος τρόπος επικοινωνίας του παιδιού με το περιβάλλον του. Με το κλάμα εκδηλώνεται η πείνα , ο πόνος ή η αδιαθεσία του παιδιού. Σ΄ αυτήν την χρονική περίοδο το μωρό αναγνωρίζει φωνές, χαμογελά όταν του μιλάνε, εντοπίζει τον ήχο γυρνώντας το κεφάλι, ηρεμεί με την ανθρώπινη φωνή, αρχίζει και κάνει χειρονομίες που υποδεικνύουν τι θέλει.
Ξαφνικά περίπου τον έκτο μήνα αρχίζει η περίοδος του βαβίσματος και διαρκεί έως τον δωδέκατο μήνα. Το βάβισμα χαρακτηρίζεται από την παραγωγή σειρών από συλλαβές που μοιάζουν με τις συλλαβές των γλωσσικών ερεθισμάτων και έχουν την μορφή <<σύμφωνο-φωνήεν- σύμφωνο-φωνήεν>>. Για παράδειγμα, το βρέφος παράγει τις συλλαβικές σειρές (μπαμπαμπα) και (ντανταντα) και σιγά περιλαμβάνει το συνδιασμό διαφορετικών συλλαβών (μπανταντι) και (παπουκι). Οι παραγωγές του βρέφους δεν φέρνουν καμία σημασία. Η ωρίμανση των φωνητικών οργάνων που συντελείται σε αυτήν την περίοδο ανάπτυξης (4ο – 6ο μήνα) μπορεί να οδηγήσει στο συμπέρασμα ότι το βάβισμα είναι αποτέλεσμα εξελικτικών αλλαγών στα φωνητικά όργανα. Παρ΄ όλα αυτά, πρέπει να τονισθεί ότι το βάβισμα εξαρτάται και από την έμφυτη γλωσσική ικανότητα του ανθρώπου, αφού είναι κοινό γνώρισμα όλων των βρεφών ανεξάρτητα από τη γλώσσα που κατακτούν (έναρθρη ή νοηματική).
Οι πρώτες λέξεις του παιδιού δεν έχουν την μορφή των λέξεων της γλώσσας των ενηλίκων. Παρ’όλα αυτά, είναι αναγνωρίσιμες γιατί εμφανίζονται με σταθερή φωνολογική δομή (σύμφωνο-φωνήεν) και με συγκεκριμένη σημασία . για παράδειγμα, ένα παιδί δεκατριών μηνών χρησιμοποιεί τη μονοσύλλαβη λέξη <<μπι>> για να αναφερθεί στην πιπίλα του. Χαρακτηριστικό γνώρισμα των πρώτων λέξεων είναι η επανάληψη της ίδιας συλλαβής, π.χ. μαμά, μπαμπά, γιαγιά, παππού, τουτού κλπ.
Ύστερα από μελέτη της ανάπτυξης του λεξιλογίου στο παιδί, παρατηρήθηκε ότι η κατάκτηση των νέων λέξεων δεν ακολουθεί μια σταθερή πορεία. Από την παραγωγή της πρώτης λέξης (1ο έτος)έως το δεύτερο έτος της ηλικίας, το παιδί δεν παράγει περισσότερες από 50 έως 100 λέξεις. Περίπου στην ηλικία των 2 ετών , πραγματοποιείται η <<έκρηξη λεξιλογίου>>. Η έκρηξη του λεξιλογίου μπορεί να συντελεστεί νωρίτερα σε ηλικία 18 ή 20 μηνών ή αργότερα έως την ηλικία των 2,6 ετών περίπου. Έκρηξη του λεξιλογίου ονομάζεται η ραγδαία ανάπτυξη στην κατανόηση και παραγωγή νέων λέξεων. Μέσα σε έξι μήνες, το λεξιλόγιο του παιδιού ξεπερνά της 500 λέξεις. Το παιδί μαθαίνει περίπου πέντε έως εννιά λέξεις την ημέρα μέχρι την ηλικία των έξι ετών. Πρέπει να σημειωθεί ότι οι ατομικές αποκλίσεις είναι μεγάλες σ’ αυτήν την περίπτωση, αλλά η <<έκρηξη του λεξιλογίου>> είναι ένα φαινόμενο που παρατηρείται σε όλα τα παιδιά με φυσιολογική γλωσσική ανάπτυξη (Guasti 2002).

Ποια είναι τα στάδια φυσιολογικής εξέλιξης ανάπτυξης του λόγου και της επικοινωνίας:
 

Από 0-6 μηνών
Το παιδί πρέπει να αντιδρά στους ήχους, να κοιτάει ή να στρέφει το κεφάλι του προς την πηγή τους, να παράγει ήχους, να κάνει βλεμματική επαφή, να αναγνωρίζει τη φωνή της μητέρας του, να αλληλεπιδρά, όπως για παράδειγμα να χαμογελά όταν του μιλάτε.
7-12 μηνών
Το παιδί καταλαβαίνει και αποκρίνεται στο όνομα του, καταλαβαίνει το όχι και το ναι, καταλαβαίνει τις απλές εντολές και γνώριμα αντικείμενα π.χ. δώσε μου τη μπάλα, ακούει όταν του μιλάμε, παράγει μία ή περισσότερες λέξεις και κυρίως ουσιαστικά.
13-18 μηνών
Έχει εκφραστικό λεξιλόγιο 3-20 ή περισσότερες λέξεις, παράγει φράσεις 2 λέξεων και παραλείπει μερικά αρχικά σύμφωνα και σχεδόν όλα τα τελικά σύμφωνα, ακολουθεί τις απλές εντολές, συνδυάζει χειρονομία και φώνηση και απαιτεί περισσότερα επιθήματα αντικείμενα.
19-24 μηνών
Έχει λεξιλόγιο έκφρασης από 50-100 ή περισσότερες λέξεις, αρχίζει να συνδυάζει τα ουσιαστικά και τα ρήματα και να χρησιμοποίει προσωπικές αντωνυμίες (εγώ, εσύ), απολαμβάνει να ακούει ιστορίες, χρησιμοποιεί τον κατάλληλο επιτονισμό όταν κάνει ερωτήσεις, κατονομάζει οικεία αντικείμενα και αναγνωρίζει μέλη του σώματος, ακολουθεί εντολές που έχουν 2 μέρη.
2-3 ετών
Είναι καταληπτή η ομιλία του στο 50-70%, χρησιμοποιεί φράσεις με 3-4 λέξεις, κάνει ερωτήσεις με 2 λέξεις και απαντάει σε ερωτήσεις με ναι ή όχι, χρησιμοποιεί άρνηση (δεν, μη) , ζητά τα αντικείμενα με το όνομα τους και απαντάει στο γιατί, ποιος, ποιου, και πόσα είναι, κάνει πολλά γραμματικά λάθη, καταλαβαίνει τις λειτουργίες πολλών καθημερινών αντικειμένων, χρησιμοποιεί συμβολικά διάφορα παιχνίδια (π.χ τάϊσμα μωρού κ.α).
3-4 ετών
Η ομιλία του είναι καταληπτή 80%, συμμετέχει σε μεγάλης διάρκειας συνομιλίες, χρησιμοποιεί το λόγο του για να εκφράσει συναισθήματα, χρησιμοποιεί μέχρι 6 λέξεις σε μια πρόταση, βελτιώνονται οι γραμματικές προτάσεις αν και μερικά λάθη παραμένουν, έχει επίγνωση για το παρελθόν και το μέλλον, χρησιμοποιεί με συνέπεια πληθυντικούς, κτητικές αντωνυμίες, σωστή κλήση των ρημάτων, καταλαβαίνει τις λειτουργίες του αντικειμένου, καταλαβαίνει τα αντίθετα π.χ. (πάνω-κάτω, μεγάλο-μικρό).
4 ετών
Έχει αντιληπτικό λεξιλόγιο 2800 ή περισσότερων λέξεων και λεξιλόγιο έκφρασης 900 ως 2000 ή παραπάνω λέξεων, χρησιμοποιεί προτάσεις 4 ως 8 λέξεων και γραμματικά σωστές, απαντά σε σύνθετες ερωτήσεις που αποτελούνται από 2 μέρη , ρωτά για ορισμούς λέξεων, ο λόγος του είναι συνήθως καταληπτός από τους ξένους, δίνει προσοχή σε μία ιστορία και απαντά σε απλές ερωτήσεις για την ιστορία, μιλά σχετικά με εμπειρίες στο σχολείο, σε σπίτια φίλων κλπ. Και αναμεταδίδει με ακρίβεια μια μεγάλη ιστορία, παράγει σύμφωνα με 90% ακρίβεια, Μετράει ως το 10 μηχανικά ενώ κατανοεί τις έννοιες των αριθμών ως το 3 και αρχίζει να αναγνωρίζει χρώματα.
Παρότι το κάθε παιδί έχει τον δικό του ρυθμό ανάπτυξης, δεν πρέπει να επαναπαυόμαστε στο ότι το παιδί μας είναι μικρό και θα μιλήσει αργότερα. Αν υπάρχει υποψία για κάποια διαταραχή στην επικοινωνία και τον λόγο του παιδιού, θα ήταν πολύ χρήσιμο να λάβει μια λογοθεραπευτική αξιολόγηση, για να διαπιστωθούν τυχόν διαταραχές. Η έγκαιρη παρέμβαση σε καθυστέρηση του λόγου ή διαταραχή, θα βοηθήσει το παιδί να αποφύγει τις δευτερογενείς συνέπειες, όπως χαμηλή αυτοεκτίμηση, μειωμένη κοινωνική δραστηριότητα, φόβο για επικοινωνία και έκφραση και σε μεγαλύτερης ηλικίας παιδιά, μαθησιακές δυσκολίες, που σχετίζονται με την εξέλιξη του λόγου τους.

Έλενα Ζώτου

Λογοθεραπεύτρια

ΠΗΓΗ:
http://www.pentapostagma.gr/2011/04/blog-post_4184.html

Η τεχνολογία στο πλευρό των μαθητών με ειδικές ανάγκες

 

Συντάκτης: Παναγιώτα Γιαννούλη, 04/05/2012

Πολύ συχνά οι εκπαιδευτικοί προσπαθούν να μάθουν πώς να χειρίζονται τις εφευρέσεις της νέας τεχνολογίας για να βοηθήσουν άτομα που δεν μπορούν να δουν, να μιλήσουν, να ακούσουν ή μαθητές που έχουν δυσλεξία. Μια νέα τεχνολογία έρχεται να αλλάξει ριζικά και να βελτιώσει την καθημερινότητα των μαθητών που αντιμετωπίζουν τέτοιου είδους προβλήματα.

Η Kathy White είναι μια καθηγήτρια στο Janesville School District. Δουλειά της είναι να βρίσκει συσκευές που μπορούν να βοηθήσουν μαθητές με ειδικές ανάγκες. Η συγκεκριμένη καθηγήτρια παρακολουθεί τις εξελίξεις της τεχνολογίας στον εκπαιδευτικό τομέα. Φροντίζει, λοιπόν, να χρησιμοποιεί τα κατάλληλα εργαλεία που θεωρεί ότι ταιριάζουν στη δυσκολία κάθε μαθητή.

Μία περίπτωση είναι αυτή του Kyle Beasley. Ο Kyle μεταφέρει το i Pad μαζί με μια ειδική συσκευή μετάφρασης που ονομάζεται Refreshabraille. Η συγκεκριμένη συσκευή του επιτρέπει να διαβάζει κείμενα, να στέλνει mail ή να κάνει οτιδήποτε άλλο μπορεί να κάνει κάποιος μέσω υπολογιστή. Συγκεκριμένα, ο μεταφραστής διαθέτει ένα πληκτρολόγιο Braille( ψηφιακή μορφή γραφής). Αυτό δίνει τη δυνατότητα στον Kyle να γράφει και να διαβάζει. Στη συνέχεια το Braille επικοινωνεί με το i Pad, το οποίο μεταφράζει το Braille σε αγγλικά και το αντίστροφο. Το κείμενο του i Pad εμφανίζεται στον Refreshabraille σε μια σειρά πλαστικών Braille κουκίδων, τις οποίες διαβάζει ο Kyle με το δείχτη του. Οι δύο συσκευές αλληλεπιδρούν μέσω Bluetooth.

Χαρακτηριστικό είναι και το παράδειγμα του Correy Winkey, ο οποίος έχει δυσλεξία. Η White τον βοήθησε επιλέγοντας γι’ αυτόν ένα iPod και ένα φορητό υπολογιστή. Ο υπολογιστής διαθέτει λογισμικό, το οποίο διαβάζει δυνατά κάθε κείμενο δίνοντας έμφαση στα πιο δύσκολα σημεία ενώ ο Correy γράφει την εργασία του.

Η White επίσης, έχει βρει πληκτρολόγια σε διαφορετικά μεγέθη, ικανά να καλύπτουν όλες τις περιπτώσεις. Μάλιστα για να ικανοποιήσει τις ανάγκες μαθητών που δεν έχουν χέρια δανείστηκε ένα σύστημα υπολογιστών που λέγεται Tobii Communicator. Αρχικά σχεδιάστηκε για παραπληγικά θύματα του πολέμου. Διαθέτει ειδικό ανιχνευτή που προσδιορίζει τις κινήσεις των ματιών. Κοιτάζοντας σταθερά σε ένα συγκεκριμένο σημείο μπορούν χωρίς καμιά κίνηση του χεριού να μπουν στο Internet ή να κάνουν πολλά περισσότερα.

Ας ελπίσουμε ότι κάποια στιγμή θα ενδιαφερθούν τόσο το κράτος όσο και οι εκπαιδευτικοί, ώστε να έρθουν και στην Ελλάδα αυτά τα μέσα. Είναι σημαντικό να δοθεί η αρμόζουσα προσοχή σε άτομα με ειδικές ανάγκες στα σχολεία, ώστε η καθημερινότητά τους να γίνει πολύ πιο εύκολη και ελπιδοφόρα!

 

Πηγή:

http://www.flowmagazine.gr/article/view/h_texnologia_sto_pleuro_twn_ma8htwn_me_eidikes_anages