Παιχνίδια με την προπαίδεια για ευχάριστες και δημιουργικές ώρες!
Προτάσεις και ιδέες..
Άρθρα που αφορούν την ενημέρωση σε θέματα ειδικής αγωγής,εκπαίδευσης,ψυχολογίας,λογοθεραπείας,εργοθεραπείας και πολλά άλλα.
πηγη |
Σχολική Ετοιμότητα
Πώς μπορεί να ξέρει ένας γονιός αν το παιδί του είναι έτοιμο για το σχολείο;
Οι απαιτήσεις στην πρώτη τάξη του δημοτικού έχουν αυξηθεί πολύ τα τελευταία χρόνια, ειδικά με το νέο αναλυτικό πρόγραμμα του Υπουργείου Παιδείας. Οι γονείς πρέπει λοιπόν να είναι όσο το δυνατόν πιο σίγουροι ότι το παιδί τους έχει τις βάσεις για μια επιτυχή πορεία στο σχολείο. Εάν για κάποιο λόγο έχουν αμφιβολίες τότε θα ήταν καλό να συζητήσουν με την νηπιαγωγό και στη συνέχεια να μεριμνήσουν για μια ενδελεχή αξιολόγηση του παιδιού. Σύμφωνα με πολλές επιστημονικές έρευνες, είναι σημαντικό να εντοπίσουμε τα παιδιά που ενδέχεται να παρουσιάσουν δυσκολίες στη μάθηση, πριν την έναρξη της φοίτησής τους στο δημοτικό. Αν αυτές οι δυσκολίες ανιχνευθούν εγκαίρως και αντιμετωπισθούν, τότε το παιδί θα μπορέσει να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις του σχολείου με επιτυχία.
Μπορούν οι μαθησιακές ιδιαιτερότητες ενός παιδιού να εντοπισθούν στο νηπιαγωγείο;
Η ανίχνευση των μαθησιακών ιδιαιτεροτήτων ενός παιδιού μπορεί να γίνει από το νηπιαγωγείο ακόμη. Υπάρχουν πολλά ενδεικτικά στοιχεία τα οποία μπορούν να μας βοηθήσουν να εντοπίσουμε τα παιδιά που πιθανώς να αντιμετωπίσουν μαθησιακές δυσκολίες στην μαθητική τους ζωή. Οι γονείς θα πρέπει να ζητήσουν βοήθεια εάν εντοπίσουν τις παρακάτω ενδείξεις στα παιδιά τους. Βέβαια δεν είναι απαραίτητο ένα παιδί να παρουσιάσει όλες τις αδυναμίες που αναφέρονται παρακάτω για να θεωρήσουμε ότι ανήκει στην ομάδα “υψηλού κινδύνου”.
ΠΡΟΦΟΡΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ
ΟΠΤΙΚΟΚΙΝΗΤΙΚΟΣ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ
ΠΡΟΜΑΘΗΜΑΤΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ
ΟΠΤΙΚΗ ΑΝΤΙΛΗΨΗ
πηγη |
ΜΝΗΜΗ
ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ
ΧΩΡΟΧΡΟΝΙΚΟΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΣ
ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ
πηγη |
Η σχολική εργασία την οποία καλείται ο μαθητής να ολοκληρώσει στο σπίτι του αποτελεί σε αρκετές περιπτώσεις ένα δύσκολο θέμα χειρισμού για τους γονείς και κατ’ επέκταση και για το ίδιο το παιδί. Οι λόγοι για τους οποίους πιθανόν να συμβαίνει η κατάσταση αυτή είναι πολλοί. Υπάρχουν περιπτώσεις στις οποίες η κατ’ οίκον σχολική εργασία είναι υπερβολική και ως αποτέλεσμα του τεράστιού της όγκου ο μαθητής στερείται από το να συμμετέχει σε ευχάριστες δραστηριότητες, όπως είναι το παιγνίδι, η κοινωνική συναναστροφή. Υπάρχουν οι περιπτώσεις των μαθητών που αντιμετωπίζουν δυσκολίες στο σχολείο. Σ’ αυτές τις περιπτώσεις, η κατ’ οίκον σχολική εργασία αποτελεί μια δύσκολη για τον ίδιο το μαθητή κατάσταση, επίπονη, η οποία απαιτεί πολύ μεγάλο κόπο, για να ολοκληρωθεί, και μάλιστα σε μερικές περιπτώσεις επιβεβαιώνει και τη δυσκολία που αντιμετωπίζει ο μαθητής. Οι γονείς από την άλλη πλευρά αγχώνονται πολύ για τη σχολική εργασία που έχει το παιδί τους και επιθυμούν να ολοκληρώνεται με κάθε δυνατό τρόπο και μέσο. Πολλές φορές κατά τη διαδικασία αυτή μπαίνουν σε ρόλο παιδαγωγού, στην προσπάθειά τους να βοηθήσουν ή να στηρίξουν το παιδί τους, με αποτέλεσμα να χάνονται οι ισορροπίες ανάμεσα στη σχέση γονιού-παιδιού.
Οι προαναφερόμενοι αποτελούν πιθανούς λόγους για τους οποίους η κατ΄
οίκον σχολική εργασία είναι ένα πολύ σοβαρό θέμα στη ζωή ενός μαθητή και
της οικογένειάς του. Η λύση, με στόχο την όσο το δυνατό πιο
αποτελεσματική αντιμετώπιση της κατ΄ οίκον σχολικής εργασίας και του άγχους,
το οποίο φαίνεται ότι προκαλείται σε όλους τους εμπλεκομένους (παιδί,
γονείς), έγκειται σε συγκεκριμένες μεθοδολογικές εισηγήσεις που αφορούν
συγκεκριμένες στρατηγικές, οι οποίες θα πρέπει να αναπτυχθούν από τους
γονείς και μέσω αυτών να μεταφερθούν στο παιδί τους. Το σχολείο
αναμφίβολα διαδραματίζει ένα πολύ σημαντικό ρόλο στη διδασκαλία
συγκεκριμένων στρατηγικών, αλλά αυτό δεν είναι θέμα το οποίο θα
αναπτυχθεί στο συγκεκριμένο άρθρο.
Γιατί ένα παιδί αντιδρά στη σχολική εργασία;
Προτού προχωρήσει κανείς στην παράθεση πιθανών λύσεων, είναι πολύ
σημαντικό να μπορεί να κατανοήσει, γιατί ένα παιδί αντιδρά απέναντι στην
κατ’ οίκον σχολική εργασία που καλείται να ολοκληρώσει. Ένα παιδί
μπορεί να αντιδρά στη σχολική εργασία για πολλούς διαφορετικούς λόγους.
Υπάρχει πιθανότητα το παιδί, για παράδειγμα, να αντιμετωπίζει δυσκολία,
όσον αφορά συγκεκριμένες δεξιότητες ή στρατηγικές. Παράδειγμα της
κατάστασης αυτής μπορεί να αποτελεί ένα παιδί το οποίο δυσκολεύεται να
εκφραστεί μέσω του γραπτού λόγου και για το λόγο αυτό όσα γράφει δεν
είναι πάντα σχετικά με το θέμα, προβαίνει σε πολύ συχνές επαναλήψεις ή
τα όσα γράφει είναι πολύ λίγα σε όγκο. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, το
παιδί φαίνεται ότι αντιμετωπίζει δυσκολίες στο γραπτό του λόγο,
δυσκολίες οι οποίες μπορεί να αφορούν την οργάνωσή του, τη γραπτή
έκφραση, καθώς και το μειωμένο λεξιλόγιο που μπορεί να ανακαλέσει, για
να χρησιμοποιήσει ο μαθητής κ.ο.κ.
Επιπλέον, πολλές φορές ένας μαθητής μπορεί να λύνει με λάθος τρόπο μια άσκηση,
γιατί δεν έχει αντιληφθεί ακριβώς τι του ζητείται να κάνει. Υπάρχουν
φορές, ειδικά σε περιπτώσεις όπου οι εκφωνήσεις των ασκήσεων είναι
διαφορετικές, όπου παρατηρείται ότι οι μαθητές δεν είναι σε θέση να
επιλύσουν τις ασκήσεις σωστά. Η δυσκολία αυτή μπορεί να υφίσταται και σε
ασκήσεις οι οποίες έχουν πολλά μέρη, όπου ο μαθητής μπορεί να επιλύσει
τα πρώτα και στη συνέχεια να ξεχάσει τα επόμενα.
Άλλοι μαθητές μπορεί να βαριούνται και να μην έχουν κανένα απολύτως
κίνητρο, για να ολοκληρώσουν την κατ’ οίκον σχολική τους εργασία. Το
κίνητρο αυτό μπορεί να προέρχεται από τους ίδιους τους μαθητές, από την
οικογένειά τους ή από το σχολείο. Οπόταν, στην περίπτωση της οικογένειας,
πώς περιμένουμε από ένα παιδί να έχει αναπτύξει κίνητρο, όταν η ίδια
του η οικογένεια φαίνεται να μην ενδιαφέρεται για την κατ’ οίκον σχολική
εργασία που έχει ο μαθητής ή για τα τεκταινόμενα που διαδραματίζονται
στο σχολείο; Αυτό δεν παρατηρείται μόνο σε μαθητές οι οποίοι
αντιμετωπίζουν δυσκολίες στο σχολείο, υπάρχουν περιπτώσεις όπου και οι
πολλοί ικανοί μαθητές, εξαιτίας της έλλειψης γνώσης και χρήσης
στρατηγικών και τεχνικών, δεν μπορούν να αποδώσουν τα μέγιστα στο
σχολείο.
Τέλος, υπάρχει και μια μερίδα μαθητών, όπως οι μαθητές οι οποίοι
αντιμετωπίζουν μαθησιακού ή και άλλου τύπου δυσκολίες, η οποία μπορεί να
βιώνει εντονότερα τις δυσκολίες αυτές. Για τους μαθητές αυτούς η κατ’
οίκον σχολική εργασία πολλές φορές αποτελεί τη συνέχεια της αποτυχίας
και της ματαίωσης που αντιμετωπίζουν στο σχολείο και στο σπίτι. Η
αποτυχία και η ματαίωση τώρα μπορεί να είναι και δυσκολότερη στο
χειρισμό, γιατί πρόκειται να αποκαλυφθούν οι δυσκολίες των μαθητών
μπροστά στους γονείς τους. Σε περιπτώσεις μάλιστα στις οποίες στο σπίτι
υπάρχουν πολύ ικανά μαθησιακά παιδιά, τότε τα συναισθήματα που βιώνει το
παιδί είναι ακόμα πιο δύσκολα στο χειρισμό τους.
πηγη |
Πρακτικές εισηγήσεις - Συμβουλές
Ιδιαίτερα σημαντικό, προτού ένα παιδί ξεκινήσει το διάβασμά του, είναι να διασφαλιστεί ένας ήσυχος χώρος για διάβασμα,
ο οποίος θα βρίσκεται μακριά από πιθανές εστίες απόσπασης της προσοχής
τους. Πολλές φορές το παιδί, ειδικά αν αυτό είναι σε μικρότερη ηλικία,
διαβάζει σε κοινόχρηστους χώρους, όπως είναι η κουζίνα ή το καθιστικό
της οικογένειας. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα η προσοχή του παιδιού να
αποσπάται συχνά, να θέλει να παρακολουθήσει για παράδειγμα συγκεκριμένα
προγράμματα στη τηλεόραση,
να θέλει να φάει κάτι κ.ο.κ. Εξασφαλίζοντας στο παιδί ένα ήσυχο σταθερό
μέρος για διάβασμα, το ιδανικότερο είναι το δωμάτιο του παιδιού, τότε
αυξάνονται και οι πιθανότητες το παιδί να παραμείνει συγκεντρωμένο και
επικεντρωμένο. Σε περίπτωση που στο σπίτι υπάρχει και άλλο παιδί ή
παιδιά, τότε θα πρέπει να γίνει προσπάθεια να υπάρχουν διαφορετικοί
χώροι για το κάθε παιδί.
Προτού ξεκινήσει το παιδί το διάβασμά του, θα πρέπει να σιγουρευτούμε ότι όλες οι απαραίτητες προϋποθέσεις για την κατ’ οίκον σχολική εργασία υπάρχουν. Τέτοιες προϋποθέσεις είναι τα μολύβια, τα βιβλία του παιδιού.
Υπάρχει πιθανότητα στην αρχή που το παιδί θα μαθαίνει τη ρουτίνα του
διαβάσματός του να ζητήσει να έχει συχνά διαλείμματα. Τα διαλείμματα θα
πρέπει να γίνονται με γνώμονα τις αντοχές του κάθε παιδιού και όχι με
γνώμονα τις αντοχές του γονέα
του παιδιού. Άρα, χρειαζόμαστε συχνά διαλείμματα για τουαλέτα ή για ένα
μικρό σνακ. Διαλείμματα όμως τα οποία προνοούν παρακολούθηση
τηλεοπτικού προγράμματος ή παιγνίδι στην αυλή ή ηλεκτρονικό παιγνίδι
καλύτερα να αποφεύγονται, γιατί δεν είναι προς όφελος του παιδιού.
Περίπου το διάλειμμα δεν πρέπει να ξεπερνά το χρονικό διάστημα των πέντε
λεπτών, ειδικά σε μικρές ηλικίες.
Επιπρόσθετα, μια σημαντική εισήγηση είναι η σταθερότητα του προγράμματος
ολοκλήρωσης της κατ‘ οίκον σχολικής εργασίας του παιδιού. Πρέπει οι
γονείς του παιδιού, με βάση το δικό τους πρόγραμμα, το πρόγραμμα του
παιδιού τους ή των άλλων παιδιών, να καταρτίσουν μαζί με το παιδί τους
πρόγραμμα για την ολοκλήρωσή της. Πρέπει να μένουν επίσης όσο το δυνατό
πιο πιστοί στο πρόγραμμα αυτό και να μην επιτρέπουν συχνά αποκλίσεις από
αυτό. Ένα παιδί, ειδικά αν αυτό είναι μικρής ηλικίας, πρέπει να
ολοκληρώνει τη σχολική του εργασία νωρίς το απόγευμα, ώστε να παρέχεται
χρονικό διάστημα στο παιδί να ασχοληθεί και με ευχάριστες για αυτό
δραστηριότητες.
Το παιδί πρέπει να μάθει να οργανώνει το διάβασμά του.
Δηλαδή πρέπει να συγκεντρώνει τις εργασίες που έχει και να μπορεί να της
θέτει σε σειρά, ξεκινώντας από αυτήν που θέλει ο ίδιος να κάνει.
Συνήθως, τα παιδιά θέλουν να ξεκινήσουν με τις πιο απλές γι’ αυτά
εργασίες και να αφήσουν τις πιο σύνθετες για το τέλος. Αν αυτό είναι το
αίτημα του παιδιού μας, εμείς πρέπει να το σεβαστούμε. Μπορούμε μάλιστα
να ενθαρρύνουμε το παιδί μας να κάνει ένα μέρος της εργασίας του μόνο
του, λέγοντάς του πόσο πιστεύουμε ότι θα τα καταφέρει μόνο του, και να
του πούμε ότι εμείς μπορούμε να το βοηθήσουμε, αν παραστεί ανάγκη.
Πολλές φορές οι γονείς είναι τόσο αγχωμένοι για τη σχολική εργασία του
παιδιού τους που κάθονται συνεχώς κοντά στο παιδί, με αποτέλεσμα να μην
μπορεί στη συνέχεια το παιδί να διαβάσει καθόλου μόνο του και να ζητά
την παρουσία ενήλικα. Ο απώτερος στόχος είναι να μπορεί το παιδί να
απευθυνθεί κοντά μας για βοήθεια, όταν χρειαστεί. Από την άλλη πλευρά
όμως πρέπει να μπορεί και μόνο του να χειριστεί στο μεγαλύτερο βαθμό και
ανεξάρτητα την εργασία του.
πηγη |
Οι γονείς οφείλουν να είναι διαθέσιμοι ως προς τη
βοήθεια που μπορεί να ζητηθεί από το παιδί τους. Η βοήθεια όμως πρέπει
να δίνεται μόνο, όταν ζητείται και επίσης, αφού κρίνει ο γονιός
ότι είναι απαραίτητη. Οι γονείς μπορούν να επεξηγήσουν την οδηγία της
άσκησης και να κάνουν και κάποια παραδείγματα, ώστε το παιδί τους να
κατανοήσει την άσκηση. Είναι πολύ σημαντικό για το παιδί να μπορέσει να
βιώσει την επιτυχία της εκπλήρωσης μιας άσκησης. Άρα, οι γονείς πρέπει
να αποφεύγουν να δίνουν απλά τις απαντήσεις στο παιδί τους, αλλά πρέπει
να μάθουν το παιδί να ανακαλύπτει την απάντηση. O γονιός
θα μπορούσε για παράδειγμα μερικές φορές να σκέφτεται δυνατά, δίνοντας
έτσι το πρότυπο σκέψης και στο παιδί του. Πολλοί γονείς, όταν
συνειδητοποιήσουν ότι το παιδί αντιμετωπίζει δυσκολίες σε συγκεκριμένα
θέματα, συνηθίζουν να εισηγούνται ή να αναγκάζουν το παιδί τους να κάνει
και άλλες παρόμοιες ασκήσεις. Αυτό είναι αρκετά βασανιστικό για το
παιδί, ειδικά αν αυτό αντιμετωπίζει αυξημένες δυσκολίες. Οι ασκήσεις τις
οποίες πολλές φορές βάζουν οι γονείς στα παιδιά τους μπορεί να
προέρχονται από εκπαιδευτικά βοηθήματα τα οποία κυκλοφορούν στο εμπόριο.
Τα εκπαιδευτικά όμως βοηθήματα στην πλειονότητά τους δεν απευθύνονται
στους γονείς, αλλά στους εκπαιδευτικούς, οπόταν πρέπει να είμαστε
ιδιαίτερα προσεκτικοί ως γονείς γι’ αυτό.
Προβλήματα τα οποία είναι πολύ σύνθετα μπορούν να σπάζουν σε μικρότερα
μέρη σε πρώτη φάση, με στόχο το παιδί στη συνέχεια να μπορεί από μόνο
του να εκτελέσει τη τεχνική αυτή. Προσοχή στα σχόλια τα οποία γίνονται
από εσάς κατά την κατ‘ οίκον σχολική εργασία του παιδιού σας. Θεωρείται
ως ιδιαίτερα σημαντική παράμετρος στην επιτυχία ενός παιδιού η κατανόηση
των αναγκών του από τους γονείς του. Πολλές φορές παρατηρείται το
φαινόμενο οι γονείς να μην είναι ικανοποιημένοι από την επίδοση του
παιδιού τους και να επιζητούν όλο και περισσότερα από το παιδί τους. Ο
γονιός πρέπει να γνωρίζει ποιες είναι οι πραγματικές ανάγκες του παιδιού
του και να σέβεται το χρόνο και τον τρόπο με τον οποίο το παιδί του
μαθαίνει. Ο ρυθμός μάθησης είναι ξεχωριστός για το κάθε άτομο και αυτό πρέπει να γίνει κατανοητό από τους γονείς.
Οι γονείς πρέπει να ενθαρρύνουν ακόμη και την πιο μικρή προσπάθεια του παιδιού τους. Δεν πρέπει να περιμένουν τεράστια πρόοδο, για να επιβραβεύσουν το παιδί τους. Η επιβράβευση
πρέπει να είναι συνεχής και έντονη. Καλά είναι να αποφεύγονται οι
υλικές επιβραβεύσεις, γιατί ο στόχος είναι να κατανοήσει το παιδί ότι η
εν λόγω εργασία αποτελεί μια υποχρέωσή του. Άρα, με τον τρόπο αυτό
αυξάνεται και η υπευθυνότητα του παιδιού. Επίσης, σε περίπτωση που το
παιδί για οποιοδήποτε λόγο δεν έχει σημειώσει τη σχολική του εργασία, δε
πρέπει οι γονείς του παιδιού να είναι εκείνοι οι οποίοι με κάποιο τρόπο
θα ενημερωθούν γι’ αυτή. Στόχος είναι να βρει το παιδί τον τρόπο με τον
οποίο θα την εξασφαλίσει, μια και αυτό έγκειται στη σφαίρα των
υποχρεώσεών του.
Λύσεις που προτείνονται
Λαμβάνοντας υπόψη τη σχετική με το θέμα μας βιβλιογραφία, οι λύσεις οι
οποίες φαίνεται ότι έχουν βοηθήσει ιδιαίτερα τους γονείς στη δύσκολη
θέση στην οποία μπορεί να βρεθούν, ανάμεσα στη σχολική εργασία του
παιδιού τους και στους ιδίους, είναι αρκετές. Καταρχάς, το φτιάξιμο ενός
πίνακα. Στον πίνακα αυτό θα υπάρχουν όλα τα μαθήματα του αναλυτικού
προγράμματος ανά μέρα της βδομάδας. Το παιδί θα ανατρέχει στον πίνακα
αυτό, για να θυμηθεί τα μαθήματα τα οποία είχε τη συγκεκριμένη μέρα στο
σχολείο και έτσι σε συνάρτηση με τα μαθήματα τα οποία έχει γραμμένα θα
προχωρήσει στην οργάνωση του διαβάσματός του. Επίσης, με βάση αυτό τον
πίνακα στη συνέχεια το παιδί πρέπει να ετοιμάσει τη βαλίτσα του για την
επόμενη μέρα στο σχολείο. Αυτό είναι υποχρέωση του μαθητή και μόνο. Οι
γονείς μπορούν σε μικρές ηλικίες να βοηθούν το παιδί τους στη διαδικασία
αυτή, αλλά δεν ετοιμάζουν τη βαλίτσα ούτε αυτοί, αλλά ούτε και η
οικιακή βοηθός τους.
Θέματα οργάνωσης
Η οργάνωση αποτελεί ένα πολύ σημαντικό παράγοντα για την επιτυχία της
σχολικής εργασίας και για το λόγο αυτό δραστηριότητες οι οποίες
περιλαμβάνονται στον τομέα αυτό πρέπει να αποκτηθούν από το παιδί.
Καταρχάς το παιδί μπορεί να οργανώνει τα διάφορα φυλλάδια που παίρνει
από το σχολείο σε φάιλς διαφορετικού χρώματος. Με αυτό τον τρόπο τα
φυλλάδια που αφορούν το μάθημα των ελληνικών μπορούν, για παράδειγμα, να
μπαίνουν σε κόκκινο φάιλ κ.ο.κ. Έτσι αποφεύγεται η πιθανότητα να
υπάρχουν διάσπαρτα φυλλάδια, τσαλακωμένα στη βαλίτσα του μαθητή. Μάλιστα
τα φυλλάδια αυτά μπορούν να ταξινομούνται, προτού ξεκινήσει η εκτέλεση
της σχολικής εργασίας του μαθητή.
Η ίδια φιλοσοφία μπορεί να υπάρχει και στο σημειωματάριο ενός παιδιού το
οποίο μπορεί να είναι χωρισμένο ανά μάθημα. Πολύ καλή είναι η εισήγηση
να υπάρχει ένας ξεχωριστός χώρος στο σπίτι όπου θα τοποθετούνται οι
ανακοινώσεις που φέρνει το παιδί από το σχολείο. Επίσης, μπορεί να
οριστεί ένας άλλος ξεχωριστός χώρος στο σπίτι στον οποίο θα
τοποθετούνται όλα όσα πρέπει να επιστρέφονται στο σχολείο.
Η χρήση οπτικών διαγραμμάτων ή και μνημονικών βοηθημάτων βοηθούν πολύ
τους μαθητές στο να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά την κατ‘ οίκον σχολική
τους εργασία. Τα οπτικά διαγράμματα βοηθούν ιδιαίτερα τους μαθητές στο
να οργανώσουν όσα διάσπαρτα υπάρχουν μέσα στο μυαλό τους, για να
μπορέσουν στη συνέχεια να εκφραστούν μέσω του γραπτού ή του προφορικού
λόγου. Έτσι για παράδειγμα ένα παιδί το οποίο καλείται να γράψει ένα
«Σκέφτομαι και Γράφω» για το σπίτι του, θα βοηθηθεί ιδιαίτερα, αν τον
οργανώσουμε στις πληροφορίες που πρέπει να αναφέρει, π.χ. εσωτερικό του
σπιτιού, εξωτερικό του σπιτιού κ.ο.κ, κάνοντας δηλαδή με τη βοήθειά του
ένα σχεδιάγραμμα/σκελετό/δομή της έκθεσης. Οφείλουμε να εμπεδώσουμε σ‘
αυτό την ανάγκη ύπαρξης δομημένου λόγου στον οποίο θα περιέχονται τα
ακόλουθα: Πρόλογος - Κύριο Θέμα - Επίλογος.
Η χρήση μνημονικών βοηθημάτων βοηθά τους μαθητές να θυμούνται κανόνες
γραμματικής, σειρά γεγονότων, κ.ο.κ., στοιχεία τα οποία με άλλο τρόπο θα
δυσκολεύονταν να ανακαλέσουν. Στη χρήση μνημονικών βοηθημάτων πρέπει να
είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί, γιατί δε σημαίνει ότι το μνημονικό
βοήθημα που μας βοηθά εμάς είναι κατάλληλο να βοηθήσει απαραίτητα και το
παιδί μας. Πρέπει να προσπαθούμε τα μνημονικά βοηθήματα να
δημιουργούνται με τη βοήθεια του παιδιού μας.
Ο μετρητής χρόνου ή το χρονόμετρο για μια μερίδα μαθητών φαίνεται να
είναι ένα χρήσιμο βοήθημα, γιατί, με τον τρόπο αυτό, οργανώνουν πολύ
καλύτερα το χρόνο τους και δεν αφήνουν το χρόνο να κυλά χωρίς να είναι
παραγωγικοί. Ο μαθητής πρέπει να εκπαιδευτεί στη χρήση αυτού του
βοηθήματος. Άρα, οι γονείς ορίζουν το χρόνο τον οποίο θα χρειαστεί ένας
μαθητής και στη συνέχεια χρησιμοποιούν το χρονόμετρο. Έτσι οι γονείς
μπορούν να ενημερώνουν το παιδί τους για το χρόνο που του απομένει, για
να ολοκληρώσει την εργασία του. Αυτό το εργαλείο μπορεί να είναι
ιδιαίτερα αγχωτικό για κάποια παιδιά, γι’ αυτό και πρέπει να είμαστε
ιδιαίτερα προσεκτικοί στη χρήση του.
Αντιμετώπιση λαθών
Πολλές φορές κατά τη διαδικασία της διεκπεραίωσης της κατ‘ οίκον
σχολικής εργασίας παρατηρείται ότι ο γονιός του παιδιού, εξαιτίας της
καθημερινής του κόπωσης ή εξαιτίας των δυσκολιών που τυχόν αντιμετωπίζει
το παιδί του, θυμώνει και μερικές μάλιστα φορές έντονα, τιμωρώντας
κιόλας το παιδί του.
Αυτό αναμφίβολα είναι μια τακτική η οποία δεν πρόκειται να βοηθήσει το
παιδί να αντιμετωπίσει θετικά την εργασία αυτή. Ένα παιδί ειδικά, όταν
αυτό αντιμετωπίζει δυσκολίες, πρέπει να μη φοβάται ότι κάνοντας λάθη
είτε θα τιμωρηθεί είτε θα απογοητεύσει το γονιό του. Οι γονείς είναι
πολύ σημαντικό να περάσουν το μήνυμα ότι μαθαίνουμε μέσα από το λάθη
μας. Επίσης, τη φιλοσοφία ότι τα λάθη δεν είναι μόνο αποδεκτά, αλλά και
αναμενόμενα πρέπει να την ενστερνιστούν τα παιδιά μας. Το κάθε λάθος που
θα γίνει θα αποτελέσει αφορμή συζήτησης, σχετικά με το τι θα μπορούσε
να γίνει, ώστε να βελτιωθεί η κατάσταση. Πολύ σημαντικό είναι ακόμη οι
γονείς να προσπαθήσουν να μιλούν με τα παιδιά τους για τα συναισθήματα
που τους προκαλεί η αποτυχία και τα λάθη τους. Τα λάθη δε πρέπει να
τιμωρούνται, αλλά να συζητούνται από τους γονείς και τα παιδιά τους όσο
το δυνατό πιο ελεύθερα.
Σχέση σχολείου - σπιτιού
Η σχέση σχολείου-σπιτιού κρίνεται ως μια ιδιαίτερα σημαντική σχέση,
σχετικά με την επιτυχία που θα έχει ένας μαθητής στις στρατηγικές μελέτης.
Πολλές φορές παρατηρείται το φαινόμενο ο μαθητής να χρησιμοποιεί μια
τεχνική ή στρατηγική την οποία διδάχθηκε στο σχολείο, ενώ στο σπίτι ο
γονιός του, με βάση τη δική του πείρα ως μαθητής, πιστεύει ότι υπάρχει
άλλη πιο αποτελεσματική στρατηγική και επιμένει όπως το παιδί του
χρησιμοποιεί άλλη τεχνική. Αυτή η διάσταση απόψεων που δημιουργείται
ανάμεσα στις συστάσεις του σχολείου και του σπιτιού δημιουργεί μια
αναστάτωση στο μαθητή, ο οποίος δεν μπορεί να αποφασίσει τι είναι
ευκολότερο για αυτόν, ειδικά στην περίπτωση που ο μαθητής θέλει να
ικανοποιήσει τόσο το γονιό του όσο και το δάσκαλό του. Είναι σημαντικό
οι γονείς να ενημερώνονται για τις τεχνικές που χρησιμοποιεί το σχολείο
και να προσπαθούν να τις ακολουθούν. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι οι
εκπαιδευτικοί είναι αυτοί οι οποίοι είναι επιστημονικά καταρτισμένοι,
για να διδάξουν τις τεχνικές και ως αποτέλεσμα αυτού πρέπει να
ακολουθούνται οι εισηγήσεις τους, οι οποίες ενδεχομένως να στηρίζονται
είτε σε προϋπάρχουσα γνώση ή να στηρίζουν στη συνέχεια επόμενη γνώση.
Υπάρχουν μαθητές οι οποίοι, εξαιτίας δυσκολιών που αντιμετωπίζουν,
πιθανόν να χρειαστούν διαφοροποίηση όσον αφορά την κατ‘ οίκον σχολική
εργασία την οποία θα μεταφέρουν στο σπίτι τους. Σε αυτή την περίπτωση
πρέπει να υπάρχει πολύ στενή συνεργασία ανάμεσα στο σχολείο και στο
σπίτι. Οι γονείς πρέπει να είναι ενημερωμένοι και να συμφωνούν με τις
διαφοροποιήσεις αυτές, οι οποίες δε θα περιλαμβάνουν την ποσοτική μείωση
των ασκήσεων του παιδιού για το σπίτι, αλλά την ποιοτική διαφοροποίηση
των εργασιών που δίνονται στο μαθητή. Έτσι, για παράδειγμα μπορεί ένας
μαθητής χωρίς δυσκολία να πρέπει να γράψει μια συγκεκριμένη έκθεση για
το σπίτι, ενώ ένας άλλος μαθητής να πρέπει να γράψει στον υπολογιστή ή
να μαγνητοφωνήσει την έκθεσή του. Σκοπός της παροχής διαφοροποιημένης
σχολικής εργασίας είναι να αυξηθεί η λειτουργικότητα του μαθητή και να
μειωθεί η ανάλωση του μαθητή με θέματα τα οποία ή δεν τον ενδιαφέρουν ή
δεν είναι τόσο σημαντικά για τη μαθητική του ζωή.
Οι γονείς πρέπει να κατανοήσουν ότι η διαφοροποίηση σέβεται το
διαφορετικό ρυθμό και το διαφορετικό τρόπο με τον οποίο ο κάθε μαθητής
μαθαίνει. Έτσι, αντί να έχουμε σε κάποια χρόνια ένα μαθητή ο οποίος έχει
παραιτηθεί εξαιτίας των πολλαπλών ματαιοτήτων που έχει βιώσει στο
σχολικό σύστημα, προτιμούμε να έχουμε ένα μαθητή ο οποίος αντιμετωπίζει
τη γνώση θετικά και πιστεύει μάλιστα ότι και αυτός, όπως και οι
υπόλοιποι μαθητές, δικαιούνται να έχουν πρόσβαση στη γνώση. Η γνώση
είναι δικαίωμα του κάθε μαθητή και πρέπει να βρεθούν οι τρόποι για
πρόσβαση προς αυτή.
Καταληκτικές σκέψεις
Η κατάκτηση των στρατηγικών μελέτης αποτελούν ύψιστη σημασία στην
επιτυχία ή στην αποτυχία που μπορεί να έχει ένας μαθητής στη μαθητική
του ζωή. Για την κατάκτηση των στρατηγικών μελέτης σε ένα βαθμό
ευθύνεται και η οικογένεια του παιδιού, η οποία πρέπει να διαδραματίσει
ένα ιδιαίτερα στηρικτικό ρόλο σε αυτό.
Οι γονείς πρέπει να θυμούνται ότι η σχολική εργασία αποτελεί μόνο ένα
μέρος της ζωής του παιδιού τους, αρκετά σημαντικό, όχι όμως το πιο
σημαντικό. Αν οι ίδιοι νιώθουν ότι αδυνατούν να αντεπεξέλθουν στις
πιθανές δυσκολίες οι οποίες μπορεί να προκύψουν, θα ήταν ιδιαίτερα
επωφελές τόσο για τους ίδιους όσο και για το ίδιο το παιδί να
απευθυνθούν για βοήθεια σε άλλα άτομα, τα οποία έχουν ως επάγγελμα το
συγκεκριμένο αντικείμενο. Με αυτό τον τρόπο θα μπορούν να επικεντρωθούν
ανεπηρέαστοι στο γονικό τους ρόλο, ο οποίος άλλωστε είναι και ο πιο
σημαντικός γι’ αυτούς. Οι εντάσεις και οι τριβές οι οποίες μπορεί να
υπάρξουν μπορεί να αποβούν ιδιαίτερα τραυματικές για το παιδί και γι’
αυτό πρέπει με κάθε τρόπο να αποφευχθούν.
Πρέπει να απολαύσουμε τη ζωή μας με το παιδί ή με τα παιδιά μας,
προσπαθώντας στο δυνατό βαθμό να τα βοηθήσουμε ή να τα στηρίξουμε στο
δύσκολο δρόμο απόκτησης της γνώσης. Τα παιδιά πρέπει να είναι θετικά
προσκείμενα στη γνώση και αυτό πρέπει να διαφυλαχθεί από τους γονείς
τους με κάθε τρόπο. Θα πρέπει τέλος να θυμόμαστε
ότι η γνώση δεν μπορεί να στηριχθεί, αν δεν υπάρξουν πρώτα οι
στρατηγικές, οι τεχνικές και φυσικά το κίνητρο, για να την στηρίξουν.
πηγη |
Ορθογραφία
Ένα εξαιρετικό κείμενο που βοηθάει τα παιδιά με έναν όμορφο και διασκεδαστικό τρόπο στην ορθογραφία.
Συμπληρώστε την ιστορία...
Για να μπορέσετε να διαβάσετε και να κατεβάσετε ή να εκτυπώσετε το αρχείο πατήστε εδώ
πηγη |
Εισαγωγή
Υπολογίζεται ότι μεταξύ 16-75% των μικρών παιδιών παρουσιάζουν ιδιορρυθμίες και ιδιοτροπίες στη διατροφή
τους. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι κατά την περίοδο αυτή το παιδί
εκφράζει περισσότερο την ατομικότητά του και εκδηλώνει την προσωπικότητα
και την ιδιοσυγκρασία του.
Γεύματα – πού, πώς, πότε, γιατί;
- Τα παιδιά χρειάζονται πρόγραμμα και τακτικές συνήθειες, για να διατηρηθεί η ηρεμία την ώρα του γεύματος.
- Είναι καλά όλη η οικογένεια
να κάθεται μαζί στο τραπέζι σε όσο το δυνατό περισσότερα γεύματα. Σε
κάθε γεύμα του παιδιού είναι καλά να τρώει μαζί του ένας τουλάχιστο γονιός ή φροντιστής.
- Τα γεύματα θα πρέπει να είναι τακτικά και αν το παιδί δε θέλει να φάει
την καθορισμένη ώρα του γεύματός του, τότε του εξηγούμε ότι θα πάρουμε
το πιάτο του και δε θα φάει τίποτα μέχρι το επόμενο γεύμα.
- Το παιδί πρέπει να κάθεται αναπαυτικά στο τραπέζι σε κατάλληλο ψηλό
καρεκλάκι και να χρησιμοποιεί ξεχωριστό παιδικό σερβίτσιο και παιδικά
σκεύη.
- Το παιδί είναι καλά να συμμετέχει στη διαδικασία του γεύματος από πολύ
μικρή ηλικία. Για παράδειγμα από την ηλικία των 6 μηνών μπορεί να κρατά
το δικό του κουτάλι ενώ εμείς το ταΐζουμε με ένα άλλο κουτάλι.
- Περιορίζουμε τη χρονική διάρκεια των γευμάτων, θέτοντας ένα λογικό
περιθώριο 20-30 λεπτών. Εξηγούμε εκ των προτέρων ότι, όταν λήξει ο
χρόνος, θα απομακρύνουμε το πιάτο και το κάνουμε χωρίς να το
σχολιάσουμε.
- Προσπαθούμε να κρατήσουμε το μέγεθος της μερίδας, σύμφωνα με τις
ανάγκες του παιδιού. Επιτρέπουμε στο παιδί να σερβιριστεί μόνο του,
εφόσον είναι δυνατό. Δίνοντάς του την ευκαιρία να εκφέρει γνώμη για το
φαγητό που τρώει, ίσως μειωθούν οι συγκρούσεις που αφορούν την ποσότητα
του φαγητού. Στα μικρότερα παιδιά είναι προτιμότερες οι μικρές μερίδες
και μάλιστα μικρότερες από όσο θα ήθελαν να φαν. Αυτό δημιουργεί την
αίσθηση της εκπλήρωσης του στόχου τους. Είναι προτιμότερο ένα παιδί να
ζητήσει μία ακόμη μερίδα, παρά να παραπονεθεί, επειδή δεν μπορεί να
τελειώσει το φαγητό που είναι στο πιάτο του.
- Προσφέρουμε περιορισμένες επιλογές – Προσφέρουμε στο παιδί δύο επιλογές, για να διαλέξει μόνο του («Προτιμάς μπρόκολο ή κουνουπίδι με το κοτόπουλο
σου;»). Προσφέροντας μια εναλλακτική λύση, αποφεύγονται οι συγκρούσεις.
Παράλληλα, οι περιορισμένες δυνατότητες εισάγουν την ιδέα του
συμβιβασμού. Η προσφορά επιλογών αποτελεί ένδειξη ότι είμαστε πρόθυμοι
να επιτρέψουμε στο παιδί να διαπραγματευτεί με υπευθυνότητα. Όμως, σε
καμία περίπτωση δε μαγειρεύουμε άλλο φαγητό από αυτό της οικογένειας και
δεν καταφεύγουμε σε εύκολες λύσεις.
- Άρνηση – Αν το παιδί λέει «όχι» σε όλα, τότε κάνουμε συμφωνία ότι
μπορεί να πει «όχι άλλο, ευχαριστώ», όταν φάει τουλάχιστο μια μπουκιά
από αυτό που σερβίραμε. Έτσι φεύγει η πίεση από το παιδί ότι πρέπει να
φάει και ηρεμεί, αφού έχει τον έλεγχο.
- Ανταμείβουμε (όχι με φαγητό – δέστε πιο κάτω) το παιδί, όταν τρώει και συμπεριφέρεται καλά στο τραπέζι. Εντοπίζουμε την καλή συμπεριφορά του παιδιού την ώρα του φαγητού και όχι πάντοτε την κακή. Η γκρίνια και οι επικρίσεις (δείχνοντας προσοχή στο παιδί με το θυμό
ή άλλη έκφραση) ενισχύουν τα προβλήματα διατροφής και ενθαρρύνουν τις
συγκρούσεις για το ποιος θα επικρατήσει. Είναι καλύτερα να αγνοούμε την
κακή συμπεριφορά όσο είναι δυνατό και να ανταμείβουμε την επιθυμητή. Η
προσοχή, είτε θετική είτε αρνητική, αποτελεί μια ισχυρή ενίσχυση για τη
συμπεριφορά. Αν το παιδί δε λαμβάνει θετική προσοχή, τότε θα επιδιώξει
να πάρει αρνητική. Οπότε, αναζητούμε ευκαιρίες, για να επαινέσουμε το
παιδί, όταν συμπεριφέρεται κατάλληλα. Όταν δίνουμε προσοχή στους καλούς
τρόπους και όχι στους κακούς, το παιδί μαθαίνει ότι η κακή συμπεριφορά
του δεν πρόκειται να ανταμειφθεί και άρα θα τη διακόψει.
- Αποφεύγουμε να χρησιμοποιούμε το φαγητό (π.χ. γλυκά) ως επιβράβευση. Τα παιδιά αντιλαμβάνονται, όταν τα «πληρώνουμε», για να φάνε με ανταμοιβή, οπότε μπορεί να το γυρίσουν σε δικό τους συμφέρον και είτε να τρώνε ή να μην τρώνε, για να παίρνουν αυτά που θέλουν.
- Η ποικιλία και τα χρώματα στο πιάτο είναι απαραίτητα. Όταν δίνουμε μια
νέα τροφή, τη βάζουμε απλά στο πιάτο του παιδιού χωρίς να το
πολύ-διαπραγματευτούμε. Εισάγουμε μόνο μια καινούργια τροφή κάθε φορά
και επειδή τα περισσότερα παιδιά καταναλώνουν πιο εύκολα τις τροφές με
τις οποίες είναι εξοικειωμένα, μικρές ποσότητες καινούργιων τροφών είναι
προτιμότερο να εισάγονται μαζί με αγαπημένα τους φαγητά. Επίσης,
λαμβάνουμε υπόψη ότι το παιδί χρειάζεται να εκτεθεί 10-15 φορές σε μια
νέα τροφή για να τη συνηθίσει, πόσο μάλλον να του αρέσει, έτσι δεν
αποθαρρυνόμαστε από την πρώτη ή δεύτερη άρνηση.
- Ενθαρρύνουμε το παιδί να συμμετέχει στην προετοιμασία του φαγητού και
έτσι είναι πιθανόν να ενισχύσουμε το ενδιαφέρον του για το νέο φαγητό
και να το καταναλώσει πιο εύκολα. Μπορούμε να φυτέψουμε και να
μεγαλώσουμε λαχανικά, να επιλέξουμε τα λαχανικά και τα φρούτα
μαζί στην υπεραγορά, να τα καθαρίσουμε, να τα ετοιμάσουμε και να τα
σερβίρουμε με ευφάνταστους τρόπους μαζί με το παιδί. Κάνουμε έτσι το
φαγητό διασκέδαση και απολαμβάνουμε την εμπειρία.
- Εφόσον οι ποσότητες που τρώνε τα παιδιά είναι μικρές, πεινούνε
γρήγορα, έτσι προφέρουμε σνακ στα ενδιάμεσα των γευμάτων. Μπορούμε να
δοκιμάσουμε τις καινούργιες τροφές στη διάρκεια των σνακ.
- Τα παιδιά νιώθουν τις γεύσεις πιο έντονα, έτσι δε χρειάζεται να καταναλώνουν αλάτι
ή ζάχαρη. Αποφεύγουμε για όσο το δυνατό πιο μεγάλο χρονικό διάστημα την
ένταξη της ζάχαρης και των λιχουδιών στη διατροφή τους. Ένα ώριμο
φρούτο ή λαχανικό θα είναι εξίσου ικανοποιητικά εύγευστο ή γλυκό, αν δε
συνηθίσουν από νωρίς τις «λιχουδιές». Αργότερα, μαθαίνουμε στα παιδιά τη
σημασία του μέτρου και δίνουμε «λιχουδιές» μόνο σε ειδικές περιπτώσεις,
βάζοντας ένα κανόνα-συμφωνία για 1 ή 2 λιχουδιές τη βδομάδα.
- Προσπαθούμε να μειώσουμε στο ελάχιστο οτιδήποτε αποσπά την προσοχή του παιδιού από το τραπέζι, έτσι κλείνουμε την τηλεόραση κατά τη διάρκεια των γευμάτων και απομακρύνουμε τα παιγνίδια. Αρκετές διαφημίσεις στην παιδική ζώνη προγραμμάτων αφορούν τρόφιμα που είναι πλούσια σε λίπος, ζάχαρη και θερμίδες.
- Αποδεχόμαστε ότι η ακαταστασία είναι μέρος της διαδικασίας του γεύματος.
- Δίνουμε εμείς το καλό παράδειγμα. Οι γονείς
αποτελούν πρότυπα συμπεριφοράς για τα παιδιά, τα οποία έχουν την τάση
να τους μιμούνται. Το παιδί είναι πιο πιθανό να δοκιμάσει μια τροφή που
τη δοκιμάζουμε και τρώμε εμείς, εφόσον βλέπει ότι είναι ασφαλής και
εύγευστη. Τα γεύματα είναι στιγμές για όλη την οικογένεια, στις οποίες η
διατροφή μαθαίνεται στην πράξη.
πηγη
Συχνά λάθη στην προσπάθεια να βελτιωθεί η στάση του παιδιού έναντι στο φαγητό:
Πίεση στο παιδί να φάει, όταν δεν πεινά – Το αφήνουμε και σίγουρα θα φάει, όταν πεινάσει στο επόμενο σνακ ή γεύμα.
Πίεση στο παιδί να τελειώσει όλο το φαγητό στο πιάτο του.
Περισσότερο από 500-750ml γάλα, 120-180ml χυμό τη μέρα ή υπερβολικά
γλυκά – Όλα μειώνουν την όρεξη και παρεμποδίζουν τη λήψη μιας
ισορροπημένης διατροφής.
Το κλαψούρισμα επηρεάζει αρνητικά τις διατροφικές επιλογές των γονιών για τα παιδιά τους διότι:
- Τα παιδιά θέλουν αυτό που δεν μπορούν να έχουν (όσο περισσότερο απαγορεύουμε εντελώς, τόσο περισσότερο θέλουν).
- Οι γονείς θέλουν τα παιδιά τους να φάνε κάτι που τα ίδια δε θέλουν
(δεν είναι ανάγκη να επιμένουμε να φάνε ότι τους σερβίρουμε).
- Είναι κουρασμένα (τα γεύματα συνήθως είναι πριν τον ύπνο).
Αντιμετώπιση:
- Αναμένουμε τα αναμενόμενα και είμαστε προετοιμασμένοι
- Διατηρούμε την ψυχραιμία μας (αρνηθείτε να μπείτε σε πόλεμο)
- Αγνοούμε το κλαψούρισμα (έτσι θα μάθει ότι δε θα εισακουστεί)
Το φαγητό πρέπει να παραμείνει φαγητό – δεν πρέπει να χρησιμοποιείται για παρηγοριά, ευκολία ή ανταμοιβή.
Ανταμοιβή
Η επιβράβευση – ανταμοιβή θα μπορούσε να είναι ιδιαίτερα προνόμια,
αγαπημένες ασχολίες, έπαινος και ενθάρρυνση. Θα πρέπει να ακολουθεί την
επιθυμητή συμπεριφορά όσο πιο σύντομα γίνεται, για να μπορεί να γίνει η
συσχέτιση στο μυαλό του παιδιού.
Το παιδί μπορεί να επιβραβευτεί με ένα αστέρι ή ένα αυτοκόλλητο, όταν
τρώει σωστά. Με αυτό τον τρόπο θα προσφέρουμε ένα ισχυρό κίνητρο.
Παραδείγματα ανταμοιβών: αυτοκόλλητα [πίνακας ή τετράδιο με
αυτοκόλλητα (αστεράκια, φιγούρες κ.τ.λ.) που θα μαζεύει το παιδί],
εισιτήρια/κουπόνια (σε μικρή ηλικία ακόμα και το χαρτί είναι αρκετό για
τα παιδιά – σε μεγαλύτερες ηλικίες αριθμός εισιτηρίων/κουπονιών μπορεί
να ανταλλάσσεται με εισιτήρια για σινεμά ή άλλη εκδήλωση, ή άλλο
δημιουργικό δώρο), βιβλία, μολύβια, αλλά επίσης και έπαινος, αγκαλιές και προσοχή.
πηγη |
Νέες Τροφές – Λαχανικά
Συνήθως, υπάρχει αντίσταση στα πράσινα λαχανικά, παρ’ όλο που έχουν
εντελώς διαφορετικές γεύσεις μεταξύ τους και μόνο το χρώμα είναι το
ίδιο. Δεν είναι απέχθεια στο πράσινο χρώμα (πράσινα μήλα, πράσινες
καραμέλες είναι αποδεχτά) αλλά στα λαχανικά. Πιθανότατα, εμείς ως γονείς
τους προδιαθέτουμε ενάντια στα πράσινα λαχανικά.
- Εμάς μας αρέσουν; Αν όχι, τότε εμείς δε δίνουμε το καλό παράδειγμα και
το παιδί θα έχει παρατηρήσει τη δυσαρέσκειά μας, εφόσον, πιθανόν, δεν
τα σερβίρουμε συχνά.
- Όσο πιο συχνά λέμε ότι κάτι είναι καλό για μας (και όχι ότι είναι
εύγευστο) τόσο πιο πιθανό να θεωρήσει το παιδί ότι δεν μας αρέσει. Τα παιδιά θεωρούν και δρουν σύμφωνα με τη θεωρία του ότι είναι καλό για μας δεν είναι εύγευστο.
Δεν είναι ανάγκη να φαίνονται τα λαχανικά, για να τα φάνε. Μπορούμε να
τα κρύψουμε. Το σημαντικό είναι ότι πρώτα πρέπει να γίνουν αποδεκτά.
Μπορούμε να τα βάλουμε μέσα σε αποδεκτές τροφές: σούπες, σάλτσες
(ντομάτα μαζί με άλλα λαχανικά που μπορούν να αλεστούν), λαζάνια
(μακαρόνια, τυρί και λαχανικά: ένα συμπληρωμένο γεύμα), ψωμί (μπορούμε
να το ζυμώσουμε μαζί με καρότο,
κολοκύθα ή κολοκυθάκι), μπιφτέκια και ρολό (χρησιμοποιούμε κιμά από
κοτόπουλο ή γαλοπούλα ή άπαχο χοιρινό/βοδινό κιμά και προσθέτουμε
καρότα, κρεμμύδια και άλλα λαχανικά), πουρές από κουνουπίδι ή άλλο
λαχανικό (σε αντικατάσταση της πατάτας
πουρέ). Το ίδιο και τα φρούτα: ρόφημα με γιαούρτι ή γάλα και φρούτο στο
μπλέντερ. Μπορούμε επίσης να παρουσιάζουμε τα λαχανικά και τα φρούτα με
ένα νέο, ενδιαφέρον τρόπο, σε ένα ιδιαίτερο πιάτο ή με ένα απρόσμενο
σχήμα.
Ροφήματα – Μπιμπερό
Απαλλαγή από το μπιμπερό
– Η ικανότητα πόσης από ποτήρι δε γίνεται ευκολότερη, αφήνοντας τον
καιρό να περάσει, διότι αυξάνονται οι συνδέσεις και γίνεται ακόμα πιο
δύσκολο να αφήσουν το μπιμπερό. Η Αμερικανική Παιδιατρική Ακαδημία
συστήνει την παύση της χρήσης μπιμπερό μέχρι την ηλικία ενός έτους.
Με το μπιμπερό έχουμε εύκολη ροή του γάλακτος χωρίς προσπάθεια, έτσι
είναι πιο εύκολο για τα παιδιά να πίνουν παρά να μασούν και στο τέλος
δεν έχουν όρεξη. Θέλουν το μπιμπερό, όχι διότι πεινούν ή διψούν αλλά για
πιπίλισμα, τους ανακουφίζει. Το περιεχόμενο του μπιμπερό είναι επίσης
σημαντικό (εύκολο να καταναλωθεί υπερβολική ποσότητα, πολλές θερμίδες
ιδίως, αν χρησιμοποιείται χυμός ή αναψυκτικά!!!). Η παρατεταμένη χρήση του μπιμπερό εμποδίζει την ομιλία και βοηθά στην παχυσαρκία.
Η απαλλαγή από το μπιμπερό είναι ευκολότερο να γίνει μια και καλή, μόλις
το παιδί μπορεί να κρατήσει το ποτήρι/φλιτζάνι του. Χρησιμοποιούμε
ποτήρι με χείλη, φλιτζάνι, ή και καλαμάκι. Πρέπει όμως πρώτα να
πειστούμε εμείς ότι το μπιμπερό πρέπει να σταματήσει.
Η ανάγκη για γάλα μειώνεται με την πάροδο του πρώτου έτους ζωής από
1000ml σε 500ml, κάνοντας έτσι πιο εύκολη τη μεταπήδηση στο φλιτζάνι.
Προετοιμαζόμαστε για την πιθανότητα να μη θέλουν καθόλου γάλα και
προσφέρουμε υπαλλακτικές τροφές που περιέχουν ασβέστιο (τυρί, γιαούρτι
κ.τ.λ.).
Πολλές φορές τα παιδιά εξαρτώνται από το μπιμπερό, για να κοιμηθούν.
Αλλάζουμε τη συνήθεια του να πίνουν και να μισοκοιμούνται, διαχωρίζοντας
το γάλα από τον ύπνο:
- Γύρω στους 2 μήνες – κατά τη διάρκεια της μέρας ταΐζουμε εκτός υπνοδωματίου και το βράδυ έχουμε αναμμένα τα φώτα.
- Στους 2-4 μήνες διαχωρίζουμε το γεύμα και τον ύπνο, αποφεύγουμε το
τελευταίο γάλα, αν μισοκοιμούνται. Ξυπνούμε το παιδί, αν προσπαθεί να
κοιμηθεί, καθώς τρώει και δεν το ταΐζουμε, αν δεν πεινά πραγματικά.
- Χρησιμοποιούμε εναλλακτικά μέσα, για να χαλαρώσει το παιδί, για παράδειγμα το μπάνιο.
- Ξεχωρίζουμε τις βραδινές δραστηριότητες
διατροφής και ύπνου: βούρτσισμα δοντιών (το τελευταίο πράγμα στο στόμα
του παιδιού), διάβασμα βιβλίων (όπως και εμείς διαβάζουμε, για να
κοιμηθούμε), ρουτίνα ύπνου (μπάνιο, δόντια, διάβασμα και ύπνος).
Νερό
- Πριν τους 6 μήνες – δε χρειάζεται καθόλου – το βρέφος παίρνει όλα τα υγρά που χρειάζεται από το γάλα του
- Μετά τους 6 μήνες – 120-180ml τη μέρα
- Αργότερα – το νερό είναι πολύ σημαντικό. Είναι καλύτερο να χρησιμοποιείται το νερό παρά άλλα υγρά (όπως χυμός ή αναψυκτικά).
Έλλειψη νερού, φρούτων και λαχανικών, όπως επίσης και υπερκατανάλωση γάλακτος οδηγεί σε δυσκοιλιότητα, συχνό πρόβλημα στα μικρά παιδιά.
Αναψυκτικά – εθιστικά, περιέχουν ζάχαρη (1 τενεκεδάκι
περιέχει 10 κουταλάκια ζάχαρη), αέριο και καφεΐνη. Τα αποφεύγουμε και
εμείς, για να δώσουμε το καλό παράδειγμα. Αν θα δώσουμε, βάζουμε όρια –
ένα τενεκεδάκι τη βδομάδα και το μετρούμε σαν λιχουδιά.
Χυμός – έχει ανάλογες θερμίδες με τα αναψυκτικά. Τον περιορίζουμε σε 180ml τη μέρα και μπορούμε να τον διαλύσουμε με νερό.
Τα παιδιά ξέρουν πότε πεινούν και πότε όχι. Γιατί άραγε δεν τρώνε τα παιδιά;
- Τρώνε αρκετά, αλλά δεν το συνειδητοποιούμε εμείς. Αν κάνουμε μια
καταγραφή αυτών που τρώει το παιδί, θα διαπιστώσουμε ότι τρώει από όλες
τις ομάδες τροφών και παίρνει τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά μέσα στη
βδομάδα.
- Δεν πεινούν. Τα παιδιά μεγαλώνουν με πιο αργούς ρυθμούς κατά το δεύτερο έτος της ηλικίας τους και η όρεξη τους μειώνεται ανάλογα.
- Πεινούν αλλά η ανεξαρτησία τους, η ιδιοτροπία τους ή η ανάγκη τους για έλεγχο δεν τα αφήνει.
- Είναι άρρωστα.
Οικογένεια και φίλοι – Η επιρροή τους
Συμφωνούμε με τους συγγενείς ή τους φίλους όπου τρώει το παιδί τα πιο σημαντικά σημεία:
- Ασφάλεια (εννοείται φυσικά, ιδιαίτερα για θέματα κινδύνων πνιγμού ή ζεστών υγρών).
- Αλλεργίες (πολύ σημαντικές και μη διαπραγματεύσιμες) – ενημερώνουμε
συγγενείς ή φίλους τι πρέπει να κάνουν σε περίπτωση που το παιδί
κατανάλωσε κάτι που δεν πρέπει.
- Βαθιά ριζωμένα πιστεύω – μεταφέρουμε τις απόψεις μας και τους κανόνες
μας σε αυτούς που προσέχουν τα παιδιά μας – πιθανόν η λογική των δικών
μας πιστεύω να μην είναι κατανοητή από άλλους.
- Διαμορφώνουμε σαφείς γραμμές επικοινωνίας – καλύτερα να μιλήσουμε ανοικτά για το θέμα, για να αποφευχθούν παρεξηγήσεις (π.χ. συχνότητα κατανάλωσης γλυκών).
- Υπολογίζουμε πόσα γεύματα είναι κοινά με άλλους και πόσο συχνή είναι η πιθανή επιρροή από τρίτους.
- Ενθαρρύνουμε το παιδί να τρώει μερικές φορές με άλλα παιδιά της
ηλικίας του που έχουν καλές διατροφικές συνήθειες. Θα τα μιμηθεί και θα
τρώει όπως αυτά.
Ψώνια στην υπεραγορά
Πώς να αντιμετωπίσουμε τις ιδιοτροπίες στην υπεραγορά:
- Προχωρούμε με το καροτσάκι – διατηρούμε την ηρεμία μας και συνεχίζουμε
τα ψώνια μας (ποιο εύκολο να το λες παρά να το κάνεις) – το συμβάν
είναι πιο σύντομο και το παιδί θα αντιληφθεί ότι δεν αξίζει να κάνει
ιδιοτροπία για γλυκά κ.τ.λ.
- Μένουμε μακριά από τους πειρασμούς – οι περισσότερες υπεραγορές είναι
διαρρυθμισμένες με τον ίδιο τρόπο – στους εξωτερικούς διαδρόμους
(περιμετρικά) είναι τα τρόφιμα από τις 4 κύριες ομάδες (φρούτα και
λαχανικά, δημητριακά, κρέας και γαλακτοκομικά). Τα είδη αρτοποιείου, τα
αλλαντικά και γενικά πολύχρωμα τρόφιμα βρίσκονται είτε στην είσοδο, για
να τα προσέχουμε καθώς μπαίνουμε, είτε στο βάθος. Οπότε, αν «ψωνίζουμε
στην περίμετρο» και αποφεύγουμε τα ταμεία που είναι γεμάτα με γλυκά,
μπορούμε να αποφύγουμε πολλούς πειρασμούς και ιδιοτροπίες και να
ψωνίσουμε πιο υγιεινά και πιο φτηνά.
- Διαπραγματευόμαστε – μπορεί να χρειαστεί να συμβιβαστούμε με κάτι που
μπορεί να μην είναι πάντοτε κακό. Αποφασίζουμε, αφού κρίνουμε αυτό που
ζητά το παιδί. Αν θα συμβιβαστούμε, καλύτερα να το κάνουμε, πριν μπούμε
στην υπεραγορά και μένουμε σταθεροί στην απόφασή μας.
- Αποφεύγουμε τα ψώνια, όταν πεινούνε – όπως και οι ενήλικες πρέπει να
αποφεύγουμε τα ψώνια, όταν πεινούμε, διότι θα καθοδηγηθούμε από την
πείνα μας, παρά τη λίστα μας, έτσι και τα παιδιά είναι πιο πιθανόν να
ζητούν πράγματα, αν πεινούν.
- Φεύγουμε – πολλοί γονείς απλά παίρνουν το παιδί τους και φεύγουν από
την υπεραγορά, όταν αυτό αρχίζει να παρακαλά και να κάνει ιδιοτροπίες.
Αυτό δίνει ένα ξεκάθαρο μήνυμα και βοηθά τα παιδιά να μάθουν τις
επιπτώσεις. Το κάνουμε, αν δεν μπορούμε να αντεπεξέλθουμε με ένα παιδί
που φωνάζει στους διαδρόμους της υπεραγοράς. Όμως, να ξέρουμε ότι είναι
πιο μεγάλη ντροπή να φύγουμε από την υπεραγορά χωρίς τα τρόφιμα για τα
οποία είχαμε έρθει και το παιδί πιθανόν να πάρει το μήνυμα ότι αυτό μας
καθοδηγεί.
- Πάμε μόνοι – Αν πάμε μόνοι χωρίς το παιδί ίσως βρούμε ότι είναι πιο αποτελεσματικό.
Συμπέρασμα
Πρέπει να θυμόμαστε ότι δεν προσπαθούμε απλά να βάλουμε το φαγητό στο
στόμα του παιδιού, αλλά να βάλουμε μακροχρόνιες υγιεινές συνήθειες
διατροφής στο μυαλό του. Οι διατροφικές συνήθειες καλλιεργούνται δεν
επέρχονται από τη μια στιγμή στην άλλη.