«Είμαι δυσλεκτική, με θεωρούσαν τελευταία στην τάξη, όμως αποφοίτησα και έγινα παιδαγωγός»

πηγη

 

«Είμαι δυσλεκτική, με θεωρούσαν τελευταία στην τάξη, όμως αποφοίτησα και έγινα παιδαγωγός»

Η διατριβή της ήταν – τι άλλο πάνω στη δυσλεξία- και είχε θέμα «Δίνοντας φωνή στα συναισθήματα – οι συναισθηματικές πτυχές του δυσλεκτικού παιδιού».

Η νεαρή γυναίκα στέλνει ένα μήνυμα προς όλους όσους θεωρούν ελάττωμα οποιαδήποτε μαθησιακή δυσκολία και στηρίζει αυτούς τους ανθρώπους, τονίζοντας, πως αν υπάρχει θέληση γίνονται θαύματα.

«Με λένε Martina, ζω στο Vignanello, στην επαρχία Viterbo και… ευτυχώς είμαι δυσλεκτική!

Ο δικός μας κόσμος είναι πολύπλοκος και πολλοί δεν τον καταλαβαίνουν, γιατί στα μάτια των άλλων φαινόμαστε πάντα διαφορετικοί. Πάντα πίστευα, ότι ο καθένας μας έχει εμπόδια να ξεπεράσει, μερικές φορές το να τα ξεπεράσει μπορεί να φαίνεται δύσκολο, τουλάχιστον έτσι ήταν για μένα.

Από παιδί είχα μέσα μου ένα τέρας, σαν μια τρύπα στο στομάχι μου, που γεννήθηκε από τη δυσλεξία μου και τις διάφορες μαθησιακές δυσκολίες που είχα από την πρώτη δημοτικού. Όλα αυτά τα χρόνια πάντα μου έλεγαν ότι ήμουν ένα έξυπνο αλλά πολύ τεμπέλικο κopίτσι. Στο σχολείο πάντα με έβλεπαν ως την τελευταία στην τάξη, έπαιρνα πάντα κακή βαθμολογία, πάντα έφευγα με τον ελάχιστο βαθμό και επίσης με παραμελούσαν τόσο οι καθηγητές όσο και οι συμμαθητές.

Μέσα μου ένιωθα τόσες αρνητικές διαθέσεις, που δεν έβρισκα καν τις λέξεις για να περιγράψω το σωστό συναίσθημα. Αποφάσισα να γραφτώ στο πανεπιστήμιο παρόλο που μου είπαν ότι θα ήταν πολύ δύσκολο για μένα, αλλά η επιθυμία μου να κάνω κάτι ήταν πάντα μεγάλη, οπότε ξεκίνησα ένα ταξίδι τριών ετών που αποδείχτηκε υπέροχο.

Από εκείνη τη στιγμή, η τρύπα στο στομάχι μου που είχα άρχισε να γεμίζει με όμορφες αισθήσεις και ικανοποιήσεις.

Ξεκίνησα αναλύοντας τον εαυτό μου και βάζω όλες τις δυνατότητές μου σε δράση, φτάνοντας σε αυτή την ξεχωριστή μέρα. Δυστυχώς, δεν πιστεύουν όλοι οι δυσλεξικοί μαθητές στα όνειρά τους, πολλοί από αυτούς αισθάνονται απογοητευμένοι είτε για την βαθμολογία είτε για τους καθηγητές ή απλώς επειδή βιώνουν συναισθήματα που τους εμποδίζουν να αντιμετωπίσουν τη χρονιά ήρεμα.

Προσωπικά γνωρίζω ότι υπήρξαν πολλές δυσκολίες που αντιμετώπισα στα σχολικά μου χρόνια και πίσω από όλες μου τις δυσκολίες υπήρχε πάντα ένα συναίσθημα.

Πάντα μου έλεγαν ότι το λύκειο δεν ήταν για μένα και ότι δεν θα μπορούσα να πάω στο πανεπιστήμιο, αλλά παρά τα δάκρυα και τις στιγμές απελπισίας, πάντα ακολουθούσα το δικό μου δρόμο. Αν κάτι κατάλαβα στις σπουδές μου, είναι ότι το να είσαι δυσλεκτικός δεν σημαίνει να χάνεις, αλλά να έχεις τις ίδιες δεξιότητες με άλλους και για να κερδίσεις οποιαδήποτε μάχη χρειάζεται απλώς να βρεις τη δική σου στρατηγική. Χάρη στη δυσλεξία σήμερα κέρδισα τη μεγαλύτερη μάχη, αυτή με τον εαυτό μου, φτάνοντας στο μεγαλύτερο όνειρό μου: να γίνω μελλοντικός παιδαγωγός».

Πηγή

 

«δεν θέλω να διαβάσω», τι απαντάμε;

πηγη

 Όταν το παιδί σας δεν θέλει διαβάσει, να τι μπορείτε να του πείτε. 

«Δεν θέλω να διαβάσω!». Αυτή τη φράση θα την ακούσουν πολλές φορές κατά τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς οι γονείς από τα παιδιά τους χωρίς να είναι σίγουροι πώς θα πρέπει να αντιδράσουν.

Πριν αρχίσουν οι αψιμαχίες και οι τσακωμοί, δείτε πώς οι ειδικοί προτείνουν στους γονείς να απαντήσουν.

Σε δυσκολεύει κάτι;

Όταν τα παιδιά λένε ότι δεν θέλουν να διαβάσουν, το πρώτο πράγμα που συνιστά στους γονείς η Melissa Taylor, συγγραφέας του Book Love: Help Your Child Grow from Reluctant to Enthussiastic Reader , είναι να καταλάβουν τι κρύβεται πίσω από την απροθυμία. Οι αδιάγνωστες μαθησιακές δυσκολίες για παράδειγμα, μπορεί να εκδηλωθούν ως απροθυμία και ο δάσκαλος είναι εκείνος που σε πρώτη φάση μπορεί να βοηθήσει για το αν πρέπει να υπάρξει εξειδικευμένη αξιολόγηση και υποστήριξη.

Θέλεις να κάνεις ένα διάλειμμα;

Όταν το παιδί σας δεν θέλει να διαβάσει, η Jane Bluestein, συγγραφέας του The Win-Win Classroom , προσφέρει τις ακόλουθες επιλογές: «Πόσες σελίδες πιστεύεις ότι μπορείς να διαβάσεις πριν κάνεις ένα διάλειμμα;» ή «Θέλεις να κάνεις ένα διάλειμμα και μετά να καθίσεις να διαβάσεις;».

Σύμφωνα με την ίδια, εάν το παιδί σας πρέπει να διαβάσει κάτι που δεν το ενδιαφέρει ρυθμίστε ένα χρονόμετρο επιτρέποντάς του 10 λεπτα διαλείμματα.

Θέλεις να σε βοηθήσω;

Αν το παιδί δυσκολεύεται με μια εργασία ή δεν μπορεί να μάθει ένα μάθημα, βοηθήστε το με προθυμία. « Ακόμα κι αν χρειαστεί να του διαβάσετε φωναχτά το μάθημα, μη διστάσετε να το κάνετε», λέει η συγγραφέας του Readicide, Kelly Gallagher.

Μπορείς να τα καταφέρεις

Όταν τα παιδιά λένε ότι το διάβασμα είναι βαρετό ή δεν τους αρέσει διαβάστε ανάμεσα στις γραμμές. Αυτό που μπορεί πραγματικά να λένε είναι: «Φοβάμαι ότι δεν είμαι καλή/ός στο διάβασμα», λέει η Carol Dweck, συγγραφέας του Mindset . «Αν διδάξουμε στα παιδιά ότι δεξιότητες όπως το διάβασμα είναι πράγματα στα οποία γίνεσαι καλύτερος με την πάροδο του χρόνου». Μπορείτε να καλλιεργήσετε αυτή τη νοοτροπία εξηγώντας του ότι με εξάσκηση και δουλειά θα δει άμεσα αποτελέσματα.

Πηγη

 

 

28 Οκτωβρίου - Ιδέες για κατασκευές

 28 Οκτωβρίου - Ιδέες για Κατασκευές

πηγη

πηγη

πηγη

πηγη

πηγη

3 απλές τεχνικές διαχείρισης άγχους.

πηγη

 

Μια απλή και αποτελεσματική τεχνική που βοηθά στην καταπολέμηση του άγχους, η ενσυνειδητότητα, έχει γίνει πρόσφατα πολύ δημοφιλής. Η ενσυνειδητότητα, όπως και ο διαλογισμός, είναι μεταξύ άλλων και τρόποι αντιμετώπισης άγχους, αφού αποτελούν έναν τρόπο διαχείρισης των σκέψεων και των βιωμάτων μας, έτσι ώστε να μην τους επιτρέπουμε να μας καταβάλλουν. Αυτό που διαφοροποιεί τις καθημερινές ασκήσεις ενσυνειδητότητας με τον διαλογισμό, είναι ότι εστιάζουν στο παρόν: η πλήρης συγκέντρωση στο άμεσο περιβάλλον μας, η φυσική μας αντίδραση σε αυτό και η συγκέντρωση στις σκέψεις μας την ώρα που τις κάνουμε.

Ωστόσο, η σωστή πρακτική εφαρμογή της ενσυνειδητότητας μπορεί να αποδειχτεί ιδιαίτερα δύσκολη, δεδομένου ότι υπάρχουν πολλά διαφορετικά είδη τεχνικών και, πολύ συχνά, δεν ξέρουμε από πού και πώς να ξεκινήσουμε. Για να σας βοηθήσουμε να ξεπεράσετε το εμπόδιο των επιλογών, έχουμε επιλέξει τρεις απλές καθημερινές ασκήσεις κατά του άγχους για αρχάριους, για να τις δοκιμάσετε.

1.  ΞΕΚΙΝΑΜΕ ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ

Μία καλή αρχή για την επίτευξη της ενσυνειδητότητας, η οποία συγκαταλέγεται στις τεχνικές διαχείρισης άγχους, είναι η προσεκτική παρατήρηση. Μέσα από αυτήν μπορείτε να αντιληφθείτε καλύτερα το άμεσο περιβάλλον σας, και μέσα από αυτή τη νέα αντίληψη, να εστιάσετε στις σκέψεις σας.

Επιλέγετε ένα αντικείμενο για να εστιάσετε, οποιοδήποτε, αρκεί να είναι ένα φυσικό αντικείμενο, όπως ένα φυτό ή ένα σύννεφο. Κοιτάζετε επίμονα το αντικείμενο αυτό για δύο λεπτά σε απόλυτη σιωπή. Προσπαθείτε να παρατηρήσετε οτιδήποτε μπορείτε σχετικά με αυτό – το σχήμα, το χρώμα, το φως που πέφτει στα διάφορα σημεία του. Φανταστείτε τον εαυτό σας να το αγγίζει και να νιώθει τις διαφορετικές του υφές.

Η άσκηση αυτή εκπαιδεύει το μυαλό να μπορεί να εστιάζει λεπτομερώς σε ένα πράγμα. Εφαρμόζοντάς την καθημερινά, για μερικές εβδομάδες, μπορείτε να βοηθήσετε τον εαυτό σας να αντιμετωπίσει το άγχος, ακόμη και να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο βλέπει τον κόσμο! 

2.  ΑΚΟΥΜΕ ΠΡΟΣΕΚΤΙΚΑ ΚΑΙ ΜΕ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΓΙΑ ΝΑ ΚΑΘΑΡΙΣΟΥΜΕ ΤΙΣ ΣΚΕΨΕΙΣ ΜΑΣ

Μία απλή άσκηση ενσυνειδητότητας, και τρόπος για την καταπολέμηση του άγχους που μπορούμε να την κάνουμε ακόμη και κατά τη διάρκεια μίας γεμάτης και απαιτητικής μέρας: βρίσκουμε ένα μουσικό κομμάτι που δεν έχουμε ακούσει ποτέ, και το βάζουμε να παίξει. Είναι προτιμότερο να επιλέξουμε ένα κομμάτι κλασικής μουσικής, ορχηστρικής ή ηλεκτρονικής και όχι ένα κομμάτι με στίχους που μπορεί να μας αποπροσανατολίσει.

Ακούμε τη μουσική σε απόλυτη ηρεμία και εστιάζουμε την προσοχή μας μόνο στο άκουσμα της κάθε νότας χωριστά, δίνοντας έμφαση στα διαφορετικά μουσικά στρώματα και υφές. Προσπαθούμε να μη σκεφτούμε εάν μας αρέσει ή όχι: αφηνόμαστε, απλώς, στον μουσικό πλούτο. Εάν το νιώσουμε, τότε χορεύουμε ή κινούμαστε κατά βούληση.

Αυτή η καθημερινή πρακτική ενσυνειδητότητας είναι μία από τις πιο ευχάριστες τεχνικές διαχείρισης άγχους και από τις πιο αγαπημένες μας, καθώς μας βοηθά να εστιάσουμε στην ακοή μας και να ακούσουμε τον κόσμο από την αρχή! 

3.  ΠΩΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΩ ΤΟ ΑΓΧΟΣ; ΜΕ ΤΟ ΠΕΡΠΑΤΗΜΑ! ΜΙΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΙΟ ΔΙΑΣΚΕΔΑΣΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΕΝΣΥΝΕΙΔΗΤΟΤΗΤΑΣ

Το περπάτημα αποτελεί μία σπουδαία επιλογή άσκησης ενσυνειδητότητας για αυτούς που δυσκολεύονται να μείνουν ακίνητοι ή δεν μπορούν να κατανοήσουν γιατί να επιδοθούν σε μία στατική μορφή διαλογισμού.

Το περπάτημα αποδίδει καλύτερα εάν γίνεται σε ένα ήρεμο, φυσικό περιβάλλον, αλλά ακόμη και αν περνάτε από πολυσύχναστους δρόμους για να πάτε στη δουλειά, δε θα έβλαπτε καθόλου να προσπαθήσετε να κάνετε την άσκηση που ακολουθεί, και, ταυτόχρονα, να δώσετε μια ουσιαστική απάντηση στο «τι να κάνω όταν έχω άγχος;»:

Ξεκινάτε, εστιάζοντας την προσοχή σας στα πόδια σας, και νιώθετε πώς το βάρος αλλάζει καθώς βηματίζετε. Έπειτα, στρέφετε βαθμιαία την προσοχή σας στο σώμα σας, για να νιώσετε πώς επηρεάζεται το κάθε μέρος του σώματός σας από κάθε κίνηση. Τέλος, εστιάζετε  την προσοχή σας στην αναπνοή σας, εισπνέοντας και εκπνέοντας αργά. Το περπάτημα με αυτόν τον τρόπο, εκτός από μία καλή άσκηση για το σώμα, συγκαταλέγεται στις ασκήσεις κατά του άγχους. 

Τρεις ασκήσεις ενσυνειδητότητας – τρεις απλοί τρόποι αντιμετώπισης του άγχους

Αυτές οι τρεις ασκήσεις, είναι μερικές από τις πιο αγαπημένες μας ασκήσεις ενσυνειδητότητας για αρχαρίους, και τρεις ιδανικοί τρόποι αντιμετώπισης άγχους. Ενδεχομένως να είναι δύσκολο να τις κάνετε σωστά από την αρχή, ωστόσο, το κλειδί της επιτυχίας είναι να συνεχίζετε την εξάσκηση. Βρείτε την τεχνική ενσυνειδητότητας που σας ταιριάζει και εξασκηθείτε καθημερινά για δύο εβδομάδες. Έπειτα από λίγο καιρό, θα διαπιστώσετε ότι έχετε βρει την απάντηση στο «πώς αντιμετωπίζω το άγχος;»!

Πηγη

Διάσπαση Προσοχής μέσα στην τάξη (Πλούσιο υλικό)

πηγη

 

Αναγνώριση και εντοπισμός της ΔΕΠΥ στη σχολική τάξη 

Πριν τον σχεδιασμό οποιουδήποτε προγράμματος παρέμβασης, είναι σημαντικό ο εκπαιδευτικός, αλλά και όλη η σχολική μονάδα, να ενημερωθεί για το τι είναι η ΔΕΠΥ, ποιες είναι οι παράμετροί της, πώς επηρεάζει τη συμπεριφορά και τον τρόπο μάθησης του παιδιού, ποιες είναι οι ανησυχητικές συμπεριφορές, ποια η συχνότητα εμφάνισής τους και τι τις πυροδοτεί.

ΔΕΠΥ και σχολική τάξη

Όταν ο εκπαιδευτικός γνωρίζει ότι οι μαθητές του αντιμετωπίζουν συγκεκριμένες δυσκολίες λόγω ΔΕΠΥ, θα αποφύγει να αποδώσει τις συμπεριφορές τους σε λάθος αιτίες και επιπλέον θα είναι σε θέση να σχεδιάσει το κατάλληλο πρόγραμμα παρέμβασης.

Ο εκπαιδευτικός πρέπει να έχει πάντα κατά νου ότι η ΔΕΠΥ δεν είναι η δικαιολογία της συμπεριφοράς αλλά η αιτία της. Αυτή η διαταραχή δεν οφείλεται σε έλλειψη δεξιοτήτων ή ικανοτήτων. Το παιδί με ΔΕΠΥ γνωρίζει τι πρέπει να κάνει, αλλά δεν είναι σε θέση να το εφαρμόσει.

 

Ο εκπαιδευτικός χρειάζεται επίσης να θυμάται ότι κάποιες από τα συμπτώματα της ΔΕΠΥ μπορεί να υποχωρήσουν, αλλά δε θα εξαφανιστούν, εφόσον πρόεκται για μια διά βίου κατάσταση. Εκτός από τη διαχείριση των βασικών συμπτωμάτων της διαταραχής, ο εκπαιδευτικός πρέπει να έχει στόχο και την ελαχιστοποίηση των δευτερογενών συνεπειών της, όπως είναι η ακαδημαϊκή αποτυχία, η απόσυρση, η κοινωνική απομόνωση του παιδιού κ.λπ.

Γι' αυτό είναι σημαντικό να παρέχει στον μαθητή με ΔΕΠΥ μια καθημερινή ρουτίνα στο πρόγραμμά του, να τον διευκολύνει στο ακαδημαϊκό του έργο και να του προσφέρει περισσότερη δομή και συχνότερη ενίσχυση.

Οι πεποιθήσεις, οι στάσεις και οι αντιλήψεις του εκπαιδευτικού αποτελούν καθοριστικό παράγοντα για την επιτυχή εφαρμογή ενός προγράμματος παρέμβασης. Ο εκπαιδευτικός πρέπει να είναι ενήμερος όχι μόνο για τη φύση της διαταραχής, αλλα να γνωρίζει επίσης τα κατάλληλα προγράμματα διαχείρισης της συμπεριφοράς των μαθητών με ΔΕΠΥ.

Το κλειδί για την επιτυχημένη εφαρμογή τέτοιων προγραμμάτων είναι να αντιμετωπίζει ο εκπαιδευτικός τη ΔΕΠΥ ως μια ευκαιρία - πρόκληση για τη δοκιμή νέων μοντέλων διδασκαλίας και νέων τρόπων προσέγγισης της εκπαιδευτικής πράξης.

Συμπεριφορές που υποδηλώνουν ΔΕΠΥ

Υπάρχουν κάποιες συγκεκριμένες συμπεριφορές που εκδηλώνει συνήθως ένας μαθητής με ΔΕΠΥ μέσα στη σχολική τάξη, οι οποίες μπορούν να βοηθήσουν τον εκπαιδευτικό να εντοπίσει και να αναγνωρίσει τη διαταραχή.

Πιο αναλυτικά, ο μαθητής με ΔΕΠΥ:

• Μιλάει-φλυαρεί πολύ.
• Δεν περιμένει τη σειρά του.
• Ενοχλεί τους διπλανούς του συμμαθητές.
• Διακόπτει τους άλλους, απαντά χωρίς να ερωτηθεί ή προτού ολοκληρωθεί η ερώτηση.
• Σηκώνεται πολύ συχνά από τη θέση του ή στριφογυρίζει συνεχώς στο κάθισμά του.
• Χάνει τα προσωπικά του αντικείμενα.
• Δε σημειώνει τις εργασίες για την επόμενη μέρα ή ξεχνά να τις κάνει.
• Αποφεύγει τις απαιτητικές εργασίες.
• Οι εργασίες του είναι ανοργάνωτες και δυσκολεύεται να τις ολοκληρώσει.
• Κάνει λάθη απροσεξίας.
• Ονειροπολεί-αφαιρείται πολύ συχνά.
• Μοιάζει να μην κατανοεί όλες τις οδηγίες ή δε δίνει προσοχή στις λεπτομέρειες.
• Απαιτείται προσπάθεια για την προσέλκυση της προσοχής του.
• Αρχίζει και τελειώνει τις εργασίες τελευταίος.
• Δυσκολεύεται να συνεργαστεί με τους συμμαθητές του και να συμμετάσχει σε ομαδικά παιχνίδια.
• Τρέχει συνεχώς στα διαλείμματα, σκαρφαλώνει και είναι επιρρεπής σε ατυχήματα.

Ας σημειωθεί ότι ο μαθητής δεν είναι απαραίτητο  να εκδηλώνει όλα τα παραπάνω συμπτώματα, αφού η συμπτωματολογία εξαρτάται από τον υποτύπο της διαταραχής. Η ικανότητα του εκπαιδευτικού να εντοπίσει μαθητές με ΔΕΠΥ θα επιτρέψει την έγκαιρη και ορθή διάγνωση.

Διαχείριση ΔΕΠΥ από εκπαιδευτικούς

Ο εκπαιδευτικός έχει τη δυνατότητα να συλλέξει πληροφορίες για τη σχολική ζωή του μαθητή μέσω της παρατήρησης. Για τον σκοπό αυτό μπορεί να χρησιμοποιήσει ένα ημερολόγιο αναστοχασμού: πρόκειται για ένα φυσικό ή ηλεκτρονικό μέσο καταγραφής των σημαντικών γεγονότων που αοφορύν τον μαθητή με ΔΕΠΥ. Σε αυτό ο εκπαιδευτικός μπορεί να καταγράψει σκέψεις, ιδέες και γνώμες, τις οποίες θα μελετήσει και θα επεξεργασετεί σε μετεγενέστερο χρόνο με πιο διεισδυτικό και κριτικό τρόπο.

Με αυτό τον τρόπο οι υποθέσεις και οι αντιλήψεις του δεν επηρεάζονται από τη συναισθηματική φόρτιση της στιγμής. Επιπροσθέτως οι σημειώσεις του θα αποτελέσουν σημαντική πηγή πληροφοριών για τους γονείς και όλους τους ειδικούς που εμπλέκονται στα προγράμματα παρέμβασης για το παιδί. Αυτό το εργαλείο καταγραφής όμως απαιτεί συνέπεια από την πλευρά του εκπαιδευτικού.

Για τον κατάλληλο σχεδιασμό της διδασκαλίες ο εκπαιδευτικός χρειάζεται να δώσει έμφαση σε δύο βασικούς άξονες: στον μαθητή και στο αναλυτικό πρόγραμμα.

Σε ό,τι αφορά τον μαθητή, ο εκπαιδευτικός χρειάζεται να λάβει υπόψη του τρεις επιμέρους διαστάσεις: την ετοιμότητά του, ή αλλιώς το επίπεδο επίδοσης, τα ενδιαφέροντά του και τον ιδιαίτερο τρόπο με τον οποίο μαθαίνει.

Αντίστοιχα, σε ό,τι αφορά το αναλυτικό πρόγραμμα, πρέπει και πάλι να δώσει έμφαση σε τρεις επιμέρους διαστάσεις: στο περιεχόμενο (τι διδάσκω και τον τρόπο πρόσβασης στο τι διδάσκω), στην επεξεργασία του περιεχομένου και στο τελικό προϊόν (επιλογή ποικίλων τρόπων αξιολόγησης και παρουσίασης του τελικού προϊόντος).

Πριν το σχεδιασμό ενός προγράμματος παρέμβασης, ο εκπαιδευτικός είναι σημαντικό να καταγράψει τόσο τα δυνατά σημεία όσο και τις μαθησιακές αδυναμίες αι τις δυσλειτουργικές συμπεριφορές του μαθητή.

Σχέδιο παρέμβασης ΔΕΠΥ

Έχοντας υπόψη όλα τα παραπάνω, θα είναι σε θέση να σχεδιασει ένα αποτελεσματικό σχέδιο παρέμβασης για το παιδί με ΔΕΠΥ ακολουθώντας τα παρακάτω βήματα:

• Καθορισμός συμπεριφοράς στόχου
• Ανάπτυξη σχεδίου δράσης
• Παρακολούθηση - αξιολόγηση της προόδου και της παρέμβασης

Η στοχοθεσία πρέπει να είναι εξατομικευμένη και να λαμβάνει υπόψη το μαθησιακό προφίλ συμπεριφοράς του μαθητή. Οι στόχοι είναι απαραίτητο να εστιάζουν στην απάλειψη όλων αυτών που εμποδίζουν την ακαδημαϊκή επίδοση του μαθητή και την κοινωνική του ανάπτυξη. Η αξιολόγηση πρέπει να είναι μια συνεχής διαδικασία, να μην αφορά μόνο το τελικό προϊόν και να μην εστιάζει αποκλειστικά στις αδυναμίες του μαθητή.

Καλό είναι να εφαρμόζεται με πολλούς και διαφορετικος τρόπους, όπως με αυτοξιολογήσεις του μαθητή και με άτυπες αξιολογήσεις της συμπεριφοράς. Επίσης, η αξιολόγηση δεν πρέπει να εστιάζει στο αποτέλεσμα, αλλά να επεκτείνεται και στη διαδικασία την οποία ακολούθησε ο μαθητής.

Τόσο ο καθορισμός των στόχων, οι τομείς και οι τεχνικές παρέμβασης, όσο και τα αξιολογητικά μέσα πρέπει να είναι καταγεγραμμένα στο Εξατομικευμένο Πρόγραμμα Εκπαίδευσης (ΕΠΕ).

Το παρόν άρθρο αποτελεί αδειοδοτημένο απόσπασμα από το βιβλίο ΔΕΠΥράζει που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πεδίο.

Πηγη 

ΠΛΟΥΣΙΟ ΥΛΙΚΟ ΓΙΑ ΤΗ ΔΕΠΥ 

Τι γνωρίζουν και τι νομίζουν ότι γνωρίζουν οι εκπαιδευτικοί για τη ΔΕΠΥ

Οδηγός εξατομικευμένου εκπαιδευτικού προγράμματος (ΕΕΠ) για μαθητές
με Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής Υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ)

ΔΕΠΥ - ΟΔΗΓΟΣ ΓΙΑ ΔΑΣΚΑΛΟΥΣ

ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΕΛΛΕΙΜΜΑΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΟΧΗΣ-ΥΠΕΡΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑΣ
Οδηγίες για εκπαιδευτικούς

Δεν μπορεί να συγκεντρωθεί σε τίποτα!

πηγη

 

Είναι αφηρημένο, δεν προσέχει, νομίζετε ότι κάποιες φορές δεν σας ακούει καθόλου... Αναρωτιέστε αν όλα αυτά είναι φυσιολογικά για ένα μικρό παιδί ή θα πρέπει ν’ ανησυχείτε;

Παιδιά! Πετάει το μυαλό τους και ποιος το συμμαζεύει; Όμως, ποιος δεν θεωρεί φυσιολογικό ένα παιδί που ονειροπολεί, πηδάει από το ένα θέμα στο άλλο, βαριέται γρήγορα ή δείχνει αδιαφορία για υποχρεώσεις ή αγγαρείες όπως τα μαθήματα; Το δικαίωμα διαφυγής σε κόσμους φανταστικούς είναι όχι μόνο αναμφισβήτητο αλλά και έμφυτη ανάγκη του κάθε παιδιού. Μερικές φορές, όμως, η δυσκολία συγκέντρωσης όχι μόνο στα μαθήματα αλλά και σε άλλες δραστηριότητες μπορεί να μην είναι θέμα της ονειροπόλας φύσης του παιδιού αλλά να συνδέεται με συγκεκριμένη μαθησιακή δυσκολία.

Η διάσπαση προσοχής θεωρείται σήμερα μία από τις πλέον σοβαρές και συχνές διαταραχές σε παγκόσμια κλίμακα. Η συχνότητα εκδήλωσης ποικίλλει από πολιτισμικό σε πολιτισμικό περιβάλλον. Σε κάποιες χώρες το ποσοστό είναι υψηλό, όπως στις ΗΠΑ και σε άλλες πολύ χαμηλό, όπως στη Μ. Βρετανία. Αυτό όμως μπορεί να σχετίζεται με το γεγονός ότι στις ΗΠΑ υπάρχει καλύτερη ενημέρωση των γονέων. Η διάσπαση προσοχής, όπως, και οι υπόλοιπες μαθησιακές δυσκολίες αποτελούν «ταμπού» στην Ελλάδα. Πολλές μητέρες θεωρούν ότι πρόκειται για σοβαρό πρόβλημα, ενώ άλλες δυσκολεύονται να παραδεχτούν ή να συνεργαστούν για το καλό του παιδιού. Κι όμως, πέρα από το αν το πρόβλημα είναι σοβαρό ή όχι, αυτό που είναι σημαντικό να γνωρίζετε είναι ότι η διάγνωση είναι καλό να γίνεται πριν την ηλικία των 7 ετών. Συνήθως οι γονείς είναι αυτοί που υποψιάζονται ή συνειδητοποιούν το πρόβλημα πριν τους το πει ο δάσκαλος. Καλό είναι, λοιπόν, κάθε γονιός να έχει υπόψη του τις ενδείξεις που μπορεί να αποτελούν συμπτώματα ενός συγκεκριμένου προβλήματος.

Υποψίες ή συμπτώματα;

Η διάσπαση προσοχής παρουσιάζει δύο επίπεδα συμπτωματολογίας. Τα πρωτογενή και τα δευτερογενή. Στα δευτερογενή επίπεδα συμπτωματολογίας ανήκουν οι ψυχολογικές καταστάσεις και η αυτοεκτίμηση του παιδιού.

Παρά τη διαφοροποίηση που παρουσιάζει το φαινόμενο, οι επιστήμονες συμφωνούν ότι στα πρωτογενή επίπεδα συμπτωματολογίας ανήκουν 3 συγκεκριμένα και βασικά χαρακτηριστικά της συγκεκριμένης διαταραχής. Τα 3 αυτά βασικά χαρακτηριστικά είναι τα εξής:

1. Απροσεξία

2. Παρορμητικότητα

3. Υπερκινητικότητα

Ας δούμε, ένα προς ένα, τα χαρακτηριστικά τους.

Τι χαρακτηρίζει την απροσεξία:

• Η εύκολη διάσπαση της προσοχής. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα το παιδί να μην ολοκληρώνει πράγματα που ήδη γνωρίζει.
• Η επίμονη ενασχόληση του παιδιού με την ύπαρξη εξωτερικών ή εσωτερικών ερεθισμάτων. Αυτό το κάνει να εγκαταλείπει γρήγορα την εργασία με την οποία έχει ήδη καταπιαστεί.
• Η αδυναμία κατάκτησης του μηχανισμού της μάθησης εξαιτίας της έλλειψης συγκέντρωσης. Εξαιτίας αυτού, η ανάγνωση, η γραφή, η ορθογραφία και η αφήγηση βρίσκονται σε πολύ χαμηλό επίπεδο.
• Η ανωριμότητα των κοινωνικών δεξιοτήτων. Οι κοινωνικές δεξιότητες (αδυναμία διαλόγου, συμμετοχή σε ομαδικά παιχνίδια, επίγνωση των κοινωνικών ορίων, σωστή συμπεριφορά) χαρακτηρίζονται ως ανώριμες.
• Αδυναμία εκτέλεσης περισσότερων από μία διαδοχικών εντολών.

Τι χαρακτηρίζει την παρορμητικότητα:

• Η έναρξη μιας απάντησης του παιδιού προτού ολοκληρωθεί η ερώτηση. Επιπλέον, πολλές φορές το παιδί συμμετέχει σε συζητήσεις που δεν το αφορούν, με αποτέλεσμα οι αντιδράσεις στη συμπεριφορά του να θεωρούνται παρορμητικές.
• Η έλλειψη κατανόησης του πραγματολογικού επιπέδου στο λόγο. Αρκετές φορές το παιδί, λόγω της παρορμητικότητάς του δεν αντιλαμβάνεται την έννοια του υπονοούμενου, με αποτέλεσμα να παρερμηνεύονται προθέσεις των άλλων και έτσι να γίνεται επιθετικό στο σχολείο και στις ομαδικές συναθροίσεις.
• Η έλλειψη πειθαρχίας. Η διάσπαση προσοχής δημιουργεί πολύ συχνά την εικόνα παιδιών χωρίς πειθαρχία, τα οποία εκδηλώνουν θυμό και άρνηση προς το σχολείο και το ομαδικό παιχνίδι.

Τι χαρακτηρίζει την υπερκινητικότητα:

• Η αδυναμία του παιδιού να μείνει στο ίδιο μέρος για πολλή ώρα. Η παραμονή στο ίδιο μέρος προκαλεί έντονη ανησυχία, νευρικότητα, ενόχληση προς τους άλλους, επικοινωνία με το διπλανό του ή ακόμα και με τον ίδιο του τον εαυτό.
• Η δυσκολία της αδρής και / ή λεπτής κινητικότητας. Το παιδί παρουσιάζει μικρή έως και μεγάλη δυσκολία. Οι κινήσεις και το βάδισμα είναι αδέξιες, η λεπτή κινητικότητα χαρακτηρίζεται από νευρικότητα και από αδυναμία στο συντονισμό των κινήσεων για γραφή και για λεπτές κατασκευές.

Το Σύνδρομο Διάσπασης Προσοχής (ADD) όσο και το Υπερκινητικό Σύνδρομο με Διάσπαση Προσοχής (ADHD) είναι στενά συνδεδεμένα μεταξύ τους. Δεν αποκλείεται όμως ένα παιδί με έντονη διάσπαση προσοχής να εμφανίζει και άλλου είδους δυσκολίες όπως χαμηλή αυτοπεποίθηση, ανησυχία, ανωριμότητα, προβλήματα κοινωνικοποίησης και δυσκολίες στις διαδικασίες γραφής και ανάγνωσης. Το Υπερκινητικό Σύνδρομο με Διάσπαση Προσοχής, ωστόσο, είναι μια παθολογική κατάσταση με κλινική διάγνωση που έχει να κάνει με αποδιοργανωτικές συμπεριφορές που δυσκολεύουν τη γενικότερη εξέλιξη του παιδιού όχι μόνο στο σχολείο αλλά και μέσα στο οικογενειακό και κοινωνικό περιβάλλον. Σε σοβαρές περιπτώσεις μπορεί να χορηγηθεί φαρμακευτική αγωγή με κύριο συστατικό την μεθυλφενιδάτη. Το φάρμακο, όμως, δεν θεραπεύει τη μαθησιακή δυσκολία. Αυτό που βοηθάει είναι η υποστήριξη του παιδιού απ’ όλα τα μέτωπα.

Μάχη σε όλα τα μέτωπα

Η αντιμετώπιση της διάσπασης προσοχής αποτελεί μία πολύπλευρη διαδικασία στην οποία πρέπει συμβάλει μία ολόκληρη διεπιστημονική ομάδα. Η συμβολή του παιδοψυχιάτρου, του λογοθεραπευτή και του δασκάλου στο σχολείο είτε μεμονωμένα είτε συντονιστικά λειτουργούν θετικά. Οι συμπεριφορικές κατευθύνσεις, η συμβουλευτική προσέγγιση και σε σπάνιες περιπτώσεις η χρήση φαρμακευτικής αγωγής αποτελούν το κλειδί της καλής πρόγνωσης και του ελέγχου της διάσπασης προσοχής. Οι γονείς αν παρατηρήσουν τα συμπτώματα που αναλύθηκαν παραπάνω -οπωσδήποτε περισσότερα από ένα-, καλό είναι να επισκεφτούν τον ειδικό μαζί με το παιδί, να αναφέρουν τα συμπτώματα αναλυτικά, να συνεργαστούν με τον ειδικό στη διαδικασία της διαγνωστικής εκτίμησης και να συμβάλλουν από εκεί και πέρα ενεργά στην αποκατάσταση. Αν και εξαρτάται από το βαθμό του προβλήματος, τα προγνωστικά είναι συνήθως καλά, αν υπάρχει έγκαιρη παρέμβαση όσο το δυνατόν πιο νωρίς.

1. Στο σπίτι

• Το περιβάλλον μέσα στο σπίτι πρέπει να είναι οργανωμένο και τακτοποιημένο. Το παιδί είναι καλό να ξέρει ότι κάθε πράγμα έχει τη θέση του κι ότι εκεί θα το αναζητήσει αλλά και θα το επιστρέψει. Δώστε ιδιαίτερη έμφαση στο χώρο όπου μελετά το παιδί.
• Φροντίστε να τηρείται στις δραστηριότητες της ημέρας η ρουτίνα επανάληψης. Μείνετε σε κάθε περίπτωση πιστοί στο πρόγραμμα. Π.χ. πλένουμε τα δόντια μετά το φαγητό και ύστερα βλέπουμε τηλεόραση.
• Προσπαθήστε να δίνετε ξεκάθαρες εντολές στο παιδί επιβάλλοντας συγκεκριμένους κανόνες. Π.χ. πέταξε το κυπελλάκι από το γιαουρτάκι μόλις τελειώσεις στο καλάθι των αχρήστων.
• Επιδιώξτε ώστε κατά τη διάρκεια της ημέρας να υπάρχει σωστή εξισορρόπηση μεταξύ ερεθισμάτων και στατικής απασχόλησης.
• Είναι σημαντικό να εξασφαλίζετε στο παιδί περιόδους κινητικής εκτόνωσης αλλά και δυνατότητες συγκέντρωσης πολλές φορές τη μέρα για 10-15 λεπτά προτρέποντάς το να ασχοληθεί με στατικές δραστηριότητες, όπως διάβασμα βιβλίων, ζωγραφική, κατασκευές, επιτραπέζια, παιχνίδια σκέψης.
• Κρατήστε θετική στάση απέναντι σε κάθε προσπάθεια του παιδιού κι όχι μόνο απέναντι στα σπουδαία επιτεύγματα. Αντιμετωπίσετε όχι μόνο λεκτικά την επιτυχία του αλλά και με εκδηλώσεις τρυφερότητας, όπως φιλιά, χάδια, αγκαλιές, χαμόγελα, βλέμματα επιδοκιμασίας, καθώς όλα αυτά τονώνουν την αυτοπεποίθηση του παιδιού.
• Προτιμήστε να δώσετε τα «μπράβο» σε επιτεύγματα που αφορούν στις στατικές κι όχι στις κινητικές δραστηριότητες. Επιβραβεύστε το για τη ζωγραφιά ή το παζλ που έφτιαξε, για παράδειγμα κι όχι για το πόσο δυνατά κλωτσά την μπάλα.
• Η μελέτη του παιδιού πρέπει να οργανώνεται. Δεν έχει τόση σημασία να είστε δίπλα του όταν διαβάζει όσο να οργανώσετε τις εργασίες που πρέπει να ολοκληρώσει μία-μία ακολουθώντας μια συγκεκριμένη σειρά. Μια βόλτα, το αγαπημένο του σνακ ή το αγαπημένο του DVD μπορεί να αποτελεί την επιβράβευση, αφού ολοκληρώσει τα μαθήματά του.
• Να έχετε ρεαλιστικές προσδοκίες. Μην περιμένετε σπουδαία κατορθώματα από το παιδί και μην ανεβάζετε ψηλά τον πήχη. Σε ό,τι αφορά συγκεκριμένα προβλήματα στη συμπεριφορά του προτιμήστε να αντιμετωπίζετε ένα κάθε φορά κι όχι ταυτόχρονα πολλά μαζί.

2. Στο σχολείο

Ο πρώτος άξονας για τη διάγνωση συμπτωμάτων είναι η οικογένεια. Ο δεύτερος, όμως, είναι το σχολείο. Οι συγκρίσεις συνήθως που γίνονται ανάμεσα σε αυτούς τους δύο άξονες μπορεί να σας βοηθήσουν να βγάλετε συμπεράσματα για το αν χρειάζεται ν’ απευθυνθείτε στον ειδικό.

Ρωτήστε το δάσκαλο ή δώστε προσοχή αν σας κάνει παρατηρήσεις ότι το παιδί:

• δεν προσέχει την ώρα του μαθήματος
• φλυαρεί ακατάπαυστα την ώρα του μαθήματος
• δεν ακούει τον άλλον όταν μιλάει
• διακόπτει το μάθημα για να πει κάτι άσχετο
• σηκώνεται από τη θέση του και τριγυρίζει στο χώρο
• ενοχλεί τους συμμαθητές του
• οι εργασίες του είναι απρόσεκτες και ημιτελείς
• έχει την τάση να διακινδυνεύει χωρίς να υπολογίζει τις συνέπειες
• δεν περιμένει τη σειρά του σε ομαδικές εργασίες.

Σε περίπτωση που υποψιάζεστε ότι το παιδί έχει πρόβλημα συγκέντρωσης στο μάθημα ή έχει γίνει διάγνωση για διάσπαση προσοχής, είναι σημαντικό να ενημερώσετε το δάσκαλο ζητώντας τη συνεργασία του έτσι ώστε το περιβάλλον της τάξης να είναι ενισχυτικό γι’ αυτό. Είναι καλό, για παράδειγμα, να έχει καλή οπτική θέση στην τάξη και κατά προτίμηση η θέση του να είναι κοντά στο δάσκαλο και μακριά από παράθυρο. Ο δάσκαλος θα πρέπει να παροτρύνει την προσπάθειά του και να του αναθέτει διάφορες απλές αρμοδιότητες δίνοντάς του έτσι κίνητρα, π.χ. μοίρασε τις φωτοτυπίες στα παιδιά ή καθάρισε τον πίνακα.

Γραπτές Εργασίες για μαθητές με ΔΕΠΥ

πηγη

Οι μαθητές με ΔΕΠΥ συχνά δυσκολεύονται με τη λεπτή κινητικότητα και έτσι η διαδικασία της γραφής γίνεται δύσκολη.

Οι μικρότεροι μαθητές μπορεί να δυσκολεύονται να κρατήσουν το μολύβι σωστά και να γράψουν γράμματα, ενώ οι μεγαλύτεροι μαθητές μπορεί να έχουν κακό γραφικό χαρακτήρα. Επίσης, οι μαθητές μπορεί να βρουν τη γραφή ιδιαίτερα δύσκολη, όταν εστιάζουν στο να ανακαλέσουν πληροφορίες και ταυτόχρονα να οργανώσουν την σκέψη τους.

Η επιβαρυμένη μνήμη εργασίας και η έλλειψη οργάνωσης επίσης, επηρεάζουν την ικανότητα των μαθητών, να δομήσουν το γραπτό τους. Μπορεί να ξεχάσουν κάποια από τα μέρη μιας έκθεσης ή να έχουν δυσκολία στο να οργανώσουν τις ιδέες και να διασφαλίσουν τη συνοχή μεταξύ τους.

Κάποιες διευκολύνσεις που μπορείτε να τους παρέχετε για τις γραπτές εργασίες είναι:

• Εναλλακτικά εργαλεία γραφής: Δώστε στους νεότερους μαθητές περισσότερες επιλογές για γραφική ύλη, εκτός από το μολύβι και το χαρτί. Μπορείτε να τους αφήσετε να χρησιμοποιήσουν μεγαλύτερα εργαλεία όπως ένας μαρκαδόρος ή μία παχιά κιμωλία ή να τους αφήσετε να σχηματίσουν λέξεις χωρίς να τις γράψουν χρησιμοποιώντας π.χ. μαγνητικά γράμματα.

 

• Εκτυπωμένο υλικό: Αν οι μαθητές της τάξης αντιγράφουν από τον πίνακα, δώστε στον μαθητή τις ίδιες πληροφορίες εκτυπωμένες.

 

• Βοηθητική τεχνολογία: Επιτρέψτε την χρήση της βοηθητικής τεχνολογίας όπως ενός λογισμικού που μετατρέπει την ομιλία σε κείμενο ή ενός επεξεργαστή κειμένου. Η δακτυλογράφηση είναι συχνά λιγότερο δύσκολη επειδή οι μαθητές μπορούν να συγκεντρωθούν στο τι θέλουν να γράψουν και όχι στο πως θα βάλουν κάθε γράμμα καθαρά σε μία σελίδα.

 

• Σχεδιαγράμματα: Ως βοήθημα για τη δομή του γραπτού, μπορείτε να παρέχετε στους μαθητές εξωτερικούς οργανωτές. Για νεότερους μαθητές που γράφουν προτάσεις, ένας οπτικός οργανωτής μπορεί να έχει κουτιά, που να απαντούν στο “ποιος” και “έκανε τι”, για να βοηθήσει τον μαθητή να θυμηθεί να συμπεριλάβει όλα τα διαφορετικά μέρη του λόγου. Για μεγαλύτερους μαθητές που γράφουν εκθέσεις, ένας οπτικός οργανωτής μπορεί να έχει πέντε περιοχές, εκ των οποίων η πρώτη θα αφορά την εισαγωγή, οι τρεις επόμενες τις υποστηρικτικές παραγράφους, και η τελευταία τα συμπεράσματα.

 Πηγη

 

Γιατί το παιδί μου δεν προσέχει στην τάξη;

πηγη

 

Αυτό το οποίο προέχει για τον εκπαιδευτικό που έρχεται σε επαφή με προβλήματα πειθαρχίας στην τάξη, είναι η ανεύρεση των αιτίων της διασπαστικής συμπεριφοράς. Ο παιδαγωγός οφείλει να παρατηρεί προσεκτικός αυτά που συμβαίνουν και να αναλύει τους ενεχόμενους παράγοντες. Μερικές φορές ενδέχεται να ευθύνεται ακόμα και ο ίδιος ο εκπαιδευτικός για την αναταραχή στην τάξη.

 Μήπως η φωνή του ήταν αδικαιολόγητα εκνευρισμένη σε κάποιο παιδί και ιδιαιτέρως ενθαρρυντική σε κάποιο άλλο; 

Μήπως πρόδιδε την ανία του, μια τάση υποτίμησης ή ειρωνείας; 

Η ανάλυση αυτή μπορεί να τον βοηθήσει ιδιαιτέρως να αξιολογήσει την γνωστική εικόνα που σχηματίζουν για αυτόν τα παιδιά.

Χρέος του κάθε εκπαιδευτικού είναι να μοιράζει δικαίως την προσοχή του στα παιδιά, αποφεύγοντας να δείχνει ιδιαίτερη εύνοια προς τους καλούς μαθητές και να αδιαφορεί για τους αδύναμους. Τα «παραμελημένα» παιδιά, στα οποία στρέφεται ο δάσκαλος μόνο και μόνο για να τα επιπλήξει, είναι πολύ πιθανό να «επιδιώξουν» την προσοχή απειθαρχώντας στις οδηγίες του. Μοιράζοντας δικαίως το χρόνο του, ο δάσκαλος μπορεί να προσφέρει στο κάθε παιδί την κατάλληλη καθοδήγηση και να τα κάνει όλα να αισθανθούν ότι ενδιαφέρεται για τη δουλειά και την πρόοδο τους.
Επίσης, η σύγκριση μεταξύ των μαθητών είναι μια ενέργεια που πρέπει να αποφεύγεται κατηγορηματικώς από τους εκπαιδευτικούς. Ένας ξεχωριστός έπαινος για μια καλή εργασία ενός μαθητή είναι, αδιαμφισβήτητα, επιθυμητός ή ακόμη και αναγκαίος, ωστόσο, σε καμιά περίπτωση, δεν πρέπει ο εκπαιδευτικός να υποδεικνύει σε μερικά παιδιά ότι οι επιδόσεις τους δεν είναι στο ύψος των επιδόσεων άλλων παιδιών. Οι εχθρότητες που καλλιεργούνται προς το πρόσωπο του εκπαιδευτικού αλλά και προς τα παιδιά με υψηλές επιδόσεις είναι δυνατό να πυροδοτήσουν προβλήματα ελέγχου.
Λίγοι είναι αυτοί που θα αμφισβητήσουν το γεγονός ότι είναι ανιαρό και κουραστικό για τα παιδιά να ακούν για πολύ ώρα το δάσκαλο τους να αγορεύει. Είναι λογικό, λοιπόν, και αναμενόμενο μια τέτοια διδασκαλική στάση να προκαλέσει αγανάκτηση και ταραχή. Αν θέλουμε να αποφύγουμε τα προβλήματα ελέγχου που πηγάζουν από την πλήξη και την αδημονία, πρέπει να φροντίσουμε ώστε τα περισσότερα μαθήματα να περιλαμβάνουν και μια πρακτική συνισταμένη. Οι δημιουργικοί και συμμετοχικοί τρόποι εκμάθησης, η επικοινωνία, ο διάλογος και η επαφή με τους μαθητές, κάνουν το μάθημα πιο ενδιαφέρον, πιο ελκυστικό και, σαφέστατα, λιγότερο ανιαρό και κουραστικό. Με τον τρόπο αυτό, η πιθανότητα διάσπασης της προσοχής και εμφάνισης μιας προβληματικής συμπεριφοράς, ελαττώνεται σημαντικά.

Παράλληλα, ο εκπαιδευτικός εκτός από τις παραπάνω τεχνικές που πρέπει να εφαρμόζει, προκειμένου να κάνει προσιτό και ενδιαφέρον το μάθημα, οφείλει να διαθέτει χιούμορ και αμεροληψία. Χρέος του είναι να φροντίζει να παρέχονται σε όλους ίσες ευκαιρίες για βοήθεια και στήριξη. Αν η βοήθεια αυτή συνοδεύεται και από ένα αστείο τόσο το καλύτερο. Τα παιδιά ανταποκρίνονται πολύ θετικά στο δάσκαλο που μπορεί να μοιραστεί ένα αστείο με την τάξη και ιδιαιτέρως αυτόν που μπορεί να γελάσει ακόμη κι όταν το αστείο είναι εις βάρος του. Αυτό το μοιρασμένο χιούμορ μικραίνει την απόσταση ,μεταξύ στον δάσκαλο και την τάξη και βοηθεί τα παιδιά να δουν τον δάσκαλο τους ως φίλο και σύμμαχο και όχι ως φορέα εξουσίας.
Οι αστεϊσμοί μαρτυρούν και την ηρεμία και την αυτοπεποίθηση του δασκάλου. Ένας ψυχρός και απόμακρος εκπαιδευτικός συνήθως φοβάται να χαλαρώσει από φόβο μήπως παρουσιαστούν ανάρμοστες συμπεριφορές αν χαμηλώσει τις ψυχολογικές άμυνες τους. Μια ήρεμη και χαλαρή στάση, όμως, που παραμένει αδιατάρακτη μπροστά σε οποιαδήποτε κρίση της τάξης, αποτελεί εξαιρετικά αποτελεσματικό προσόν σε όλους τους τομείς του διδασκαλικού έργου, αλλά ιδιαίτερα στον τομέα του ελέγχου της τάξης και της πρόληψης παραπτωματικής συμπεριφοράς.
Ανάλογη σε αξία με την ηρεμία είναι και η υπομονή. Ο δάσκαλος που δείχνει υπομονή απέναντι στις προβληματικές συμπεριφορές και στις μαθησιακές δυσκολίες των παιδιών έχει πολύ περισσότερες πιθανότητες να διατηρήσει την ηρεμία του. Επομένως, κινδυνεύει λιγότερο να αποθαρρύνει ή να εκφοβίσει τα παιδιά, από εκείνον τον παιδαγωγό που αντιμετωπίζει τις δυσκολίες ως μόνιμη πηγή αγανάκτησης. Η υπομονή στο δάσκαλο θα λέγαμε ότι εξαρτάται κατά μεγάλο μέρος από τις ρεαλιστικές προσδοκίες του σχετικώς με το επίπεδο επίδοσης των παιδιών. Εάν ο δάσκαλος διατηρεί ένα αυθαίρετο σύστημα κριτηρίων, άσχετο προς τις ικανότητες των παιδιών ή τις προηγούμενες μαθησιακές εμπειρίες τους, τότε η βραδύτητα της προόδου θα είναι γι’ αυτόν μια πηγή μόνιμου εκνευρισμού και θα καταλήγει να βλέπει με αρνητικό μάτι τα παιδιά, φτάνοντας να πιστεύει ότι η βραδύτητα αυτή είναι ηθελημένη. Ο υπομονετικός δάσκαλος, λοιπόν, αντιμετωπίζει της βραδύτητα ως χρήσιμη ανατροφοδότηση και ξαναπαραδίδει το μαθησιακό υλικό σε μια πιο προσιτή μορφή, φροντίζοντας να παρέχει όσο γίνεται πιο συχνά στο παιδί την εμπειρία την επιτυχίας.
Δεν πρέπει, επίσης, να λησμονούμε οτι ο καλός εκπαιδευτικός είναι πάντα πρόθυμος να ακούσει τα προβλήματα των μαθητών του. Επομένως, τα παιδιά πρέπει να γνωρίζουν ότι ο δάσκαλος ενδιαφέρεται για τις ανησυχίες τους και ότι μπορεί να τους αφιερώσει χρόνο στο διάλειμμα ή στο τέλος του μαθήματος. Παράλληλα, η ανάθεση τόσο εκπαιδευτικών όσο και εξωσχολικών καθηκόντων στα παιδιά αποδεικνύει πως ο δάσκαλος τα εμπιστεύεται και ότι αποτελούν σημαντικά μέλη της τάξης. Αν ο δάσκαλος φροντίσει να συμμετέχουν όλα τα παιδιά στα καθήκοντα αυτά, έχει την ευκαιρία να δώσει, ακόμα και στα πιο άτακτα, ένα αίσθημα υπευθυνότητας.
Ο έπαινος της επιθυμητής συμπεριφοράς, κάθε φορά που αυτή εμφανίζεται, είναι μια μέθοδος που προλαμβάνει και ελαττώνει την πιθανότητα εμφάνισης προβληματικής-παραβατικής συμπεριφοράς. Ο έπαινος συντελεί ώστε το παιδί να κατανοεί με σαφήνεια ποια είναι η σωστή συμπεριφορά, η οποία επιβραβεύεται, και ποια όχι. Ο εκπαιδευτικός, λοιπόν, αντί να στιγματίζει την παραβατική συμπεριφορά ενός μαθητή καλό θα ήταν να ενισχύει την θετική συμπεριφορά του. Δυστυχώς, όμως, η τεχνική αυτή δε χρησιμοποιείται από τους εκπαιδευτικούς με τη συχνότητα που θα έπρεπε.
Γενικότερα, ο εκπαιδευτικός οφείλει να επιδιώκει τη διατήρηση ενός δεσμού στοργής και σεβασμού με τους μαθητές του. Όσο περισσότερη στοργή και κατανόηση υπάρχει, τόσο ο νέος θα εντείνει την προσοχή του στις νουθεσίες του δασκάλου. Παράλληλα, ο παιδαγωγός είναι ωφέλιμο να επιμένει σε σταθερές κοινωνικές και ηθικές αξίες, αφήνοντας να διαφανούν ποιοί είναι οι αντικειμενικοί στόχοι που υπάρχουν πίσω από τη διαπαιδαγώγηση και την επίβλεψη των μαθητών. Η εντατική χρήση επιχειρημάτων και επεξηγήσεων για τις υποχρεώσεις που έχουν οι μαθητές, ο σεβασμός και η κατανόηση, είναι πολύ πιθανό να αποτρέψουν τη διάπλαση προσωπικοτήτων με τάσεις παραβατικότητας.
Η χρήση της τιμωρίας, ως μέσου συμμόρφωσης αλλά και ορθής διαπαιδαγώγησης, ενδέχεται να καλλιεργήσει ένα αρνητικό κλίμα στις σχέσεις του παιδαγωγού με τους μαθητές και να ενισχύσει τη νεανική επιθετικότητα και παραβατικότητα. Μελέτες έχουν καταδείξει πως η συμπεριφορά που τιμωρείται, απλώς αναστέλλεται βραχυπρόθεσμα και συνήθως επανεμφανίζεται μόλις διακοπεί η τιμωρία. Παράλληλα, με την τιμωρία το παιδί μαθαίνει να αναπτύσσει στρατηγικές απόκρυψης της ευθύνης του για τις ανεπιθύμητες συμπεριφορές, στρατηγικές όπως το ψέμα και η παραπλάνηση. Άλλωστε, τιμωρώντας το παιδί ο εκπαιδευτικός κλονίζει τη σχέση αμοιβαίου σεβασμού και εμπιστοσύνης και καλλιεργεί την εντύπωση πως ο «ισχυρός» μπορεί να επιβάλλει τη θέλησή του στον «αδύναμο». Επομένως, η αποφυγή της τιμωρίας και η δημιουργία ενός κλίματος ισότητας εξαλείφει σημαντικά την πιθανότητα επιθετικής και παραβατικής συμπεριφοράς από τους μαθητές.
Γενικότερα, το παιδί πρέπει να προστατευθεί ως αυτοτελής κοινωνική οντότητα και αξία, αφού είναι το μέλλον αλλά και το πιο όμορφο παρόν της κοινωνίας μας, η προέκταση της ανθρώπινης παρουσίας μέσα στο χρόνο. Για τους λόγους αυτούς, η επαφή των παιδιών με την καλλιτεχνική δημιουργία και με την κοινωνική πραγματικότητα, καθώς και η εκμάθηση του νοήματος εννοιών όπως ο αλληλοσεβασμός, η εκτίμηση και η αλληλεγγύη είναι απολύτως αναγκαία. Επομένως, ο εκπαιδευτικός οφείλει να αφιερώνει χρόνο για τους μαθητές του, προκειμένου να διδάξει αξίες και έννοιες που δύσκολα βρίσκει κανείς μέσα στα πλαίσια της διδακτέας ύλης. Έτσι, θα δημιουργηθεί η αίσθηση στα παιδιά ότι ο εκπαιδευτικός δεν ενδιαφέρεται απλώς για τη διδασκαλία στείρας γνώσης αλλά νοιάζεται και για την προσωπική εξέλιξη τους και ολοκλήρωση.

Ο εκπαιδευτικός στην σημερινή καθημερινή, πολυπολιτισμική πραγματικότητα θα πρέπει να στοχεύει σε ένα «Σχολείο Ζωής», όπου ο ρόλος του θα είναι συμβουλευτικός, καθοδηγητικός, συνεργατικός, αντιαυταρχικός, δημιουργικός, κοινωνικός, συναισθηματικός, δε θα μεταδίδει γνώσεις αλλά θα ενθαρρύνει και θα οδηγεί τους νέους ανθρώπους να κατακτούν τη γνώση με ενεργητική συμμετοχή. Τότε μόνο τα παιδιά θα μαθαίνουν σε βάθος, θα παραμένουν στο σχολείο με ευχαρίστηση και θα διαμορφώνουν μια αρμονική προσωπικότητα.
Επι πλέον, η συνεργασία με τους γονείς πρέπει να είναι ένας από τους πρωταρχικούς επιδιωκόμενους στόχους του εκπαιδευτικού. Οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί αποτελούν μορφές πρότυπα για τους μαθητές και διαπλάθουν την προσωπικότητα και τις αντιλήψεις τους. Χρέος του παιδαγωγού, λοιπόν, είναι η ενημέρωση των γονιών για την σχολική πρόοδο αλλά και τη διαγωγή και τη συμπεριφορά των παιδιών τους. Έχοντας επαφή και επικοινωνία με το οικογενειακό περιβάλλον του παιδιού, οι εκπαιδευτικοί μπορούν να αντιληφθούν αν προκύπτουν κάποια ενδο-οικογενειακά προβλήματα, τα οποία ενδέχεται να έχουν αρνητική επιρροή στην προσωπικότητα και στον ψυχισμό του παιδιού. Με τον τρόπο αυτό, προφυλάσσουν το παιδί από τους κινδύνους ανάπτυξης παραβατικής/προβληματικής συμπεριφοράς και μεριμνούν για την μελλοντική του πορεία και εξέλιξη.
Τελειώνοντας, καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα οφείλει να λάβει υπόψη του τις ατομικές διαφορές του κάθε παιδιού και να προβλέψει ειδική φροντίδα για μαθητές με ιδιαιτερότητες, προκειμένου να αποφευχθούν φαινόμενα παραπτωματικής συμπεριφοράς. Επίσης, ο ίδιος ο εκπαιδευτικός καλείται να αντεπεξέλθει στο δύσκολο ρόλο της αντιμετώπισης του κάθε παιδιού ανάλογα με το χαρακτήρα και τις ικανότητές του, προσαρμόζοντας ανάλογα τις δικές του διδακτικές ενέργειες. Χρέος του είναι να ελαχιστοποιήσει τα προβλήματα μάθησης και συμπεριφοράς που αντιμετωπίζει καθημερινώς μέσα στη τάξη χρησιμοποιώντας διάλογο, επικοινωνία και συμμετοχικούς και δημιουργικούς τρόπους εκμάθησης. Τέλος, είναι εμφανές ότι για να έχουμε θετικά αποτελέσματα στις προαναφερόμενες επιδιώξεις είναι απαραίτητο να δημιουργήσουμε υποστηρικτικές δομές και προγράμματα τόσο για τους μαθητές όσο και για τους εκπαιδευτικούς.

Πηγη

Φύλλα εργασίας για τα συναισθήματα (υλικό για γυμνάσιο)

πηγη

 Πλούσιο υλικό με σχεδιαγράμματα και φύλλα εργασίας για τα συναισθήματα για παιδιά γυμνασίου.

Θέμα	Αρχείο
Αναγνώριση Συναισθημάτων
Σχέδιο Μαθήματος
Παρουσίαση
Συναισθήματα
Σχέδιο Μαθήματος
Παρουσίαση
Συναισθήματα - Ενσυναίσθηση
Σχέδιο Μαθήματος
Παρουσίαση
Συναισθήματα - Συμπεριφορά
Σχέδιο Μαθήματος
Παρουσίαση
Φύλλο εργασίας
Συναισθηματική αγωγή
Σχέδιο Μαθήματος
Πληροφοριακό υλικό
Πληροφοριακό υλικό
Εφηβεία
Σχέδιο Μαθήματος
Παρουσίαση
Ανάπτυξη εαυτού - Εφηβεία
Σχέδιο Μαθήματος
Ασφάλεια - Κυκλοφοριακή Αγωγή
Σχέδιο Μαθήματος
Παρουσίαση
Επίλυση συγκρούσεων
Σχέδιο Μαθήματος
Παρουσίαση
Φύλλο εργασίας
Κατ΄οικον εργασία
Φιλία
Σχέδιο Μαθήματος
Διαχείριση θυμού
Σχέδιο Μαθήματος
Παρουσίαση
Φωτογραφικό υλικό
Φαγητό και Υγεία
Πρακτική εργασία - Ετοιμασία υγιεινού γεύματος
Σχέδιο Μαθήματος
Φωτογραφικό υλικό
Μοντέλο "Το πιάτο μου"
Διαχείριση άγχους
Σχέδιο Μαθήματος
Παρουσίαση

Πηγη

"Μαμά δεν με θέλουν στην παρέα του" Πώς να βοηθήσετε ένα παιδί που αντιμετωπίζει την απόρριψη

πηγη

 

Πότε θα πρέπει να παρέμβουν οι γονείς αν αισθανθούν ότι το παιδί δέχεται απόρριψη; Πώς μπορείτε να το βοηθήσετε να την διαχειριστεί μόνο του;

Καθώς περιμένετε το παιδί να βγει από το σχολείο, το βλέπετε να κάθετε μόνο του στην άκρη της αυλής. Άλλα παιδιά μαζεύονται σε ομάδες, με τα γέλια και τις κουβέντες τους να δημιουργούν ένα κλίμα ευθυμίας, στο οποίο όμως το παιδί δεν συμμετέχει. Ανησυχείτε μήπως κάτι πήγε στραβά σήμερα αλλά μετά θυμάστε ότι το είδατε και πάλι μόνο την τελευταία φορά που πήγατε να το παραλάβετε. Ενώ τα παιδιά δεν κάνουν κάτι επιθετικό, απομακρύνονται χωρίς να αναγνωρίσουν την παρουσία του παιδιού ή να το προσκαλέσουν στον κύκλο τους. Συνειδητοποιείτε σιγά σιγά ότι το παιδί σας μπορεί να αισθάνεται απόρριψη στο σχολείο.

Η απόρριψη πληγώνει

Η απόρριψη παίρνει πολλές εμφανίσεις. Μερικά παιδιά «μένουν εκτός» τις περισσότερες φορές ενώ άλλα μπορεί να υποφέρουν από διαρκή κοινωνικό αποκλεισμό ή και bullying.

Όπως και να έχει, η απόρριψη πληγώνει. Μελέτες δείχνουν ότι η κοινωνική απόρριψη ενεργοποιεί ορισμένες από τις ίδιες περιοχές του εγκεφάλου με τον σωματικό πόνο. «Ο αποκλεισμός από ομαδικές δραστηριότητες συνομηλίκων μπορεί να δημιουργήσει ένα αίσθημα χαμηλής αυτοεκτίμησης στα παιδιά» λένε οι ειδικοί.

Η ντροπή ή η κριτική για τις επιλογές και τα ενδιαφέροντά τους μπορεί επίσης να κάνει τα παιδιά να πιστεύουν ότι κάτι δεν κάνουν καλά ή ότι δεν είναι φυσιολογικά. Ενώ η απόρριψη είναι ιδιαίτερα σκληρή, μπορείτε να βοηθήσετε το παιδί να την αντιμετωπίσει και να διατηρήσει την αυτοεκτίμησή του.

Δεν πρέπει να νιώθετε ότι δεν μπορείτε να κάνετε τη διαφορά, αλλά θα πρέπει να προσέχετε πώς θα παρέμβετε.

Πώς θα βοηθήσουμε το παιδί

Υπάρχουν μερικά πράγματα που μπορείτε να κάνετε για να βοηθήσετε το παιδί σας εάν αντιμετωπίζει απόρριψη.

Ακούστε χωρίς να δώσετε λύση

Όταν μαθαίνετε ότι το παιδί σας έχει αποκλειστεί ή εκφοβιστεί στο σχολείο, είναι φυσικό να θέλετε να βοηθήσετε αμέσως. Πρώτα, ωστόσο, φροντίστε να ακούσετε τα συναισθήματα του παιδιού σας και να το υποστηρίξετε επιτρέποντάς του να νιώσει αυτό που νιώθει, χωρίς να προσπαθήσετε αμέσως να το λύσετε.

Επικυρώστε τα συναισθήματά του. Αυτό θα το βοηθήσει να τα αποδεχθεί και θα αρχίσει να μαθαίνει μέσα από αυτές τις συναισθηματικές του εμπειρίες. Απλά ακούγοντάς το, μπορείτε να το βοηθήσετε να αισθανθεί καλύτερα.

Είναι καλύτερα να διδάξετε στα παιδιά να αντιμετωπίζουν τα συναισθήματά τους με υγιή τρόπο αναγνωρίζοντας τον τραυματισμό τους. Αυτό…βοηθά τα παιδιά να γίνουν συναισθηματικά ανθεκτικά, λένε οι ειδικοί.

Βοηθήστε το να αναγνωρίσει τα συναισθήματά του

Τα παιδιά μπορεί να χρειαστούν βοήθεια για τον εντοπισμό των συναισθημάτων τους, κάτι που είναι σημαντικό για την αντιμετώπιση. Βοηθήστε το παιδί σας να ονομάσει τα συναισθήματά του και αφήστε το να μιλήσει για την εμπειρία του.

Τα παιδιά που απορρίπτονται συνεχώς ενδεχομένως να αναπτύξουν τραύματα που είτε τα κάνουν να επιφυλάσσονται από το φόβο της απόρριψης είτε να αναζητούν πάντα έγκριση για να λάβουν αποδοχή, αναφέρουν οι ειδικοί. Για αυτό είναι σημαντικό να το βοηθήσετε να καταλάβει και να ονομάσει όλα όσα νιώθει.

Δώστε του υποστηρικτικές συμβουλές

Εάν το παιδί σας ζητά βοήθεια ή εάν το έχετε ήδη ακούσει και θέλετε να κάνετε κάτι περισσότερο, μιλήστε μαζί του για το τι μπορεί να κάνει διαφορετικά στο μέλλον. Συζητήστε τη συναισθηματική τους εμπειρία και δώστε τους καθοδήγηση.

Ως γονείς μπορείτε να μιλήσετε στο παιδί για το πώς είναι η αληθινή φιλία αλλά και να το ενθαρρύνετε να αναζητήσει νέες «αληθινές» φιλίες με άλλα παιδιά που θα το αποδεχτούν, όπως είναι στην πραγματικότητα χωρίς να χρειάζεται να αλλάξει.

Ενημερώστε άλλους ενήλικες

Εάν η απόρριψη δεν αφορά ένα μεμονωμένο περιστατικό, είναι καλύτερο να ενημερώσετε το δάσκαλο του παιδιού σας. Αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να κατηγορήσετε τον δάσκαλο ή να επιμείνετε να εμπλακεί σε κάθε περίσταση, αλλά είναι καλή ιδέα να τον κρατήσετε ενήμερο.

Αυτές οι πληροφορίες μπορούν να βοηθήσουν τους δασκάλους να καταλάβουν γιατί ένα παιδί που αισθάνεται απόρριψη μπορεί να ενεργήσει με έναν συγκεκριμένο τρόπο. Μπορεί να είναι σε θέση να κάνουν μικρές προσαρμογές στην τάξη, όπως να επιλέγουν να μην συνεργάζεστε με το παιδί σας με ορισμένους μαθητές ή μεταδίδοντας μηνύματα αποδοχής και  καλοσύνης σε όλη την τάξη.

Πότε θα πρέπει να λάβετε δράση

Όσον αφορά την απόρριψη, υπάρχουν στιγμές που πρέπει να κάνετε ένα βήμα πίσω και να αφήσετε το παιδί σας να το χειριστεί, ενώ υπάρχουν στιγμές που πρέπει να εμπλακείτε.

Οι γονείς θα πρέπει να κάνουν πίσω όταν το παιδί τους επικοινωνεί ότι μπορεί να το χειριστεί αυτόνομα, επισημαίνουν οι ειδικοί. Το να επιτρέπετε στο παιδί σας να χειρίζεται τις δικές του καταστάσεις θα το βοηθήσει να καλλιεργήσει ανθεκτικότητα και αυτοπεποίθηση.

Αλλά, εάν το παιδί σας βιώνει την απόρριψη ξανά και ξανά, μπορεί να έχει μόνιμο αρνητικό αντίκτυπο σε αυτό, επομένως είναι σημαντικό να το προστατεύσετε από ένα ενδεχόμενο συναισθηματικό τραύμα.

Όταν η κατάσταση γίνεται τοξική και ανθυγιεινή για το παιδί, είναι ώρα για τους γονείς να λάβουν δράση, καταλήγουν οι ειδικοί.

 Πηγη

 

Δυσκολία στην Ανάγνωση : Πώς να γίνει "Ξεφτέρι"

 

πηγη

Το πώς και πότε μαθαίνει ένα παιδί να διαβάζει εξαρτάται από πολλούς παράγοντες. Τα παιδιά τυπικά και επίσημα ξεκινούν να μαθαίνουν ανάγνωση και γραφή με την είσοδό τους στη σχολική κοινότητα. Κάποια παιδιά ήδη έχουν μάθει πράγματα από το νηπιαγωγείο ή και νωρίτερα με τη βοήθεια των γονιών ή των αδερφών του. Κάθε παιδί έχει δικό του ρυθμό μάθησης, γι’ αυτό οι γονείς πρέπει να προσαρμόζονται σε αυτόν το ρυθμό και να μην έχουν παράλογες απαιτήσεις από τα παιδιά τους συγκρίνοντάς τα με άλλα. Από τη στιγμή που το παιδί πηγαίνει στην Α’ δημοτικού μπαίνει «στα βαθιά νερά» της ανάγνωσης και της γραφής.

Πώς μπορείτε, όμως, σε αυτή την περίοδο να συμβάλετε ουσιαστικά; Παρακάτω θα βρείτε ορισμένους πρακτικούς τρόπους με τους οποίους θα μπορέσετε να βοηθήσετε αποτελεσματικά το παιδί σας στα πρώτα του… αναγνωστικά βήματα:

* Ελάτε σε επαφή με το δάσκαλο/ τη δασκάλα και ζητήστε να σας κατευθύνει επακριβώς ως προς τη μέθοδο που ακολουθεί για τη διδασκαλία της ανάγνωσης, καθώς και ως προς το πώς θα πρέπει να αντιμετωπίσετε τις γραμματικές/ μορφολογικές ιδιαιτερότητες και δυσκολίες που θα προκύπτουν κατά τη διαδικασία του διαβάσματος. Είναι σημαντικό να συνεργάζεστε με τον εκάστοτε εκπαιδευτικό, καθώς έτσι το παιδί σας δεν θα μπερδεύεται.
* Επιλέξτε την κατάλληλη ώρα σύμφωνα με τις ανάγκες του παιδιού σας, καθώς το κάθε παιδί είναι παραγωγικό διαφορετικές ώρες της μέρας. Κάποιο ίσως είναι πιο συγκεντρωμένο το μεσημέρι που γυρίζει από το σχολείο, ενώ κάποιο άλλο το βράδυ πριν κοιμηθεί. Εάν το παιδί σας πηγαίνει στην Α’ Δημοτικού, αφιερώνετε τουλάχιστον 15 με 20 λεπτά καθημερινά, ακούγοντάς το να διαβάζει.
* Επιβραβεύετε την προσπάθειά του και εξηγήστε λεκτικά γιατί το επιβραβεύετε, π.χ. «Μπράβο σου, γιατί κατάφερες να διαβάσεις μια πρόταση μόνος σου»!
* Μάθετέ του πώς να συγκεντρώνεται στην ανάγνωση. Μπορείτε ακόμη να του δείξετε να ακολουθεί με το δάχτυλό του τις λέξεις ενώ διαβάζει.
* Διδάξτε του διάφορα «κόλπα» για να καταλαβαίνει τη σημασία μιας άγνωστης λέξης: πείτε του να παρατηρεί την εικόνα, να διαβάζει το υπόλοιπο της πρότασης και μετά να επιστρέφει στην άγνωστη λέξη, να κοιτάζει το αρχικό γράμμα προσπαθώντας να «μαντέψει» ποια λέξη ξεκινάει απ’ αυτό και να τη διαβάζει φωναχτά.
* Διαβάζετε στο παιδί κάθε βράδυ πριν κοιμηθεί παραμύθια. Ο δικός σας ενθουσιασμός για το διάβασμα θα μεταδοθεί και στο παιδί, που δεν θα βλέπει την ώρα να αρχίσει να διαβάζει και αυτό! Στη συνέχεια, καθώς το παιδί μεγαλώνει και κατακτά την ανάγνωση, μπορείτε να διαβάζετε συντροφικά (π.χ. μία πρόταση ο ένας, μία ο άλλος, αυξάνοντας σταδιακά τη δυσκολία σε μία παράγραφο), ώσπου να νιώσει ότι είναι ικανό και δεν χρειάζεται τη βοήθειά σας. Σε ένα ανώτερο επίπεδο μπορεί να σας διαβάζει αυτό, για να σας ξεκουράσει, ή να διαβάζετε και οι δύο παράλληλα ο καθένας το δικό του βιβλίο!

Top tip
Eίναι καλό για το παιδί από μικρή ηλικία να βλέπει τους γονείς του να διαβάζουν (βιβλία, περιοδικά, εφημερίδες κ.ά.). Έτσι θα θελήσει να τους μιμηθεί γιατί θα εκλαμβάνει το διάβασμα ως μια φυσιολογική δραστηριότητα που εντάσσεται στην καθημερινότητα και γίνεται μια όμορφη συνήθεια-τρόπος ζωής. Έτσι, η μελέτη για το σχολείο δεν θα μοιάζει καταναγκαστικό έργο!

Ανάγνωση και γραμματικές δυσκολίες

Η ελληνική γλώσσα είναι, ίσως, μία από τις ευκολότερες στην ανάγνωση, αφού «ό,τι γράφεται διαβάζεται». Όμως, στη γλώσσα μας υπάρχουν άλλες αναγνωστικές δυσκολίες οι οποίες συχνά μπερδεύουν τα παιδιά, γι’ αυτό και είναι καλό να τις εξηγήσετε από νωρίς στο παιδί. Λογικά αυτό θα το κάνει ο δάσκαλος, όμως καθώς θα διαβάζετε κι εσείς το παιδί στο σπίτι, βεβαιωθείτε ότι κατανόησε σωστά όσα έμαθε στο σχολείο. Μερικές σημαντικές παρατηρήσεις είναι οι εξής:

* Ο σύγχρονος τρόπος εκμάθησης του αλφαβήτου στα παιδιά της Α’ Δημοτικού προτάσσει, πλέον, τη φωνητική προσέγγιση (δηλαδή τα παιδιά πρώτα μαθαίνουν τους ήχους «αα», «βου», «γου») και έπειτα τη γραπτή τους αποτύπωση. Τα παιδιά δηλαδή καλούνται να μάθουν να αντιστοιχούν τους ήχους με τα γράμματα, ώστε να αποκωδικοποιηθούν τα γραπτά σύμβολα. Είναι απαραίτητο, λοιπόν, να υιοθετήσετε κι εσείς ανάλογο τρόπο «διδασκαλίας» των γραμμάτων στα παιδιά σας, σε συνεργασία πάντα με τον δάσκαλο/ τη δασκάλα τους.
* Βασική ικανότητα είναι να μπορούν τα παιδιά να χωρίσουν τις λέξεις σε συλλαβές και τα φωνήματα που τις αποτελούν. Η εξάσκηση στο χωρισμό των λέξεων με προφορικές και αργότερα με γραπτές ασκήσεις, καθώς και στην ομοιοκαταληξία και σε άλλα γλωσσικά παιχνίδια (σταυρόλεξα κ.α.), βοηθάει καταλυτικά.
* Δώστε βάρος στις διφθόγγους αι, ει, οι και αυ, ου, ευ καθώς και στη χρήση των διαλυτικών: εξηγήστε στα παιδιά σας όσο πιο απλά μπορείτε την ειδική προφορά αυτών των διφθόγγων, αφού συμβουλευτείτε πρώτα τη σχολική νεοελληνική γραμματική ως προς τους ακριβείς κανόνες (π.χ. αποσαφηνίστε ότι το αυ διαβάζεται «αβ» ή «αφ», ενώ το ου διαβάζεται «ουου»)
* Τονίστε τους την προφορά των διπλών συμφώνων μπ, ντ, γκ, τς, τζ και στη συνέχεια των ξ και ψ.
* Προσπαθήστε να τους δώσετε καλύτερα να καταλάβουν τους διάφορους ήχους των γραμμάτων μέσα στη λέξη, συλλαβίζοντάς την αργά, με σταθερή φωνή δίνοντας έμφαση με τη φωνή σας στο σημείο τονισμού. Έτσι, θα αποτυπωθεί σιγά-σιγά στη μνήμη τους η σωστή προφορά και σταδιακά θα μάθουν και να τα γράφουν σωστά.
* Παροτρύνετέ τα να συνδυάσουν κάποιους ήχους φωνημάτων με εικόνες/ πρόσωπα/ καταστάσεις: π.χ. «Όταν κρυώνουμε κάνουμε μπρρρ» ή «Όταν τρώμε παγωτό, που μας αρέσει, κάνουμε μμμ» κ.λπ.
* Όταν δυσκολεύονται ιδιαίτερα με κάποια λέξη, επιμείνετε σε αυτήν χρησιμοποιώντας όλες τις αισθήσεις τους. Για παράδειγμα, αν δυσκολεύονται στη λέξη «φουστάνι», διαβάστε τη μια φορά δυνατά, έπειτα γράψτε την κάπου και ζητήστε τους κοιτάζοντάς τη να δημιουργήσουν μια εικόνα σχετική με αυτήν τη λέξη (συνειρμός), π.χ. τη γιαγιά που φοράει φουστάνια, μετά συλλαβίστε την αργά και ζητήστε τους να την επαναλάβουν φτιάχνοντας μια πρόταση.
* Επιχειρήστε να δημιουργήσετε δικά σας τρικ με βάση τις ιδιαιτερότητες και τις ανάγκες του παιδιού σας, π.χ. αν κατά την ανάγνωση της λέξης «σοκολάτα» το παιδί σας προσπερνάει τη συλλαβή «κο», πείτε του να θυμάται πως η σοκολάτα είναι γλυκό, ώστε να συνδυάσει τα δύο «κο» στο μυαλό του και να μην το ξεχνάει!

Το κατάλληλο βιβλίο
Το καλύτερο βοήθημα για ανάγνωση είναι φυσικά ένα βιβλίο. Στο εμπόριο κυκλοφορεί πληθώρα παιδικών βιβλίων, τα οποία μπορούν να συμβάλουν ουσιαστικά στην εκμάθηση της ανάγνωσης. Στη συνέχεια τα παιδικά βιβλία κατατάσσονται σε κατηγορίες ανάλογα με το βαθμό δυσκολίας τους. Πώς θα διαλέξετε το κατάλληλο βιβλίο για το παιδί σας; Εάν δείτε ότι το παιδί σας έχει περισσότερες από πέντε άγνωστες λέξεις σε μια σελίδα, τότε μάλλον το βιβλίο είναι ακόμα αρκετά δύσκολο για τις δυνατότητές του και ίσως του δημιουργήσει άγχος και αρνητικά συναισθήματα. Μήπως το βιβλίο που διαβάζει είναι πολύ εύκολο; Αυτό δεν είναι απαραίτητα κακό, καθώς, η επιτυχής –λόγω του χαμηλού βαθμού δυσκολίας– ανταπόκριση του παιδιού τονώνει το ηθικό και την αυτοπεποίθηση, ενθαρρύνοντάς το να συνεχίσει. Μπορείτε να ζητήσετε και από τον εκπαιδευτικό να σας συστήσει βιβλία κατάλληλα για το επίπεδο του παιδιού σας.

Το διάβασμα ως παιχνίδι
Στην προσπάθειά σας να βοηθήσετε το παιδί σας στην ανάγνωση, μην ξεχνάτε ότι το παιδί πρέπει να προσλαμβάνει ολόκληρη τη διαδικασία ως κάτι ευχάριστο και ωφέλιμο ταυτόχρονα. Αυτή η προσέγγιση φαίνεται να είναι και η καλύτερη, αφού κατ’ αυτόν τον τρόπο το παιδί αντιλαμβάνεται το διάβασμα ως παιχνίδι και όχι ως αγγαρεία, εντάσσοντάς το στο πρόγραμμά του με ευχαρίστηση. Τα σχολικά βιβλία δεν πρέπει να αποτελούν παρά μόνο ένα μέρος της αναγνωστικής προσπάθειας. Γι’ αυτόν το λόγο, παρακάτω σας προτείνουμε μερικά ακόμη tips που μπορούν να κάνουν την ανάγνωση πολύ πιο διασκεδαστική, εμπλουτίζοντας, ταυτόχρονα, το λεξιλόγιο του παιδιού σας:
* Τοποθετήστε στο ψυγείο σας μαγνητάκια-λέξεις. Έτσι, το παιδί σας θα κινητοποιείται αυτόματα, προσπαθώντας να τις διαβάσει.
* Αφήνετε σημειωματάκια στο παιδί, πάνω στα οποία καλό θα ήταν να υπάρχει και κάποια εικόνα (μια αυτοσχέδια ζωγραφιά, ένα αυτοκόλλητο κ.λπ.).
* Γίνετε συνδρομητές σε παιδικά περιοδικά ή δανειστείτε τα.
* Αφήστε τα παιδιά σας να σας «βοηθήσουν», διαβάζοντάς σας τη λίστα με τα ψώνια, καθώς με αυτόν τον τρόπο θα αντιληφθούν και την πρακτική αξία του διαβάσματος, νιώθοντας ταυτόχρονα χρήσιμα και απαραίτητα.
* Επιλέξτε καρτούν με υπότιτλους. Θα γίνουν δεινοί αναγνώστες χωρίς καν να το καταλάβουν!

Τip για γρήγορη ανάγνωση!

Προκειμένου το παιδί σας να αποκτήσει ευχέρεια και ταχύτητα στην ανάγνωση δοκιμάστε αυτή την άσκηση:

Σε χρωματιστά χαρτόνια, σχεδιάστε συννεφάκια μέσα στα οποία γράψτε σε στήλες συλλαβές. Συνδυάστε κάθε σύμφωνο με όλα τα φωνήεντα και τους διφθόγγους (αι,οι,ει,ου) όπως στο παράδειγμα: βα, βε, βο, βω, βι, βη, βυ, βοι, βει, βαι,βου, γα, γε, γο,γω, γι,γη,γυ,γοι,γει, για,γου κ.ο.κ. Προτρέψτε το παιδί να διαβάζει αυτές τις στήλες κάθε μέρα πολλές φορές και η γλώσσα του … «θα λυθεί!».

Πηγη