 |
| πηγη |
Μέτρηση και Αξιολόγηση στην Εκπαίδευση
Ο σκοπός του συγκεκριμένου δοκιμίου είναι να ελέγξει το επίπεδο των γνώσεων των μαθητών, να αποκαλύψει τυχόν ελλείψεις ή αδυναμίες τους έτσι ώστε να μπορέσει να δοθεί η απαραίτητη ανατροφοδότηση πριν τη διδασκαλία της επόμενης ενότητας.
 |
| πηγη |
Η φωνολογική ενημερότητα (άλλοι όροι που επίσης χρησιμοποιούνται είναι: φωνολογική συνείδηση, φωνολογική επίγνωση, φωνολογική συνειδητότητα, μεταφωνολογική ικανότητα) αποτελεί μια σύνθετη μεταγλωσσική ικανότητα, με την οποία το παιδί αντιλαμβάνεται ότι η πρόταση διαχωρίζεται σε λέξεις, οι λέξεις σε συλλαβές και οι συλλαβές σε φωνήματα (Σκαλούμπακας, Πρωτόπαπας & Νικολόπουλος, 2003, Schuele & Boudreau, 2008, Πόπορδας, 2000).
Η φωνολογική ενημερότητα είναι ουσιαστικά η ικανότητα των παιδιών να αναγνωρίζουν και να χειρίζονται συνειδητά, τα φωνολογικά συστατικά των γλωσσικών μονάδων, τα φωνήματα (Παντελιάδου, 2001). Τα φωνήματα συνδυάζονται σε συλλαβές και οι συλλαβές σε λέξεις. Για παράδειγμα, η λέξη «έλα» έχει τρία φωνήματα: /e/-/l/-/a/. Η νέα ελληνική γλώσσα αποτελείται από 23 φωνήματα, ενώ σύμφωνα με ορισμένες περιγραφές είναι 25 (Χατζησαββίδης, 2016).
Η φωνολογική ενημερότητα συντίθεται από επιμέρους δεξιότητες όπως η ανάλυση, η σύνθεση, η διάκριση, η απομόνωση, η αφαίρεση και η αντιστροφή των φωνολογικών μονάδων (Παντελιάδου, 2000). Η κατάκτηση της φωνολογικής ενημερότητας είναι πολύ σημαντική καθώς διευκολύνει το παιδί να μεταβεί ομαλά από τον προφορικό στον γραπτό λόγο. Η φωνολογική ενημερότητα αποτελεί έναν αξιόπιστο προγνωστικό παράγοντα για την κατάκτηση της ανάγνωσης και της γραφής. Τα ελλείμματα στη φωνολογική ενημερότητα, κυρίως κατά τα πρώτα δύο χρόνια της σχολικής ζωής, έχουν συσχετισθεί με ελλειμματική επίδοση στην ανάγνωση (Σκαλούμπακας, Πρωτόπαπας & Νικολόπουλος, 2003, Πόρποδας, 2002, Schuele & Boudreau, 2008 ). Παράλληλα, άλλες έρευνες (Treiman & Zukowski, 1991, Κωτούλας 2004) έχουν δείξει ότι τα παιδιά με δυσκολίες στη φωνολογική ενημερότητα, παρουσιάζουν και προβλήματα στην ορθογραφία. Είναι επομένως πολύ σημαντικό, πριν ξεκινήσει τη φοίτηση του παιδιού στο Δημοτικό, να έχει εξασκηθεί σε δραστηριότητες ανάπτυξης της φωνολογικής ενημερότητας, ώστε να καταφέρει να κατακτήσει αποτελεσματικά την ανάγνωση και τη γραφή.
Η φωνολογική ενημερότητα στα παιδιά, αναδύεται ήδη από την ηλικία των 3 ετών (Πόρποδας, 2002), όπου μπορούν να αντιλαμβάνονται και να απολαμβάνουν την ομοιοκαταληξία (όπως πχ. μέσα σε παιδικά τραγούδια). Στην ηλικία από 4 έως 5 ετών, μπορούν να χωρίσουν μια λέξη στις συλλαβές της, και από τις ηλικίες των 5 – 6 ετών και έπειτα μπορούν να χειρίζονται την ομοιοκαταληξία, να αναλύουν μια λέξη στα επιμέρους φωνήματά της και να αφαιρούν ή να προσθέτουν τις συλλαβές αλλά και τα φωνήματα μια λέξης (Treiman & Zukowski, 1991).
Από τα παραπάνω προκύπτει ότι, οι δραστηριότητες ανάπτυξης της φωνολογικής ενημερότητας των παιδιών, θα πρέπει να ξεκινούν από το νηπιαγωγείο, ώστε να προλαμβάνουν τις πρώιμες αναγνωστικές αποτυχίες των παιδιών. Κατά το σχεδιασμό τέτοιων εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων, θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη το γνωστικό επίπεδο του παιδιού (Πόρποδας, 2002) και κρίνεται σκόπιμο να αποφεύγεται η αναφορά στα γράμματα της αλφαβήτας, καθώς το παιδί πρέπει πρώτα να κατανοήσει την έννοια και την λειτουργία των φωνημάτων. Όταν την κατακτήσει, τότε μπορεί να διδαχθεί την σχέση φωνημάτων – γραφημάτων.
Τέτοιες δραστηριότητες περιλαμβάνουν:
ΣΕ ΕΠΙΠΕΔΟ ΛΕΞΗΣ:
α) λέμε στο παιδί μια πρόταση και του ζητάμε να την επαναλάβει λέγοντας την κάθε λέξη ξεχωριστά.
β)λέμε μια πρόταση και στη συνέχεια την επαναλαμβάνουμε παραλείποντας μια λέξη και ζητάμε από το παιδί να βρει ποια λέξη ξεχάσαμε.
α) Λέμε στο παιδί ζεύγη λέξεων (όπως π.χ. μήλο ? φύλλο, γάτα ? δώρο, μπάλα ? γάλα) και αυτό θα πρέπει να αναγνωρίσει εάν «ταιριάζουν» (ομοιοκαταληκτούν) ή όχι.
β) δίνουμε στο παιδί τρεις λέξεις και του ζητάμε να βρει ποια δεν ταιριάζει. Για παράδειγμα : χέρι ? μέρη – κότα
ΣΕ ΕΠΙΠΕΔΟ ΣΥΛΛΑΒΗΣ:
ΣΕ ΕΠΙΠΕΔΟ ΦΩΝΗΜΑΤΟΣ:
Με την εξάσκηση σε τέτοιες δεξιότητες φωνολογικής ενημερότητας, το παιδί αντιλαμβάνεται πλέον τη φωνολογική δομή του προφορικού λόγου πιο ολοκληρωμένα και μπορεί να κατανοεί τη λειτουργία των φωνολογικών στοιχείων της γλώσσας καθώς και τις επιμέρους σχέσεις μεταξύ τους, οδηγώντας το έτσι ομαλά στην κατανόηση και του αλφαβητικού κώδικα.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Ντελήμπαλτα Κατερίνα
Λογοθεραπεύτρια στο ΚΕΣΥ ΠΙΕΡΙΑΣ
 |
| πηγη |
Ως προς τη μεθοδολογία της διδασκαλίας περιλαμβάνονται διδακτικές μέθοδοι, όπως η γνωστική-εποικοδομιστική, όπου οι μαθητές εμπλέκονται σε δραστηριότητες προκειμένου να συνδυαστεί η προϋπάρχουσα γνώση με τη νέα, η διερευνητική, όπου με την καθοδήγηση του διδάσκοντα οι μαθητές αναζητούν στοιχεία σε προεπιλεγμένες ιστοσελίδες του διαδικτύου, η ομαδο-συνεργατική.......
 |
| πηγη |
Είναι εμφανές πως η πραγματοποίηση μιας έγκαιρης, έγκυρης και αξιόπιστης Εκπαιδευτικής Αξιολόγησης αποτελεί αδήριτη ανάγκη για κάθε σύγχρονο εκπαιδευτικό περιβάλλον, ιδίως στις περιπτώσεις μαθητών με δυσκολίες συμπεριφοράς και προσαρμοστικότητας....
 |
| πηγη |
H διάγνωση της ΔΕΠΥ σχετίζεται με τις διαταραχές μάθησης και επικοινωνίας. Επιπλέον, αυτά τα παιδιά παρουσιάζουν συνήθως συγκεκριμένες δυσκολίες στην προφορική και γραπτή γλώσσα, τον υπολογισμό, την απομνημόνευση, την οργάνωση και το στυλ μάθησης...
 |
| πηγη |
 |
| πηγη |
 |
| πηγη |
 |
| πηγη |
 |
| πηγη |
 |
| πηγη |
 |
| πηγη |
 |
| πηγη |
 |
| πηγη |
Εντύπωση προκαλεί ο αριθμός των παιδιών που ανήκουν στο φάσμα του αυτισμού και παρουσιάζουν παράλληλα και άλλες νευροαναπτυξιακές διαταραχές. Πιο συγκεκριμένα, όπως συμπέρανε νεότερη μελέτη, τρία στα τέσσερα παιδιά (76,2%) με διαταραχή φάσματος αυτισμού παρουσίαζαν εξίσου και νευροδιαφορικούς νευρότυπους -συμπεριλαμβανομένων των χαρακτηριστικών που σχετίζονται με τη Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ), τη μάθηση και τις κινητικές διαφορές.
Αν και μάλλον δεν προκαλούν μεγάλη έκπληξη αυτά τα αποτελέσματα, η έρευνα -με επικεφαλής το Πανεπιστήμιο της Γλασκώβης- που δημοσιεύθηκε στο PLOS One– διαπίστωσε ότι περισσότερα από τα μισά (55,6%) παιδιά που παραπέμπονται για αξιολόγηση της διαταραχής φάσματος του αυτισμού μπορεί επίσης να πληρούν το διαγνωστικό όριο για τη ΔΕΠΥ, και σίγουρα έχουν τουλάχιστον κάποια σημαντικά χαρακτηριστικά της ΔΕΠΥ. Eπειδή η μελέτη εξέτασε μόνο μια μικρή επιλογή πιθανών νευροτύπων, σημειώνεται ότι ο πραγματικός αριθμός των παιδιών με αυτισμό και άλλους νευροτύπους μπορεί να είναι υψηλότερος.
Εκτός από τη Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ) και τις διαταραχές του αυτιστικού φάσματος, η νευροδιαφορετικότητα αναφέρεται στο σύνολο των ανθρώπων που πάσχουν από παθήσεις, όπως είναι η δυσλεξία, η δυσπραξία ή άλλα νευρολογικά προβλήματα και αφορούν τον τρόπο με τον οποίο ο πάσχων μαθαίνει και επεξεργάζεται τις πληροφορίες.
Για τη μελέτη, οι ερευνητές αξιολόγησαν ανώνυμα ιατρικά αρχεία παιδιών ηλικίας μεταξύ δύο και 17 ετών που παραπέμφθηκαν για αξιολόγηση του φάσματος αυτισμού, χρησιμοποιώντας επικυρωμένα ερωτηματολόγια για την αξιολόγηση νευροδιαφορικών χαρακτηριστικών.
Διαπιστώθηκε μια ισχυρή συσχέτιση μεταξύ του αριθμού των νευροδιαφορών που εντοπίζονται και στην έγκαιρη διάγνωση, ενώ τα νευροδιαφορετικά κορίτσια είχαν λιγότερες πιθανότητες να εντοπιστούν πριν από την ηλικία των πέντε ετών, σε σύγκριση με τα αγόρια. Ωστόσο, παρά την κλινική αλληλεπικάλυψη και τη συνύπαρξη της νευροδιαφοροποίησης στα παιδιά, μόλις το 26% των συμμετεχόντων στη μελέτη με άλλα χαρακτηριστικά διερευνήθηκε για μια πρόσθετη υποκείμενη διάγνωση.
Συνεπώς, τα ειδικά διαμορφωμένα ερωτηματολόγια για τη διάγνωση άλλων νευροαναπτυξιακών διαταραχών μπορούν να βοηθήσουν τους κλινικούς γιατρούς να εντοπίσουν τη συνυπάρχουσα νευροδιαφοροποίηση κατά την πρώτη αξιολόγηση, επιτρέποντας την έγκαιρη υποστήριξη και την ανάπτυξη μιας ολόπλευρης αντίληψης του νευροτύπου ενός παιδιού.
«Η μελέτη μας θεωρείται σημαντική, καθώς δείχνει πόσο ζωτικής σημασίας είναι η ολιστική προσέγγιση στην αξιολόγηση των παιδιών, ώστε να εντοπίζονται σωστά οι πιθανές αλληλεπικαλύψεις νευροτύπων. Εκτός από την καλύτερη κατανόηση του νευροδιαφοροποιημένου πληθυσμού στο σύνολό του, ο ακριβής προσδιορισμός της νευροδιαφοροποίησης θα βοηθήσει στην παροχή καλύτερης και πιο προσαρμοσμένης υποστήριξης για τα παιδιά αυτά, όταν χρειάζεται. Όσον αφορά τους επαγγελματίες υγείας, θα πρέπει να διασφαλιστεί ότι οι υπηρεσίες είναι πραγματικά ολιστικές, ώστε να εντοπίζονται σωστά τα επικαλυπτόμενα χαρακτηριστικά» επισημαίνει ο Δρ Jason Lang, κλινικός λέκτορας νευροανάπτυξης και επίτιμος σύμβουλος παιδικής και εφηβικής ψυχιατρικής.
