 |
| ΠΗΓΗ |
Το φυλλάδιο απευθύνεται προς κάθε άτομο που θέλει να μάθει περισσότερα για τη διπολική διαταραχή (αλλιώς διπολική συναισθηματική διαταραχή). Έχει γραφτεί ειδικά για άτομα με διπολική διαταραχή, τους φίλους και συγγενείς τους.
Αυτό το φυλλάδιο περιγράφει:
- Τα σημάδια και συμπτώματα της διπολικής διαταραχής.
- Κάποια προβλήματα που ίσως εμφανιστούν.
- Ορισμένους τρόπους αντιμετώπισης.
- Θεραπείες που βασίζονται σε δεδομένα.
Τι είναι η διπολική διαταραχή;
Παλαιότερα ονομαζόταν «μανιοκαταθλιπτική ασθένεια». Όπως υποδηλώνει η φράση, υπάρχουν σοβαρές αλλαγές διάθεσης. Συνήθως διαρκούν μερικές εβδομάδες ή μήνες και διαφέρουν πολύ από τις συναισθηματικές μεταπτώσεις που βιώνουμε συνήθως. Οι αλλαγές διάθεσης μπορεί να είναι:1
- Πεσμένη διάθεση ή «καταθλιπτική» - Το άτομο νιώθει έντονα πεσμένο, καταθλιπτικό, ακόμα και απεγνωσμένο.
- Σε υπερδιέγερση ή «μανιακή» - Το άτομο νιώθει υπερβολικά χαρούμενο, ενθουσιασμένο και γίνεται υπερδραστήριο. Ένα άτομο μπορεί να αναπτύξει πολύ μεγαλειώδεις, απατηλές ιδέες για τον εαυτό του και τις ικανότητές του.
- Υπομανία - Η διάθεση του ατόμου είναι ανεβασμένη, αλλά όχι σε τέτοια υπερδιέγερση όπως σε κατάσταση μανίας
- Ανάμεικτη - Το άτομο έχει ένα μείγμα από μανία και κατάθλιψη. Για παράδειγμα, νιώθει μεγάλη κατάθλιψη, αλλά έχει και τη νευρικότητα και υπερδιέγερση της μανίας.
Αυτές οι καταστάσεις διάθεσης περιγράφονται λεπτομερώς στη συνέχεια.
Πόσο συχνή είναι η διπολική διαταραχή;
Σχεδόν 1 στους 50 ενήλικες θα έχει διπολική διαταραχή κάποια στιγμή της ζωής του. Συνήθως αρχίζει μεταξύ των ηλικιών 15 και 25, ενώ σπανίζει μετά την ηλικία των 50.1
Ποιοι τύποι διπολικής διαταραχής υπάρχουν;
Υπάρχουν οι εξής τύποι2:
Διπολική διαταραχή Τύπου Ι
- Είχατε τουλάχιστον ένα μανιακό επεισόδιο, που διήρκησε παραπάνω από μία εβδομάδα, συνήθως πολύ περισσότερο.
- Μπορεί να έχετε μόνο επεισόδια μανίας, παρόλο που τα περισσότερα άτομα με διπολική διαταραχή Τύπου Ι έχουν και περιόδους βαθιάς κατάθλιψης.
- Χωρίς θεραπεία, ένα μανιακό επεισόδιο διαρκεί από 3 έως 6 μήνες.
- Τα καταθλιπτικά επεισόδια διαρκούν περισσότερο, 6 με 12 μήνες χωρίς θεραπεία.
Διπολική Τύπου ΙΙ
- Έχετε πάνω από ένα επεισόδια σοβαρής κατάθλιψης, αλλά μόνο ήπιου βαθμού μανιακά επεισόδια. Αυτό λέγεται «υπομανία».
Ταχείας Εναλλαγής
- Έχετε τέσσερα ή περισσότερα επεισόδια αλλαγής διάθεσης μέσα σε μια χρονική περίοδο 12 μηνών. Αυτό αφορά 1 στους 10 ανθρώπους με διπολική διαταραχή και μπορεί να συμβεί στον τύπο Ι και τύπο ΙΙ.
Κυκλοθυμία
- Οι εναλλαγές διάθεσης είναι ηπιότερες από εκείνες της σοβαρής διπολικής διαταραχής, αλλά ίσως έχουν μεγαλύτερη διάρκεια. Αυτό μπορεί με τον καιρό να εξελιχθεί σε διπολική διαταραχή πλήρους φάσματος.
Τι προκαλεί τη διπολική διαταραχή;
Παρόμοιοι γενετικοί παράγοντες κινδύνου επηρεάζουν το αν κάποιο άτομο θα εμφανίσει διπολική διαταραχή, βαριάς μορφής κατάθλιψη ή σχιζοφρένεια. Υπάρχουν επίσης περιβαλλοντικοί παράγοντες κινδύνου που μπορούν να αλληλεπιδράσουν με τους γενετικούς παράγοντες και να αυξήσουν ή να μειώσουν τον κίνδυνο εμφάνισης των εν λόγω παθήσεων.
Για παράδειγμα, μπορεί να έχετε γενετικούς παράγοντες κινδύνου που υποδεικνύουν αυξημένες πιθανότητες να αναπτύξετε διπολική διαταραχή. Ωστόσο, αν μεγαλώνετε ή ζείτε σε ένα σταθερό και θετικό περιβάλλον, αυτό μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης σοβαρής ψυχικής ασθένειας.
Εάν κάποιος από τους γονείς σας πάσχει από σοβαρή ψυχική ασθένεια, όπως η διπολική διαταραχή, είναι ο σημαντικότερος γνωστός παράγοντας κινδύνου για να αναπτύξετε και εσείς μια σοβαρή ψυχική ασθένεια. Τα παιδιά που έχουν γονέα με σοβαρή ψυχική ασθένεια παρουσιάζουν 1 στις 3 πιθανότητες να αναπτύξουν και τα ίδια σοβαρή ψυχική ασθένεια.
Όταν σκεφτόμαστε τις αιτίες εμφάνισης της διπολικής διαταραχής, είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι εμπλέκονται πολλοί διαφορετικοί παράγοντες και ότι ένας παράγοντας κινδύνου μόνος του δεν μπορεί να προκαλέσει διπολική διαταραχή.3
Πώς νιώθεις όταν έχεις διπολική διαταραχή;
Κατάθλιψη
Όλοι βιώνουμε αισθήματα κατάθλιψης κατά καιρούς4. Αυτό μπορεί να μας βοηθήσει να εντοπίσουμε και να αντιμετωπίσουμε τα προβλήματα στη ζωή μας. Όμως, στην κατάθλιψη μεγάλου βαθμού ή στη διπολική διαταραχή, αυτά τα αισθήματα είναι πολύ πιο έντονα5,6. Διαρκούν περισσότερο και καθιστούν δύσκολη ή αδύνατη τη διαχείριση των καθημερινών αναγκών5. Αν αισθάνεστε κατάθλιψη, θα παρατηρήσετε ορισμένα ή όλα από τα ακόλουθα συμπτώματα:
Συναισθηματικές μεταπτώσεις
- Αισθήματα δυστυχίας που δεν φεύγουν.