 |
| ΠΗΓΗ |
Πρόκειται για μια νευροαναπτυξιακή κατάσταση που επηρεάζει την ικανότητα των παιδιών να μαθαίνουν και να χρησιμοποιούν τη γλώσσα, χωρίς να υπάρχει κάποια εμφανής αιτία όπως απώλεια ακοής, νοητική υστέρηση ή αυτισμός.
Υπάρχουν αναπτυξιακές διαταραχές που έχουν γίνει γνωστές σχεδόν σε κάθε σπίτι, όπως η δυσλεξία και ο αυτισμός, καθώς τα τελευταία χρόνια η δημόσια συζήτηση γύρω από αυτές έχει ενταθεί, οδηγώντας σε μεγαλύτερη αναγνώριση και υποστήριξη. Ωστόσο, υπάρχει μια άλλη διαταραχή, εξίσου συχνή και ίσως ακόμη συχνότερη, που παραμένει σχεδόν αόρατη: η αναπτυξιακή διαταραχή λόγου (Developmental Language Disorder ή DLD).
Πρόκειται για μια νευροαναπτυξιακή κατάσταση που επηρεάζει την ικανότητα των παιδιών να μαθαίνουν και να χρησιμοποιούν τη γλώσσα, χωρίς να υπάρχει κάποια εμφανής αιτία όπως απώλεια ακοής, νοητική υστέρηση ή αυτισμός. Μπορεί να επηρεάζει είτε την κατανόηση είτε την έκφραση, ή και τα δύο ταυτόχρονα, και συχνά περνά απαρατήρητη επειδή δεν έχει εμφανή σωματικά σημάδια.
Σε πολλές περιπτώσεις δεν αναγνωρίζεται έγκαιρα
Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι η DLD επηρεάζει περίπου το 7% έως 10% των παιδιών σχολικής ηλικίας, ποσοστό που την καθιστά ιδιαίτερα διαδεδομένη. Παρ’ όλα αυτά, σε πολλές περιπτώσεις δεν αναγνωρίζεται έγκαιρα. Πολλά παιδιά με DLD θεωρούνται από το περιβάλλον τους «ανώριμα», «τεμπέλικα» ή «απείθαρχα», ενώ στην πραγματικότητα δυσκολεύονται να κατανοήσουν ή να παραγάγουν γλωσσικό λόγο στο επίπεδο που αναμένεται για την ηλικία τους.
Η λανθασμένη αυτή αντίληψη έχει σοβαρές συνέπειες, καθώς η διαταραχή δεν αποτελεί απλώς μια καθυστέρηση που θα ξεπεραστεί με τον χρόνο. Είναι μόνιμη και, εάν δεν υπάρξει έγκαιρη παρέμβαση, μπορεί να επηρεάσει βαθιά τη σχολική επίδοση, τις κοινωνικές σχέσεις και την αυτοεκτίμηση του παιδιού.
Η DLD χαρακτηρίζεται ως «αόρατη» διαταραχή, ακριβώς επειδή δεν υπάρχουν εμφανή σωματικά ή συμπεριφορικά χαρακτηριστικά που να τη φανερώνουν. Πολλά παιδιά καταφέρνουν να τα βγάζουν πέρα στις καθημερινές, απλές συζητήσεις, όμως δυσκολεύονται ιδιαίτερα όταν καλούνται να επεξεργαστούν πιο σύνθετες γλωσσικές δομές. Ένα σχολικό εγχειρίδιο, μια επιστημονική εξήγηση, ένα σύνθετο ανέκδοτο ή ακόμα και μια ειρωνεία μπορούν να αποτελέσουν σημαντική πρόκληση.
Οι γονείς συχνά παρατηρούν ότι το παιδί δυσκολεύεται να ακολουθήσει πολύπλοκες οδηγίες, όπως «βάλε το ποτήρι στο τραπέζι και μετά φέρε μου το κουτάλι», ή ότι χρησιμοποιεί υπερβολικά σύντομες προτάσεις, παραλείποντας βασικά στοιχεία, για παράδειγμα λέγοντας «αγόρι παίζει αυτοκίνητο» αντί «το αγόρι παίζει με το αυτοκίνητο». Σε άλλες περιπτώσεις, το παιδί δυσκολεύεται να αφηγηθεί τι έκανε στο διάλειμμα, τι συνέβη στο μάθημα ή ποια δραστηριότητα παρακολούθησε.
Μέχρι πρόσφατα, η έλλειψη ενιαίας ορολογίας συνέβαλε στη σύγχυση γύρω από τη διαταραχή. Στο παρελθόν, η DLD ήταν γνωστή με διάφορα ονόματα, όπως «ειδική γλωσσική διαταραχή» (Specific Language Impairment – SLI) ή «μικτή διαταραχή κατανόησης και έκφρασης», γεγονός που δυσκόλεψε την αναγνώρισή της από γονείς, εκπαιδευτικούς και επαγγελματίες υγείας. Τα τελευταία χρόνια, χάρη στο διεθνές ερευνητικό έργο CATALISE, έχει καθιερωθεί ο όρος «αναπτυξιακή διαταραχή λόγου», ενώ έχουν διαμορφωθεί σαφέστερα κριτήρια διάγνωσης.
Εκδηλώνεται με διαφορετικούς τρόπους
Η διαταραχή εκδηλώνεται με διαφορετικούς τρόπους ανάλογα με την ηλικία. Στην προσχολική περίοδο, τα σημάδια μπορεί να είναι δυσκολία κατανόησης οδηγιών, χρήση πολύ μικρών προτάσεων, αδυναμία εκμάθησης τραγουδιών ή αφήγησης γεγονότων της ημέρας. Στις μεγαλύτερες ηλικίες, στη σχολική περίοδο, μπορεί να παρατηρηθούν δυσκολίες στην κατανόηση κειμένων, χρήση σύνθετων προτάσεων, εκμάθηση νέου λεξιλογίου, αυξημένα γραμματικά και ορθογραφικά λάθη ή αδυναμία σύνταξης συνεκτικών κειμένων. ΣΥΝΕΧΕΙΑ
