 |
| ΠΗΓΗ |
Οι παρούσες πληροφορίες απευθύνονται σε άτομα που βιώνουν συναισθήματα άγχους, ή που έχουν διαγνωστεί με γενικευμένη αγχώδη διαταραχή (ΓΑΔ).
Εξετάζουν τρόπους με τους οποίους μπορείτε να βοηθήσετε τον εαυτό σας και να ζητήσετε βοήθεια από επαγγελματίες. Περιέχουν επίσης χρήσιμες πληροφορίες για άτομα που γνωρίζουν ή στηρίζουν κάποιον που αντιμετωπίζει προβλήματα άγχους.
Τι είναι το άγχος;
Το άγχος είναι μια λέξη που χρησιμοποιούμε για να περιγράψουμε το δυσάρεστο συναίσθημα που βιώνουμε όταν βρισκόμαστε σε μια έντονη, απειλητική ή δύσκολη κατάσταση, ή όταν αντιμετωπίζουμε κάποιο πρόβλημα. Από μόνο του δεν αποτελεί πρόβλημα ψυχικής υγείας.
Οι περισσότεροι από εμάς θα βιώσουμε άγχος κάποια στιγμή στη ζωή μας για πολλούς και διάφορους λόγους. Μπορεί να είναι φυσιολογική αντίδραση, και συνήθως υποχωρεί σταδιακά, όταν η κατάσταση αλλάξει, ή όταν απομακρυνθείτε από την κατάσταση που σας προκαλεί άγχος.
Πότε το άγχος αποτελεί πρόβλημα;
Το άγχος αποτελεί πρόβλημα όταν:
- είναι πολύ έντονο
- νιώθετε άγχος συνεχώς ή τον περισσότερο καιρό
- δεν υπάρχει προφανής λόγος για να νιώθετε άγχος
- επηρεάζει αρνητικά την καθημερινότητά σας
Σε αυτές τις περιπτώσεις, το άγχος μπορεί να σας προκαλεί διαρκή δυσφορία, να σας εμποδίζει από το να κάνετε τα πράγματα που θέλετε, και να σας δυσκολεύει να απολαύσετε τη ζωή.
Ποια είναι η αίσθηση του άγχους;
Το άγχος μπορεί να εκδηλώνεται με διάφορους τρόπους στο μυαλό και στο σώμα, όπως:
Στο μυαλό
- συνεχές αίσθημα ανησυχίας
- αίσθημα κούρασης ή προβλήματα με τον ύπνο
- δυσκολία συγκέντρωσης
- ευερέθιστη κατάσταση ή αίσθημα κατάθλιψης
- αίσθημα νευρικότητας ή έντασης
- αίσθημα εξουθένωσης
- φόβος ότι μπορεί να συμβεί κάτι φρικτό.
Στο σώμα
- γρήγορος, ακανόνιστος καρδιακός παλμός (αίσθημα παλμών)
- εφίδρωση
- ξηροστομία
- μυικοί πόνοι και ένταση
- πονοκέφαλοι
- τρέμουλο
- μούδιασμα στα δάχτυλα των χεριών ή των ποδιών ή στα χείλη
- ταχύπνοια
- ζάλη ή λιποθυμική τάση
- στομαχικές διαταραχές, όπως δυσπεψία, πόνοι ή ναυτία
- συχνοουρία
- έντονο αίσθημα άγχους λόγω αυτών των σωματικών συμπτωμάτων.
Ορισμένες φορές, οι άνθρωποι που έχουν άγχος ανησυχούν ότι τα συμπτώματά τους αποτελούν ένδειξη σωματικής ασθένειας. Αυτό μπορεί να επιδεινώσει το άγχος τους.
Όταν το άγχος διαρκεί για μεγάλο διάστημα, είναι εύκολο να αρχίσετε να νιώθετε κατάθλιψη. Κάποια άτομα με άγχος βιώνουν και κατάθλιψη ταυτόχρονα.
Ποιοι παράγοντες προκαλούν άγχος;
Το άγχος μπορεί να προκληθεί από πολλά και διάφορα πράγματα, όπως:
- καθημερινά γεγονότα, όπως όταν λαμβάνουμε ένα αγχωτικό email στη δουλειά, ή όταν επικοινωνούμε με έναν δύσκολο πελάτη
- σημαντικά γεγονότα στη ζωή μας, όπως ένα διαζύγιο, μια ασθένεια, ή ο θάνατος κάποιου προσώπου.
Ορισμένες φορές αισθανόμαστε άγχος ακόμη κι όταν συμβαίνει κάτι καλό. Για παράδειγμα, όταν ετοιμαζόμαστε να βγούμε ραντεβού ή έχουμε συνέντευξη για δουλειά. Αυτές οι καταστάσεις δεν είναι άσχημες, αλλά μπορούν να προκαλέσουν τις σωματικές και ψυχολογικές επιπτώσεις του άγχους στο σώμα μας.
Γιατί προκαλείται το άγχος;
Παρότι το άγχος μπορεί να είναι δυσάρεστο συναίσθημα, μπορεί να βοηθά σε ορισμένες καταστάσεις και για σύντομη διάρκεια:
- ψυχολογικά – σε δύσκολες καταστάσεις, το άγχος μας λέει ότι κάτι δεν πάει καλά και μας κρατά σε εγρήγορση, ώστε να μπορούμε να αντιδράσουμε κατάλληλα.
- σωματικά – τα σωματικά συμπτώματα του άγχους μπορούν να προετοιμάσουν το σώμα μας να απομακρυνθεί από πιθανό κίνδυνο ή για να προστατέψουμε τον εαυτό μας. Είναι η λεγόμενη αντίδραση «πάλης ή φυγής» (fight or flight).
Τι είναι η γενικευμένη αγχώδης διαταραχή;
Η γενικευμένη αγχώδης διαταραχή (ΓΑΔ) είναι ένα είδος αγχώδους διαταραχής. Υπάρχουν πολλές άλλες αγχώδεις διαταραχές που δεν εξετάζονται εδώ, όπως η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή (OCD) ή η διαταραχή πανικού.
Εάν έχετε ΓΑΔ:
- ανησυχείτε για πολλά διαφορετικά πράγματα ταυτόχρονα
- ανησυχείτε δυσανάλογα προς την κατάσταση
- δυσκολεύεστε να ελέγξετε το αίσθημα ανησυχίας.
Η ΓΑΔ είναι αρκετά σύνηθες φαινόμενο από το οποίο πάσχουν 1 στα 25 άτομα στην Ελλάδα.
Από τι προκαλείται η ΓΑΔ;
Η ΓΑΔ δεν προκαλείται από μία μόνο αιτία. Τα γονίδια, το κοινωνικό περιβάλλον και οι εμπειρίες της ζωής σας παίζουν ταυτόχρονα κάποιον ρόλο, και αλληλεπιδρούν μεταξύ τους.
Εάν έχετε κάποιον στενό συγγενή που πάσχει από ΓΑΔ, έχετε τέσσερις έως έξι φορές περισσότερες πιθανότητες να εκδηλώσετε κάποια αγχώδη διαταραχή. Ωστόσο, δεν μπορεί μόνο ένα γονίδιο να προκαλέσει αγχώδεις διαταραχές. Αντίθετα, είναι περισσότερα από ένα τα γονίδια που αλληλεπιδρούν μεταξύ τους, το καθένα σε μικρό βαθμό, και αυξάνουν τον κίνδυνο.
Πότε πρέπει να ζητήσω βοήθεια;
Αν το άγχος σας επηρεάζει αρνητικά τη ζωή σας, ή πιστεύετε ότι ίσως πάσχετε από ΓΑΔ, όσο πιο σύντομα ζητήσετε βοήθεια, τόσο πιο γρήγορα θα αρχίσετε να βελτιώνεστε.
Υπάρχουν διάφοροι λόγοι για τους οποίους οι άνθρωποι καθυστερούν να ζητήσουν βοήθεια. Είναι φυσιολογικό να έχετε κάποιες από τις παρακάτω σκέψεις, ακόμη κι αν δεν ισχύουν:
- «Έτσι είμαι, πρέπει να προσπαθήσω να τα καταφέρω μόνος/η μου» – Κανείς δεν είναι αναγκασμένος να παλεύει μόνος του, όλοι αξίζουν υποστήριξη. Προσπαθήστε να μιλήσετε στον εαυτό σας με καλοσύνη και συμπόνια, όπως θα μιλούσατε σε κάποιον για τον οποίο νοιάζεστε.
