Πόσο καλά ξέρουμε τα αυτιστικά παιδιά;

 

Η απορία ενός παιδιού πριν λίγες ημέρες, γέννησε διαδοχικά ερωτήματα σχετικά με το ποια είναι τα αυτιστικά παιδιά. Ένας κόσμος σύνθετος με πλούσιες ιδιαιτερότητες και κρυφά νοήματα αξίζει πάντοτε ανάλυση...

Τις προάλλες, έπεσε στα χέρια μου ένα από τα κεφάλαια Βιολογίας της Γ' Γυμνασίου. Η ενότητα εξηγεί στους μαθητές πώς γεννιέται ένα παιδί με Σύνδρομο Down, ορίζοντας ως βασική αιτία ένα παραπάνω χρωμόσωμα στο 21ο ζευγάρι, εξ ου και η ταξινόμηση ως Τρισωμία 21. Στο τέλος του μαθήματος, το παιδί, που διαβάσαμε μαζί για το Σύνδρομο, με ρώτησε εάν τα αυτιστικά παιδιά έχουν και αυτά Σύνδρομο Down.

Αλήθεια, πόσο καλά γνωρίζουμε τα ακριβή χαρακτηριστικά των αυτιστικών παιδιών; Αφού εξήγησα πως πρόκειται για δύο διαφορετικές διαταραχές, οι απορίες της μικρής πλήθαιναν. Οι διαρκείς ερωτήσεις με έβαλαν σε σκέψη και με οδήγησαν σε βαθύτερη αναζήτηση του θέματος. Ποιες είναι οι ιδιαιτερότητες αυτών των παιδιών; Ποια είναι τα αίτια που οδηγούν σε διαταραχές ανάπτυξης;
Πολλά άτομα με αυτισμό μπορεί να έχουν πράγματι, και άλλες διαταραχές που επηρεάζουν την λειτουργικότητα του εγκεφάλου, όπως νοητική καθυστέρηση, επιληψία, γενετικές ανωμαλίες, αλλά και Σύνδρομο Down. Η απορία λοιπόν ήταν εύλογη. Δύο παιδιά με την ίδια διάγνωση μπορεί να αντιδρούν πολύ διαφορετικά, καθώς οι δράσεις και οι συμπεριφορές τους ποικίλλουν.

Ένα αυτιστικό παιδί παρατηρεί προσεκτικά κάθε αντικείμενο γύρω του

Ο αυτισμός ως γενικός όρος, είναι μια πολύπλοκη αναπτυξιακή διαταραχή που εμφανίζεται κυρίως, κατά την διάρκεια των 3 πρώτων χρόνων της ζωής. Τα άτομα με αυτισμό έχουν δυσκολία στην εκμάθηση γλώσσας, στην ανάπτυξη κοινωνικών δεξιοτήτων και στις διαπροσωπικές σχέσεις με άλλους ανθρώπους. Ο τρόπος ζωής, το οικογενειακό εισόδημα, το μορφωτικό επίπεδο δεν διαφοροποιούν την πιθανότητα εμφάνισης του αυτισμού, παρόλο που κάτι τέτοιο υποστηρίζεται από πολλούς.Οι πιθανότητες εμφάνισης του αυτισμού είναι πολύ περισσότερες από όσο πιστεύουμε. Υπολογίζεται ότι στην Ελλάδα υπάρχουν τουλάχιστον 5000 παιδιά και ενήλικα άτομα με  κλασικό αυτισμό και 30000 άτομα με ειδικές διαταραχές ανάπτυξης. Η διαδικασία διάγνωσης ωστόσο, συνεχίζεται οπότε είναι πιθανό τα νούμερα να είναι πολύ μεγαλύτερα.

Περνούν χρόνο μόνα τους παρά με τους άλλους, επικοινωνούν με χειρονομίες και νοήματα αντί για λέξεις και δεν ενδιαφέρονται να κάνουν παρέες

Υπερκινητικότητα ή ανεξήγητη παθητικότητα, δυσκολίες όπως προαναφέρθηκε, στη λεκτική και μη λεκτική επικοινωνία, στις κοινωνικές συναναστροφές και σε δραστηριότητες όπως το παιχνίδι είναι από τα πιο συνήθη χαρακτηριστικά αυτών των παιδιών. Η δυσκολία να επικοινωνήσουν επαρκώς με τον έξω κόσμο έγκειται σε αυτού τους είδους τις διαταραχές, ενώ πολύ συχνά επακόλουθα είναι οι τάσεις αυτοκαταστροφής και διάφορες μορφές επιθετικότητας.
Ο μονόλογος είναι μία αγαπημένη συνήθεια που συνεχίζεται, αγνοώντας την προσπάθεια των άλλων να παρεμβάλουν δικά τους σχόλια. Οι επαναλαμβανόμενες κινήσεις κορμού, όπως χτύπημα χεριών ή κυκλικές περιστροφές, είναι ένα ακόμη στοιχείο που δείχνει πως ένα παιδί μπορεί να είναι αυτιστικό. Με υπερευαισθησία στις περιοχές της όρασης, της ακοής, της αφής και της γεύσης, τα παιδιά αυτά παρουσιάζουν ακόμη, χαμηλή συγκέντρωση προσοχής.

Τα παιδιά με αυτισμό είναι υπερκινητικά και προτιμούν να είναι μόνα τους

Όταν παίζουν, δεν μιμούνται τις δράσεις των άλλων, ενώ απουσιάζει ο αυθορμητισμός και η φαντασία. Περνούν χρόνο μόνα τους παρά με τους άλλους, επικοινωνούν με χειρονομίες και νοήματα αντί για λέξεις, δεν ενδιαφέρονται να δημιουργήσουν παρέες, ενώ απουσιάζουν οι αντιδράσεις απέναντι σε κοινωνικά δεδομένα, όπως η βλεμματική επαφή ή τα χαμόγελα.Τα συμπτώματα ωστόσο, και τα χαρακτηριστικά της διαταραχής μπορεί να εμφανιστούν με μεγάλη ποικιλία συνδυασμών, από ελαφριά ως ποικίλα. Αυτιστική Διαταραχή, Διαταραχή Asperger, Διαταραχή Rett, Παιδική Αποδιοργανωτική Διαταραχή είναι ορισμένοι από τους τύπους του αυτισμού.

Ο αυτισμός παρά πολλές διαχρονικές θεωρίες, δεν είναι ιατρική ασθένεια. Τελικά τι προκαλεί τον αυτισμό; Οι επιστήμονες μετά από συνεχείς έρευνες, καταλήγουν πως ίσως, υπάρχει γενετική βάση της διαταραχής, παρότι κανένα γονίδιο δεν σχετίζεται άμεσα με τον αυτισμό. Αυτή η γενετική βάση θεωρείται από τους ερευνητές ότι είναι πολύ σύνθετη, πιθανότερα εμπλέκοντας πολλά γονίδια σε αυτή την συνθετότητα.
Η επιστημονική εξήγηση του θέματος από έναν Έλληνα επιστήμονα και δύο δυνατά βίντεο επιχειρούν να κατανοήσουν τον “κόσμο” των αυτιστικών παιδιών..

πηγη