Δυσγραφία και δυσορθογραφία

πηγη

 

Δυσκολίες στη γραφή και στην ορθογραφία

• Γράφουν καθρεφτικά π.χ. ε-3, ρ-9, αν αντί να 

• Αντικαθιστούν γράμματα που μοιάζουν φωνητικά ή οπτικά μεταξύ τους. Συχνότερα αντικαθιστούν σύμφωνα όπως: β-φ, γ-χ, δ-θ, β-δ, π-τ, ζ-σ, ζ-ξ, ξ-ψ, Μ-Σ, Μ-Ν, ...

          π.χ. μολύδι αντί μολύβι, βασολάκια αντί φασολάκια,φροχή αντί βροχή, πάγος αντί πάχος,               Μωτήρης αντί Σωτήρης..... 
          Σπανιότερα αντικαθιστούν φωνήεντα όπως: ε-ω, ε-ι, α-ο,  
          π.χ. δόσος αντί δάσος, αγαρόσαμε αντί αγοράσαμε.

• Παραλείπουν ή επαναλαμβάνουν γράμματα ή συλλαβές μέσα στην ίδια λέξη π.χ. λιμούλα αντί λιμνούλα, πετααω αντί πετάω
• Συγχέουν και αντιστρέφουν τα δίψηφα σύμφωνα π.χ. πεστέτα αντί πετσέτα, παπάς αντί μπαμπάς, τσάμι αντί τζάμι και από τα δίψηφα φωνήεντα το αι με το –ια, π.χ. πιαδί αντί παιδί, πόδαι αντί πόδια. 
• Αντιστρέφουν και μεταθέτουν γράμματα ή συλλαβές μέσα στην ίδια λέξη π.χ πότρα αντί πόρτα, μυνωλάς αντί μυλωνάς, μόνος αντί νομός.
• Κάνουν σύντμηση / συντόμευση λέξεων π.χ. στάτης αντί στρατιώτης, όφωνος αντί ομόφωνος. 
• Παρουσιάζουν «παράξενη» ορθογραφία σε κάποιες λέξεις π.χ. νοσκι αντί μουσική, προγρακτο αντί πρόγραμμα, τλρσ αντί τηλεόραση (ακραίο δείγμα τηλεγραφικής γραφής).
• Παραλείπουν ή επαναλαμβάνουν χωρίς λόγο μικρές λειτουργικές λέξεις, όπως: και, να, θα
• Κάνουν πολλά ορθογραφικά λάθη ακόμα και σε λέξεις που έχουν διδαχθεί συστηματικά π.χ. παιδί, είναι
• Γράφουν ακατάστατα, δυσνόητα, με πολλές μουντζούρες και σβησίματα, ανισομεγέθη γράμματα, λέξεις μη ευθυγραμμισμένες και πολλές φορές όχι πάνω στις γραμμές του τετραδίου και γενικά δεν υπάρχει λογική σειρά στην οργάνωση του γραπτού τους. 
• Χρησιμοποιούν σπάνια ή με ακατάλληλο τρόπο τα κεφαλαία γράμματα π.χ. η μαρία Πήγε έξω. 
• Καταργούν τα διαστήματα και κολλάνε τις λέξεις μεταξύ τους π.χ. Οπατέραςμουκαιγω
• Δεν τονίζουν καθόλου τις λέξεις ή τις παρατονίζουν.
  
• Δεν χρησιμοποιούν τα σημεία στίξης (στις πρώτες τάξεις αγνοούν ακόμα και την τελεία)
• Κάνουν συντακτικά λάθη (όχι σωστά δομημένες προτάσεις)
• Δυσκολεύονται και κάνουν λάθη στην αντιγραφή (από τον πίνακα ή το βιβλίο) ή στη γραφή καθ’ υπαγόρευση και γενικά χρειάζονται πολύ χρόνο προκειμένου να ολοκληρώσουν γραφική εργασία. 
• Το γραπτό τους είναι φτωχό σε λεξιλόγιο, πολύ περιορισμένο σε νοήματα και ιδέες (μπορεί να χαρακτηριστεί «τηλεγράφημα»)

Ενδεικτικές στρατηγικές για τη γραφή και την ορθογραφία: 

• Πολυαισθητηριακή διδασκαλία γραμμάτων: 

      - το παιδί παρατηρεί το γράμμα (πεζό και κεφαλαίο) ζωγραφισμένο με έντονο χρώμα (το                 γράμμα μπορεί να συνδεθεί και με μια πρότυπη λέξη π.χ. δ – δέντρο) και προφέρει το                     φθόγγο που αντιστοιχεί.
     - Περιγράφει το σχήμα του γράμματος π.χ. το τ έχει δύο γραμμούλες είναι σαν τραπεζάκι με             ένα πόδι
      - Γράφει το γράμμα με μολύβι, μαρκαδόρο, κηρομπογιά, πινέλο σε χαρτί ή σε χαρτόνι
      - Γράφει το γράμμα στον αέρα.
      - Διαγράφει τη διαδρομή του γράμματος πάνω σε γράμμα φτιαγμένο από γυαλόχαρτο.
      - Διαγράφει τη διαδρομή του γράμματος μέσα σε λαβύρινθο στο σχήμα του γράμματος
      - Σχεδιάζουμε σε μεγάλο μέγεθος το γράμμα με κιμωλία στην αυλή και το περπατάει                           τραγουδώντας π.χ. για το «π» περπατώ, περπατώ, πάνω στο Π, περπατώ, μια γραμμούλα               από πάνω, δύο ποδαράκια από κάτω.
      - Κόβει το σχήμα του γράμματος σε πολλά μεγέθη από διάφορα υλικά.
      - Σχηματίζει κούφια γράμματα και γεμίζει το κενό με χαρτάκια, ρύζι όσπρια, χάντρες κ.λ.π.

• Διδασκαλία συλλαβής σαν ολότητα π.χ. βα και όχι β & α = βα

      - Το παιδί αντιγράφει τις συλλαβές με το πρώτο γράμμα β ίδιο πάντα χρώμα και όλα τα                      φωνήεντα με διαφορετικό χρώμα.
      - Κυκλώνει τις παραπάνω συλλαβές σε βιβλία, περιοδικά, εφημερίδες.....
      - Γράφει με υπαγόρευση τις συλλαβές

• Γράφει απλές δισύλλαβες λέξεις προφέροντας ταυτόχρονα έναν-έναν φθόγγο γιατί η γλώσσα οδηγεί το χέρι (ανάπτυξη της διαίσθησης του γραπτού λόγου) π.χ. κ – ό – τ - α /    μ - ή – λ - ο

• Αντιγραφή προτάσεων με απλές δισύλλαβες λέξεις π.χ.  Μαμά πάρε το μέλι.
• Γραφή με υπαγόρευση των παραπάνω προτάσεων με τις απλές δισύλλαβες λέξεις.
• Δημιουργία καρτελών με εικονογραφημένες συχνόχρηστες λέξεις (μέθοδος Μαυρομμάτη)

• Δημιουργία καταλόγων με ομοδοποιημένες λέξεις κατά κατηγορία: π.χ. ρήματα σε – ώνω 

          απλώνω
         βιδ_____
         δηλ_____
         μαλ_____
         μεγαλ____
         σηκ_______ κ.ο.κ.

• Σχηματισμός πινάκων με παράγωγα

       Πρόθεση + ρήμα ουσιαστικό
       ανά + βάλλω βολή
       αναβάλλω αναβολή
       εκ + βολή βολή
       εκβάλλω εκβολή

• Χρήση χρωματιστού μολυβιού στην αρχή της πρότασης για να συνηθίσει το παιδί να γράφει το πρώτο γράμμα κεφαλαίο και στο τέλος για να μην ξεχνά την τελεία.
  

• Χρήση ηλεκτρονικού υπολογιστή για τη γραφή του καθημερινού λεξιλογίου

Συνέχεια 

Πηγή